Dursun Akçam

(d. 1927 / ö. 19 Eylül 2003)
Yazar, Eleştirmen, Araştırmacı, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Dursun Akçam’ın, doğum tarihi nüfus kayıt bilgilerine göre 12 Ağustos 1930'dur. Ancak kendi hayatını anlattığı Kafdağının Ardı adlı eserde de belirttiği gibi doğum tarihini annesi de bilmez. Nüfusa birkaç yıl geç yazdırıldığı belirlenen Akçam’ın doğum tarihinin 1927 olduğu sonucuna varılır. Beş kardeşli evin en büyük çocuğu olan Akçam, çocukluk yıllarını Ardahan’ın Ölçek Köyü’nde geçirir. İlkokulu Ardahan’da tamamladıktan sonra 1945 yılında Cılavuz Köy Enstitüsü'ne girer. 1950 yılında buradan mezun olduktan sonra 1956 yılına kadar Kağızman Oluklu Köyü ve Ölçek Köyü ilkokullarında öğretmenlik yapar. 1956 yılında girdiği Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nü 1958 yılında bitirir ve Ardahan Ortaokulu'na edebiyat öğretmeni olarak atanır. Askerlik döneminden sonra 1960 yılında önce Keskin Lisesi ardından Kırıkkale Lisesi'nde müdür yardımcısı ve edebiyat öğretmeni olarak görev yapar. Bu yıllarda yazarlık serüveni de başlar. 1963 yılında Milliyet gazetesinin açtığı “En Önemli Yurt Gerçekleri” konulu yarışmada “Analarımız” başlıklı röportajıyla ödül kazanır. 1964 yılında Türkiye Öğretmen Dernekleri Milli Federasyonu (TÖDMF) yönetim kurulunda görev yapar. 1965 yılında kurucuları arasında yer aldığı Türkiye Öğretmen Sendikası (TÖS)’nda yönetici ve saymanlık görevlerini üstlenir. 1969 yılında Ölü Ekmeği adlı hikâye kitabını yayımlar. 1971 darbesinin ardından TÖS davasından gözaltına alınır ve görevden uzaklaştırılır. Bir süre sonra yeniden Ankara Atatürk Lisesi'nde edebiyat öğretmeni olarak göreve dönen Akçam, İncesu Ortaokulu'na sürüldükten sonra birçok kez sürgün edilir ve açığa alınır.

1973 yılında Köyden İndim Şehire adlı hikâye kitabını yayımlar. 1975 yılında Antalya Film Festivalinde Haley adlı hikâyesiyle sanat dalında ödüle layık görülür. 1976 yılında ise Kanlı Dere’nin Kurtları romanıyla Türk Dil Kurumu Roman Ödülünü kazanır. Bu süreçte Cumhuriyet, Milliyet, Akşam, Vatan gibi birçok gazetede yazar. Varlık, Yeni Ufuklar, Demet, Köy ve Eğitim, İmece, Pazar Postası, Son Havadis, Dünya, Yön, Devrim, Türk Dili, Forum, Milliyet Sanat, Yeni Toplum dergilerinde de yazıları ve hikâyeleri yayımlanır. 1978’de yayımlanmaya başlayan Demokrat gazetesinin kurucuları arasında yer alır ve başyazarlığını yapar. 1980’deki askeri darbe ile birlikte Demokrat gazetesi kapatılınca Akçam da Almanya’ya gider. Burada Demokrat Türkiye adlı gazeteyi çıkarır. Hamburg Eyalet Bakanlığı'ndan bir yıl süre ile yazarlık bursu alan Akçam daha sonraki dönemde Hamburg Üniversitesi'nde okutman olarak çalışır. Almanya’da yaşadığı on bir yıl içerisinde Alaman Ocağı (1982), Generaller Birleşin (1988), Dağların Sultanı (1991), Sevdam Ürktü (1992), Öğretmeni Kim Öptü? (1995) eserlerini kaleme alır. Türkiye’ye döndükten sonra Kuşadası’na yerleşir. Ucu Ucuna Yaşam (2000) ve Kaf Dağının Ardı (2002) romanları bu döneme ait eserlerdir. 2003 yılında akciğer kanserine yakalanan yazar, 19 Eylül 2003 tarihinde hayata gözlerini yumar.

