Altay Suroy

(d. 24 Eylül 1949 / ö. -)
şair, hakim-savcı
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şimdi Kosova sınırları içinde yer alan ve Balkanlar’da Türkçe ve Türk gelenek ve göreneklerinin yaşayan merkezlerinden biri olan Prizren’de doğdu. İlkokulu ve liseyi doğduğu kentte Türkçe okudu. Yükseköğrenimini Priştine’de Hukuk Fakültesi’nde tamamladı. Çalışma hayatına daha öğrenciyken 1969 yılında Kosova’nın başkenti Priştine’de Türkçe yayımlanmaya başlayan Tan gazetesinde gazeteci olarak başladı. Ülke ve ülke dışı gezilerden yazdığı gezi yazılarıyla dikkati çekti. Bir süre sonra Prizren’e döndü ve devlet şirketinde hukukçu olarak görev aldı (1972-1977). Prizren Belediye Mahkemesi’nde yargıçlık yaptı (1977-1990). Prizren’de çalışmaya başlayan Suroy, Ekonomi ve Hukuk liselerinde Türk sınıflarında Anayasa Hukuku ve Hukukun Temelleri derslerini okuttu. 1990-2000 yılları arasında serbest avukatlık yaptı. 2000-2006 yılları arasında savcılık görevinde bulundu.

Suroy, gençlik yıllarından itibaren edebiyatın her alanında yaptığı çalışmalar yanında sorumlu bir aydın olarak Kosova’da yaşayan Türk halkının eşit haklara sahip olması için mücadele verdi. Bu konuda yazılar yazdı, demeçler verdi. Siyasi, toplumsal, kültürel, edebi, sanat, gezi, eleştiri yazıları gazete ve dergilerde Türkçe ve Sırpça olarak yayımlandı. Bilimsel toplantılara katılıp Kosova Türkleri ile ilgili bildiriler sundu. Sırbistan’ın 1999 yılında Kosova’ya müdahalesi sırasında Türkiye’ye gelip burada da ülkesi hakkında yazılar yayımladı. Savaş sonunda Kosova’ya dönüp çalışmalarına burada devam etti. 2006-2009 yıllarında Kosova Adalet Bakan vekili olarak görev yaptı. Kosova Cumhuriyeti Anayasasının hazırlanmasına Anayasa hukuku uzmanı olarak katkıda bulundu, 2009 yılında kurulan Kosova Anayasa Mahkemesinin kurucu üyesi seçilerek emekliye ayrıldığı 2018 yılının Temmuzuna kadar bu görevde bulundu.

Kosova’da Türk kimliğinin önde gelen savunucularından biri olan Altay Suroy, Türk toplumunun burada daha iyi örgütlenmesi amacıyla siyasi parti ve sivil kuruluşlarının kurulmasına öncülük etti. Derneklerin Yönetim ve danışma kurulu üyeliğinden başka 1951 yılından beri Prizren’de faaliyet gösteren Doğru Yol Türk Kültür ve Güzel Sanatlar Derneği ve dâhilindeki yazarlar bölümü, Kosova Türk Yazarlar Derneği ve Türk Demokratik Birliği’nde başkanlık yaptı.

Altay Suroy hem hukuk alanında yaptığı çalışmalar hem de yazar olarak pek çok ödülle taltif edildi. Balkanlar Türk Kültürüne Hizmet ödülü ve Bakü Asya Üniversitesi tarafından verilen fahri doktora bunlar arasındadır.

Altay Suroy İbadet hanımla evli olup Bilge, Duygu ve Dilek adında üç çocuk babasıdır ve halen doğum yeri olan Kosova’nın Prizren kentinde yaşamaktadır.

