ADEM DEMİR

(d. 10.05.1963 / ö. -)
âşık
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Adem Demir, Ardahan'ın Göle ilçesine bağlı Çobanköy köyünde 1963'te dünyaya gelmiştir. Mahlas olarak kendi adını "Adem" ve "Âşık Adem"i kullanır. Abdülmecit ve Nebat Demir çiftinin dördüncü çocuğu olan âşık, hayata çiftçi olarak ailesine yardımla başlar. Ekonomik nedenlerle ancak köyündeki ilkokulu bitirebilir. Yine aynı nedenlerle İstanbul'a inşaatlarda yevmiyeci olarak çalışmaya gider. 1977'de âşık olduğu kızı kaçırma girişiminde bulunur, yakalanır ve hapse girer. Saz çalmayı hapishanede öğrenir. 1984'te görücü usulüyle ve aile baskısıyla istemediği bir evlilik yapar. Yine bu yıllarda ekonomik sıkıntılar sebebiyle İzmir'de inşaat işçiliği yapar. Bazen de ekstra iş olarak âşıklık mesleğini icra edebilme imkânına kavuşur. İlk evliliğinden çocuk sahibi olamayan âşık, 2011 yılında Hatice Cesur hanımla ikinci evliliğini gerçekleştirir ve bu evlilikten Murat ve Şevval isimlerinde iki çocuğu dünyaya gelir. İzmir Halk Ozanları Derneğine kayıtlı olan âşık, hâlen İzmir'de hayatını devam ettirmektedir.

Âşık Yaşar Reyhani, Âşık Murat Çobanoğlu, Âşık Mevlüt İhsanî, Âşık İhsan Yavuzer, Âşık Vahit Köroğlu gibi bölgesinde usta sayılan âşıklardan etkilendiğini belirten Âşık Adem, bu âşıklardan bazılarıyla birlikte çeşitli etkinliklere ve programlara da katılmış ve geleneği bu şekilde öğrenmiş, mesleğini ilerletmiştir. Katıldığı bazı etkinlik ve yarışmalarda çeşitli ödüller de almıştır. Kendi imkânlarıyla hazırladığı "Doğan Güneş", "Sıla'dan Bir Haber Yok", "Sıra Dağlar Gibi Başım Dumanlı", "Leylamı Ararım", "Senin İçin", "Zara Kalasın" adlarında kasetleri vardır. Yörede bilinen ve kullanılan âşık ezgilerini başarıyla icra etmektedir. Kendi adına tasnif edilmiş bir hikâyesi yoktur, ancak "Arzu ile Kamber" hikâyesiyle "Ülker Sultan" hikâyesini bilmekte ve özel saz ve söz meclislerinde icra edebilmektedir. Kendi ifadesine göre Ensar İpekoğlu, Remzi Demir ve İskender Yıldırım gibi âşıklara ustalık yapmıştır.

Şiirlerinde genellikle 8 ve 11'li hece kalıbını kullanır. Divani ve tecnis türünde şiirler meydana getirir. Benzetme unsurları olarak doğup büyüdüğü coğrafyanın tabii özelliklerini, güzelliklerini seçer. Aşılması zor ulu dağlar, yayla hayatı, baharda coşkun akan sular, rengarenk çiçekler, cıvıldaşan - ötüşen kuşlar, vızıldayan arılar, tatlı esen rüzgar, vahşi doğa tasvirleri ve benzetme unsurları olarak kullanılır. Gurbet, memleket özlemi, yoksulluk, aşk ve kahramanlık işlediği konulardır. Hikemi tavır şiirlerine hâkimdir. Geçmişe ait aşk hikâyeleri, menkıbeler, ulu kişilerin başından geçen hadiseler, peygamber kıssaları, mucizeler ve mitolojik oluşum hikâyeleri anlatıma güç kazandırmak adına kullanılmaktadır, ancak bu kullanım örgün eğitimin bir sonucu değil, yörede zenginlik ve çeşitlilik gösteren sözlü kültüre ve yaygın eğitime dayalıdır. Şiirlerindeki hiciv ve tenkitleri doğrudan kendisi ile ilgilidir.

Kaynakça

Adem Demir, 1963 Ardahan doğumlu, ilkokul mezunu, serbest meslek [Erdoğan Altınkaynak tarafından, 22. 05. 2018 tarihinde yapılan görüşme. Kayıt no: 386, Göle - Ardahan].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ERDOĞAN ALTINKAYNAK
Yayın Tarihi: 26.09.2018
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HAYATİ, Hayati Tatard. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959Doğum YeriGörüntüle
3OZAN SÜLEYMAN, Süleyman Ateşd. 1954 - ö. -Doğum YeriGörüntüle
4HAYATİ, Hayati Tatard. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959Doğum YılıGörüntüle
6OZAN SÜLEYMAN, Süleyman Ateşd. 1954 - ö. -Doğum YılıGörüntüle
7HAYATİ, Hayati Tatard. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
8KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959MeslekGörüntüle
9OZAN SÜLEYMAN, Süleyman Ateşd. 1954 - ö. -MeslekGörüntüle
10HAYATİ, Hayati Tatard. 1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12OZAN SÜLEYMAN, Süleyman Ateşd. 1954 - ö. -Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAYATİ, Hayati Tatard. 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14KASIM ŞENLİKOĞLUd. 1872 - ö. 1959Madde AdıGörüntüle
15OZAN SÜLEYMAN, Süleyman Ateşd. 1954 - ö. -Madde AdıGörüntüle