Birçok türde eser vermesine rağmen roman ve hikâyeleri ile tanınan Akçam, Köy Enstitülü yazarların etkin olduğu bir dönemde edebiyat hayatına başlamış ve toplumsal gerçekçi bir çizgide eserlerini kaleme almıştır. Özellikle ezilen sınıfları eserlerinde işlerken köy ve köylü gerçeğini de birinci elden aktarmayı başarmıştır. Eserleri bu bağlamda sade ve samimi bir üsluba sahiptir.

Kaynakça

Aslanboğa, Aysel (2011). Dursun Akçam’ın Romanlarında Yapı ve İzlek. Yüksek Lisans Tezi. Ardahan.

Çelik, Ayşe Ümmühan (2014). Dursun Akçam’ın Hikâyeciliği ve Hikâyeleri Üzerine Tematik Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir.

Necatigil, Behçet (1967). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü (18. Basım). İstanbul: Varlık Yayınları.

Necatigil, Behçet (1989). Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü. İstanbul: Varlık Yayınları.

Işık, İhsan (2006-2007). Resimli ve Metin Örnekli Türk Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Ankara: Elvan Yayınları.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. M. FATİH KANTER
Yayın Tarihi: 03.06.2018
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Maralİmece Dergisi / Bilinmiyor1964Hikâye
Analar ve ÇocuklarVarlık / İstanbul1964Röportaj
Doğunun ÇilesiÇeviri / Ankara1965Röportaj
Ölü EkmeğiÖncü / İstanbul1969Hikâye
Taş ÇorbasıDeniz / İstanbul1970Hikâye
Köyden İndim ŞehireMay / İstanbul1973Hikâye
Kanlıdere'nin KurtlarıMay / İstanbul1975Roman
Kan ÇiçekleriMay / İstanbul1977Röportaj
Kafkas KızıMilliyet / İstanbul1978Hikâye
Altta KalanlarMiliyet / İstanbul1979Gezi Yazısı
Dağların SultanıArkadaş / Ankara1991Roman
Sevdam ÜrktüSimavi / İstanbul1992Hikâye
Öğretmeni Kim Öptü?Arkadaş / Ankara1995Hikâye
Ucu Ucuna YaşamArkadaş / Ankara2000Roman
Kafdağı'nın ArdıArkadaş / Ankara2002Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÇINAR, Medine Çınard. 1957 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2KARÂNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3İRFÂNÎ, Süleymand. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4KARAŞAHİN, Şahin Karaşahind. 1927 - ö. 2006Doğum YılıGörüntüle
5ELVANÎ, Ali Yıldızd. 1927 - ö. 1976Doğum YılıGörüntüle
6MEHMET, Mehmet Elmasd. 1927 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7NUSRET TORUNÎ, Nusret Yazıcıd. 05.01.1945 - ö. 23.01.2003Ölüm YılıGörüntüle
8PERİHAN POLATd. 1924 - ö. 2003Ölüm YılıGörüntüle
9Azize Cafer-zâded. 29 Ekim 1921 - ö. 4 Eylül 2003Ölüm YılıGörüntüle
10Gülten Akınd. 23 Ocak 1933 - ö. 4 Kasım 2015MeslekGörüntüle
11Mustafa Şerif Onarand. 27 Aralık 1927 - ö. 23 Mayıs 2013MeslekGörüntüle
12Gönül Çolakd. 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
13Şule Öncüd. 10 Mayıs 1975 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Oktay Yivlid. 1 Ocak 1964 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Hikmetd. 1971 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16TURSUN FAKÎH, Dursun Fakîh, Tursun Fakı, Dursun Fakıd. ? - ö. 1326’dan sonraMadde AdıGörüntüle
17DURSUN, Dursun Yıldızd. 1931 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18GÜLPAŞA, Gülpaşa Dursund. 1927 - ö. 1993Madde AdıGörüntüle