İlk şiirleri Birlik gazetesi ve Sesler aylık toplum sanat dergisinde yayımlandı. Şairin askerlik günlerini anlattığı ilk şiir kitabı Yaya 73 (Priştine, 1974)'tür. Köprü (Üsküp, 1984), Dünden Yarına (Üsküp, 1987), Masal Gibi Bir Hayat (Prizren, 1988) ve Canlı Kitabeyiz Kosova’da (Prizren, 2004) diğer şiir kitaplarıdır. 1964'ten bu yana eserlerini Birlik, Sevinç, Tomurcuk, Sesler, İzler (Üsküp), Tan, Kuş, Çevren, Çığ, Priştine, Esin, Fliz, Bay gibi dergilerde yayımladı. Türkiye'de Yedi İklim, Tarla, Güneyde Kültür, Balkanlarda Türk Kültürü, Ozan ve Türk Edebiyatı dergilerinde de yazdı. Türkiye'de birçok şiir gününe katılmış, kurultay, konferans ve sempozyumlarda tebliğler sunmuş olan Suroy'un inceleme ve araştırmaları da vardır. Ulusal ve Uluslararası Bilimsel toplantılarda sunduğu bildirilerinin bir bölümünden oluşan Kosova’da Türk Kültürü veya Türkçe Düşünmek başlığı altındaki eseri Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Yayınları arasında (2001) Ankara’da yayımlandı. İlkokul ve liselerde Türkçe okuyan öğrenciler için birçok ders kitabını Türkçe’ ye çevirdi.

Suroy, edebi eserlerinin dışında araştırma inceleme yazıları da kaleme aldı. Kosovada Türk Olmak (2006), Prizrenli Sûzî'nin 500. Yılı (2000), Kosovada Türkçe veya Kimlik Mücadelesi (2004), Kosova Türk Toplumunun Üyeleri ve Hakları (2005), Prizren Çeşmeleri (2003), Belgrat Camileri (Prizren, 2004), Kosova’nin Türk Dernekleri ve Kuruluşları (Prizren, 2007), Kosova’da Sultan Murat Türbesi (Prizren, 2007) ve Prizren’de Türk Dönemi Kültürel Miras (Prizren, 2009) bu türden eserleridir.

Kaynakça

İsen, Mustafa, R. İsen, A. E. Kireççi (2008). Balkanlar'da Türk Çocuk Şiiri. İstanbul: Varlık Yay. 162.

Kaya, Fahri (1992). Yugoslavya'da Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul. 216.

Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi (1997). C. 7. Ankara. 414.

Yusuf, Süreyya (1976). Yugoslavya Türk Şiiri. Priştine. 191.

http://www.biyografya.com

http://www.biyografi.net

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MUSTAFA İSEN & DOÇ. DR. TUBA IŞINSU İSEN DURMUŞ
Yayın Tarihi: 04.11.2018
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Yaya 73- / Priştine1974Şiir
Köprü- / Üsküp1984Şiir
Dünden Yarına- / Üsküp1987Şiir
Masal Gibi Bir Hayat- / Prizren1988Şiir
Prizrenli Sûzî'nin 500. Yılı- / -2000İnceleme
Kosova’da Türk Kültürü veya Türkçe DüşünmekKültür Bakanlığı Yay. / Ankara2001Derleme
Prizren Çeşmeleri- / -2003İnceleme
Canlı Kitabeyiz Kosova’da- / Prizren2004Şiir
Kosovada Türkçe veya Kimlik Mücadelesi- / -2004İnceleme
Belgrat Camileri- / Prizren2004İnceleme
Kosova Türk Toplumunun Üyeleri ve Hakları- / -2005İnceleme
Kosovada Türk Olmak- / -2006İnceleme
Kosova’nin Türk Dernekleri ve Kuruluşları- / Prizren2007İnceleme
Kosova’da Sultan Murat Türbesi- / Prizren2007İnceleme
Prizren’de Türk Dönemi Kültürel Miras- / Prizren2009İnceleme

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HİLMÎ, Abdulmâlik Hilmîd. 1865 - ö. 1928Doğum YeriGörüntüle
2FEDÂÎ, Abdürrahîmd. ? - ö. 1885Doğum YeriGörüntüle
3Ahmet İğcilerd. 1945 - ö. 2010Doğum YeriGörüntüle
4GARİP OZAN, Hasan Hüseyin Yılmazd. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6CEMİLE NARCIOĞLUd. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Mehmet Sarsmazd. 25 Eylül 1965 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Süleyman Uluçamgild. 28 Mart 1944 - ö. 21 Temmuz 1964MeslekGörüntüle
9Ahmet Özerd. 19 Ocak 1946 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Abiş Kekilbayevd. 6 Aralık 1939 - ö. 10 Aralık 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Kazım Memişevd. 1933 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Rıza Mollovd. 1920 - ö. 4 Mart 1986Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13GÜLŞADÎ, Yılmaz Altayd. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14SERVET, Servet Altayd. 24.03.1982 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Altay Öktemd. 21 Ocak 1964 - ö. ?Madde AdıGörüntüle