ADLÎ, Şeyh Hasan Adlullah Efendi

(d. ?/? - ö. 1026/1617)
divan şairi, şeyh
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Sünbüliye tarikatı şeyhlerinden olan Adlî, İştib kasabasında dünyaya geldi. Lâkâbı Adlullah, mahlası Adlî, adı Hasan’dır. Kemal Efendi’den mülâzım oldu. Daha sonra tasavvufa meyledip Sofyalı Bâlî Efendi’nin halifelerinden birine intisap etti. Sonra Hasan Efendi’nin hizmetine girdi. Önce Bilat yakınında Ferah Kethüda Tekkesi’nde irşâd faaliyetlerine başladı. Daha sonra Yanya’da Yakup Efendi Tekkesi’ne geldi. Mora yarımadasındaki Mezistre kasabasında irşad faaliyetlerini sürdürdü. Buradan Siroz’a geçti. Siroz’da bir cami ve tekke inşa etti. 1019/1610 tarihinde Hasan Efendi’nin isteği üzerine Mustafa Paşa Tekkesi’ne gitti. Burada irşad faaliyetlerini 1026/1617 tarihine kadar sürdürdü. Şevval 1026/ ekim 1617 tarihinde vefat etti. “Riyâz-i pâk ve mübeşşirü’l-cenne” ibareleri ölüm tarihlerini verir. Yerine Eyyûbî Emir Efendi geçti. Nev’î-zâde’ye göre mezarı bu tekkenin haremindedir (Özcan 1989: 606). Tuhfe-i Nâilî ve Osmanlı Müellifleri ise Adlî’nin mezarını Sünbül Efendi Tekkesi’nde olduğunu söyler (Kurnaz vd. 2001: 651; Mehmed Tahir 1333: 118).

Nev’î-zâde Şah u Gedâ bahrinden manzum eserleri olduğunu belirtir (Özcan 1989: 606). Mehmed Tahir ise (1333: 118), “risâle-i âhir-kâr” terkibinin yazılış tarihini gösterdiği Tergîbât isimli manzum bir eser ile mürettep bir divanı olduğunu söyler. Bu eserler hakkında biyografik kayaklarda ve yazmalar kataloğunda herhangi bir bilgiye ulaşılamadı.

Kaynakça

www.yazmalar.gov.tr/tarama.php?. [erişim tarihi: 08.02.2014].

Bursalı Mehmed Tâhir (1333). Osmanlı Müellifleri. C.1. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Nevizâde Atâyi. Hadâiku’l-Hakayık fî Tekmiletü’ş-Şakâyık. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FİLİZ KILIÇ
Yayın Tarihi: 22.02.2014
Güncelleme Tarihi: 04.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Levh-i dilden okuyan ilm-i İlâhîden sebak

Zerrece yâdında kalmaz mahv olup hep mâ sebâk

Nûr-ı Hak kalbin münevver eylesin dirsen dilâ

Âteş-i tevhîd ile gel mâsivâyı oda yak

(Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.  651-652.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Doğum YeriGörüntüle
2AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88Doğum YeriGörüntüle
3Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Doğum YeriGörüntüle
4SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
5AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88Doğum YılıGörüntüle
6Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Doğum YılıGörüntüle
7SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Ölüm YılıGörüntüle
8AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88Ölüm YılıGörüntüle
9Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Ölüm YılıGörüntüle
10SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908MeslekGörüntüle
11AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88MeslekGörüntüle
12Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988MeslekGörüntüle
13SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SÂLİH, Sâlih Rif'atd. ? - ö. 1908Madde AdıGörüntüle
17AKLÎ, Mehmed Aklî Efendid. ? - ö. 1687-88Madde AdıGörüntüle
18Şükrü Ramod. 1918 - ö. 1988Madde AdıGörüntüle