Madde Detay
Ali Kâmi Akyüz
A. Kâmi, Ebussefa Ali Kâmi
(d. 1873 / ö. 11 Mart 1945)
Şair, Yazar, Öğretmen, Milletvekili
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yazı ve şiirlerinde "A. Kâmi", "Ebussefa A. Kâmi" imzalarını da kullandı. Trabzonlu şair Mehmet Behçet Bey ile Samiye Hanım'ın oğlu olarak babasının mektupçu olarak bulunduğu Mekke'de doğdu. Ali Kâmi, önce "Akalın", sonra "Akyüz" soyadını kullandı (Yazar, 1999: 247). Şair İsmail Safa ile Ahmet Vefa'nın kardeşi, Peyami Safa'nın amcasıdır. Askeri Rüştiye'de başladığı öğrenimini Darüşşafaka Lisesinde birincilikle tamamladı (1891). Hazine-i Hassa'da sicil müdürlüğü yaptı. I. Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru geçtiği Posta ve Telgraf İdaresi Müdürlüğü'nde 1920 yılına kadar çalıştı. Galatasaray Lisesinde, Mühendis ve Telgraf Mekteplerinde iktisat, edebiyat, Fransızca ve içtimaiyat muallimliklerinde bulundu (İnal, 1966: 788). Darüşşafaka Lisesinde sosyoloji ve Fransızca dersleri verdi, müdürlük görevinde bulundu (1920-39). 1939'da seçildiği İstanbul milletvekilliğini 1945'te ölümüne kadar sürdürdü.
Mehmet Behçet Yazar, Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı adlı eserinde (1938: 44) Ali Kâmi'nin ailevi bir istidatla gençliğinde de şiirler söylediğini belirtir. Edebiyatçıların yoğun olarak bulunduğu bir aileden gelen Ali Kâmi Akyüz, 1936-1939 yılları arasında Yedi Meşale şairlerinin yapıtlarının yer aldığı Gündüz adlı bir dergi çıkardı. Şiir ve yazılarını bu derginin yanı sıra Servet-i Fünun, İctihat, Resimli Gazete, Türklük, Türk Düşüncesi, Beden Terbiyesi ve Spor, Cumhuriyet gibi dergi ve gazetelerde yayımladı. İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri'nde Ali Kâmi'nin edebî kişiliği hakkında şu değerlendirmeyi yapar: "Bay Ali Kâmi, hüsni siyret ve meziyet, bahusus nezaket sahibi ediblerdendir. Şiir ile meşgul olmadığı hâlde istediği zaman güzel yazılar yazabilenlerdendir." (İnal, 1969: 788). Ali Kâmi Akyüz'ün gazete ve dergilerde yayımlanan şiir ve yazıları kitaplaşmadı. Yazarın dünya edebiyatından yaptığı birçok önemli çevirisi bulunmaktadır.
Kaynakça
Necatigil, Behçet (1999), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, 18. Baskı, ss. 33-34, İstanbul: Varlık Yay.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1977) Ali Kâmi Akyüz maddesi, C.1, s. 99, İstanbul: Dergâh Yay.
Yalçın, Murat (Ed., 2010). Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi, 3. Baskı, C.1, s. 78, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Yazar, Mehmet Behçet (1938). Edebiyatçılarımız ve Türk Edebiyatı, İstanbul: Kanaat Matbaası.
Yazar, Mehmet Behçet (1999). Edebiyatçılar Âlemi: Edebiyatımızın Unutulan Simâları, (Haz. Mustafa Everdi), Ankara: 21. Yüzyıl Yay.
Yıldırım, Sema; Zeynel, Behçet Kemal (2010). TBMM Albümü 1920-2010 (2. Baskı). C. 1, s. 356, Ankara: TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü.
Yıldırım, Tahsin (2006). Edebiyatımızda Müstear İsimler. İstanbul: Selis Kitaplar Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NECATİ TONGAYayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Mekteb Âlemi | Rûşen Matbaası / İstanbul | 1328 [1912] | Çeviri |
Masonluk ve Ahlak | Matbaa-i Fazilet / İstanbul | 1926 | Diğer |
İçtimaiyat | Letafet Matbaası / İstanbul | 1927 | Çeviri |
Musahabat-ı Ahlâkiye ve Malumat-i Vataniye : İlk Mekteb - Beşinci sınıf | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1928 | Diğer |
Yurt Bilgisi | Hilmi Kitaphanesi / İstanbul | 1930 | Diğer |
Adolf | Hilmi Kitabevi / İstanbul | 1935 | Çeviri |
Pol ve Virjini | Hilmi Kitabevi / İstanbul | 1936 | Çeviri |
Kreutzerova Sonata : Kroyçer Sonatı | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1936 | Çeviri |
Kazaklar | Hilmi Kitabevi / İstanbul | 1937 | Çeviri |
Felsefî ve İçtimaî Konferanslar | Türkiye Harsî ve İçtimaî Araştırmalar Merkezi Yay. / Ankara | 1938 | Diğer |
Harp ve Sulh | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1938 | Çeviri |
Taraskonlu Tartaren | Hilmi Kitabevi / İstanbul | 1938 | Çeviri |
Madam Bovari : Taşra Halkı Âdetleri | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1939 | Çeviri |
Hintli Kulübesi | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1939 | Çeviri |
Katya | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1940 | Çeviri |
Dominik | Hilmi Kitabevi / İstanbul | 1941 | Çeviri |
Kaplan | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1943 | Çeviri |
Fransa ve İtalya'da Hissî Seyahat | Hilmi Kitabevi Yay. / İstanbul | 1945 | Çeviri |
Genç Verter'in Acıları | Tema Yay. / İstanbul | 2016 | Çeviri |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | MEKKÎ, Mehmed Efendi | d. 1714 - ö. 1797 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MEKKÎ Mehmed, Mekkeli | d. 1843 - ö. 1910 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Muhittin Mekki | d. 1874 - ö. 1936 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | AZİZ TOPRAK | d. 1873 - ö. 1946 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ali Şadi | d. 1873 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KURBANÎ, Sivaslı | d. 1873 - ö. 1914 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HASİBE HATUN | d. 1880/1885? - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Halit Ziya Uşaklıgil | d. 1865 - ö. 27 Mart 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | NİSE MÜRSELİ KIZI | d. 1870 - ö. 1945 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Nilüfer Güngörmüş Erdem | d. 1962 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Fırat Caner | d. 08 Eylül 1976 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | Nazlı Karabıyıkoğlu | d. 1985 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Şemsettin Sami | d. 1 Haziran 1850 - ö. 18 Haziran 1904 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ali (Direktör) | d. 1846 - ö. 3 Şubat 1899 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ali Suavi | d. 8 Aralık 1839 - ö. 20 Mayıs 1878 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Ali Nar | d. 15 Mayıs 1941 - ö. 16 Temmuz 2015 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | ÂLÎ, Âlî Efendi | d. 1816 - ö. 1856 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | ALİ/TUGRÂYÎ, Lâm Ali Çelebi | d. ? - ö. 1620-21 | Madde Adı | Görüntüle |