Ahmet Emin YALMAN

\" A. E. Y. \", \" H. M.\"
(d. 1888 / ö. 19 Aralık 1972)
Gazeteci, yazar, çevirmen
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Selânik’te doğdu. Babası Muallim Osman Tevfik Bey'dir. Gazeteci-çevirmen Rezzan Yalman’ın eşi, tiyatro yönetmeni Tunç Yalman’ın babasıdır. İlköğrenimini Fevziye Sıbyan Mektebinde, ortaöğrenimini Selânik Askeri Rüştiyesinde tamamladı. Ardından Beyoğlu Alman Lisesinden mezun oldu (1907). Columbia Üniversitesi Felsefe bölümünü bitirdi, doktora öğrenimini orada tamamladı. Amerika’dan felsefe doktoru olarak döndüğünde bir süre Ziya Gökalp’ın asistanı olarak çalıştı (1914). Bir dönem Mülkiye Mekbebinde iktisat müderrisi olarak görev yaptı. Gazeteciliğe başlayınca Damat Ferit Paşa Hükûmeti tarafından Kütahya'ya, Mütareke yıllarında ise İngilizler tarafından İttihat ve Terakkicilerle birlikte Malta'ya sürüldü. 1952 yılında Malatya gezisi sırasında o dönemde on yedi yaşında lise öğrencisi olan Hüseyin Üzmez tarafından silahlı saldırıya uğradı, yaralı olarak kurtuldu. 1959 yılında bir yazısı yüzünden on beş ay hapis yattı. 1960 yılında Amerika’nın California ve Georgia üniversiteleri tarafından kendisine "Üstün Cesaret Armağanı" verildi. 1967’de Türkiye’de Devlet Kültür Armağanı ile ödüllendirildi. Yazılarında "A. E. Y." ve "H. M." müstear isimlerini de kullandı (Yıldırım, 2006: 424).

Henüz dokuz yaşında bir çocukken bütün yazılarını kendisinin yazdığı Niyet adlı bir gazete çıkaran Ahmet Emin Yalman (Tonga 2015: 114), gazeteciliğe 1907 yılında Sabah gazetesinde başladı. Yeni Gazete, Yeni Gün ve Tanin gazetelerinde çalıştı. Tanin gazetesinde çalıştığı dönemde savaş muhabiri olarak cepheleri dolaştı. 1923 yılında Ahmet Şükrü Esmer ve Enis Tahsin Til ile Vatan gazetesini kurdu. Gazetesi bir ara kapatılınca yabancı şirketlerin temsilciliğini yaptı. 1940 yılında yeniden yayımlayıp başyazarlığını 1960 yılına kadar sürdürdüğü Vatan gazetesi dışında, yine kendi çıkardığı Kaynak (1936) dergisi ve Tan gazetesinde yazdı. 1959'dan sonra yazılarını kendisinin çıkardığı Hür Vatan gazetesinde neşretti.

Gazeteci kimliği ile ön plana çıkan Ahmet Emin Yalman, özellikle gezi yazısı ve hatıra türündeki eserleri ile de dikkat çeker.

Kaynakça

http://www.biyografya.com/biyografi/509, Ahmet Emin Yalman maddesi, [Erişim tarihi: 29. 05. 2018]

Tonga, Necati (Hzl.) (2015). Bizim Caddeden Portreler (Hafta Mecmuasındaki Yazar, Şair, Gazeteci ve Karikatürist Portreleri). Ankara: Cümle Yay.

Yetkiner, Ayhan (Hzl.) (1984). Reşid Halid Gönç'ün Koleksiyonundan Bab-ı Ali'nin Hatıra Defteri. C.1, s. 154. İstanbul: Gazeteciler Cemiyeti Yay.

Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. İSMAİL ALPER KUMSAR
Yayın Tarihi: 09.09.2018
Güncelleme Tarihi: 26.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Die TürkeiFriedrich Andreas Perthes / Gotha1918İnceleme
İhsaiyatMekteb-i Mülkiye Matbaası / İstanbul1918Diğer
Gerçekleşen Rüya, Cumhuriyetin Onbeşinci Yıldönümü Arifesinde: Memleket Meselelerine Dair DüşüncelerTan Matbaası / İstanbul1938Fıkra
Macaristan'da Türkler: Sırmalı KaftanMuallim Ahmet Halit Kitapevi / İstanbul1942Çeviri
Havalarda 50000 Kilometre Seyahat Notları : Afrika, İngiltere, Amerika, Kanada'da Yapılan Meraklı Seyahatin HikâyesiVatan Matbaası / İstanbul1943Gezi Yazısı
Küçük LordAhmet Halit Kitabevi / İstanbul1944Çeviri
Yarının Türkiye'sine Seyahat : Yeni Türk Akıncılarının Âleminden NotlarVatan Matbaası / İstanbul1944Gezi Yazısı
San Fransisko'da Neler Gördüm?Vatan Neşriyatı / İstanbul1945Gezi Yazısı
Naziliğin İçyüzüVatan Neşriyat / İstanbul1945İnceleme
Mütareke Yıllarında Vesikalar: Ahmet Emin Yalman'ın Mütareke Devrinde YazdıklarıÇankaya Basımevi / Ankara1945Fıkra
Muhabbet KöprüsüAhmet Halit Kitabevi / İstanbul1945Çeviri
Dünyadan Haber : Yeni Hava Seyahatlarının Notları (2 C.)Vatan Matbaası / İstanbul1945Gezi Yazısı
Ahmet Emin Yalman'ın Peyami Safa Aleyhine Açtığı Dava ile Alakalı Temyiz İstidasıVatan Matbaası / İstanbul1946Diğer
Çörçıl Anlatıyor : İkinci Cihan Harbinin HikâyesiVatan Neşriyatı / İstanbul1948Çeviri
Hindistan'da Gördüklerimiz? / ?1953Gezi Yazısı
Turkey In My TimeUniversity of Oklahoma Press / Norman1956İnceleme
Berraklığa DoğruHür Fikirleri Yayma Cemiyeti Yay. / İstanbul1957Fıkra
Yirmibeşinci SaatNebioğlu Yay. / İstanbul1959Çeviri
The Abyss Between The Commercial and İdealistic Aspects of Journalism and The Need BalanceEkonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti Yay. / İstanbul1966Diğer
Gazetecilikte İş Cephesiyle İdeal Cephe Arasındaki Uçurum ve Muvazene İhtiyacıEkonomik ve Sosyal Etüdler Konferans Heyeti Yay. / İstanbul1966İnceleme
Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim (4 Cilt)Rey Yay. / İstanbul1970Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1OSMAN, Selânikîd. ? - ö. 19. yy.Doğum YeriGörüntüle
2Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963Doğum YeriGörüntüle
3TAB'Î, Mehmed Ağad. ? - ö. 1666-67Doğum YeriGörüntüle
4ÖRGEEVREN/SINDIRGILI SÜREYYA, Ahmed Süreyya Örgeevrend. 13.04.1888 - ö. 07.08.1969Doğum YılıGörüntüle
5Ali Vecdi Bingöld. 1888 - ö. 30 Ocak 1973Doğum YılıGörüntüle
6ALİ OSMANd. 1888 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7HACI, Mustafa Şahand. 1879 - ö. 23.12.1972Ölüm YılıGörüntüle
8Haluk Nihat Pepeyid. 1898 - ö. 27 Mayıs 1972Ölüm YılıGörüntüle
9Hikmet Birandd. 1906 - ö. 1972Ölüm YılıGörüntüle
10Ahmet Akad. 20 Mayıs 1970 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Etem Ütükd. 1925 - ö. 1989MeslekGörüntüle
12Fikret Terzid. 1947 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Fatma Aliyed. 9 Teşrinievvel Ekim) 1862 - ö. 13 Temmuz 1936Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Şevket Süreyya Aydemird. 1897 - ö. 25 Mart 1976Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ahmet Kemal Akünald. 30 Kasım 1873 - ö. 1942Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16AHMET ACARd. 1927 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17ZARÎ, Ahmet Kamil Tanrıdağd. 1852-1853 - ö. 09.11.1941Madde AdıGörüntüle
18ÂSAF, Mehmed Emîn, Tersâne Emîni-zâded. 1797 - ö. 1842Madde AdıGörüntüle