ÂMİR, Mehmed Âmir Bey

(d. ?/? - ö. 1230/1815-16)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Defterhane kesedarı Himmetî Efendi’nin oğludur. Defterhanede kâtip oldu. III. Selim döneminde kurulan Nizam-ı Cedit ordusunda asker yoklamasında görev alan Âmir Bey, Nizam-ı Cedit’in lağvedilmesi üzerine Beylikçi İzzet Bey’in yardımıyla 1222/1807 yılında divan-ı hümayunda amedî odasına, ardından da vakanüvis Pertev Efendi yerine asaleten vakanüvis olarak atandı. Ancak üç-beş ay kadar bu görevde kaldıktan sonra istifa etti. 1223/1808’de maliye tezkirecisi, 1224/1809’da silahtar kâtibi, 1225/1810’da tezkire-i sânî ve 1227/1812 yılında ise ikinci defa maliye tezkirecisi oldu. Bütün memurluklardan feragat eden Âmir Bey, içkiye olan aşırı düşkünlüğü neticesinde 1230/1815-16 yılında Boğaziçi’ndeki kendi evinde vefat etti.

Âmir Bey’in herhangi bir eserinin olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. Vakanüvisliği sırasında yazdığı kısır yazılar kendisinden sonra vakanüvis olan Mütercim Âsım Efendi tarafından sürdürülmüştür.

Âmir Bey, kâtipliğinin yanında şairliğiyle de tanınmıştır. Mehmed Cemâleddin, Hoca Neş’et’in öğrencisi olan Âmir’in, şiir ve inşada her yönüyle mümtaz biri olduğunu ifade eder (Arslan 2003: 67).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: KB-Tarih Vakfı Yay. 306.

Arslan Mehmed (hzl.) (2003). Mehmed Cemâleddin, Osmanlı Tarih ve Müverrihleri, -Âyîne-i Zurefâ-. İstanbul Kitabevi Yay. 67.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Coşkun Üçok. Ankara: KB Yay. 368-69.

Çınarcı, M. Nuri (hzl.) (2007). Şeyhülislâm Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş-Şu’ârâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Yüksek Lisans Tezi. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 85.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [erişim tarihi: 01.02.2014]. 295-96.

Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 2. Ankara: Bizim Büro Yay. 630.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Es’ad Mehmed Efendi ve Bâğçe-i Safâ-Endûz’u. Ankara: KB Yay. 143.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 14.04.2014
Güncelleme Tarihi: 22.11.2020

Eserlerinden Örnekler

 

Meclise âteş ki oldı şu’le-i cûş-ı bahâr

Eylesin gayri mahall-i saykalı lâle makâm

Biz de şebbû-yı kadehle idelim gice safâ

Şebde kıldı gonce-i nev-rûz ta’tîr-i meşâm

Sen sehî servin görünce cünbüş-i reftârını

Tıfl-ı nev-res gibi izhâr eyledi raksa kıyâm

Mutrib-i nev-rûz gül devrine âgâz eylesin

Kâse-i tanbûrveş al sen de sâkî deste câm

Neş’e-i bûyiyle mest-i kanzil itdi Âmiri

Geldi ol gök kandîl ile sünbül-i fîrûze-fâm

(Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014]. 295-96; Fatîn Dâvud. (1269). Hâtimetü’l-Eş’âr. İstanbul.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001Doğum YeriGörüntüle
3Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773Doğum YeriGörüntüle
4Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001Doğum YılıGörüntüle
6Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773Doğum YılıGörüntüle
7Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001Ölüm YılıGörüntüle
9Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773Ölüm YılıGörüntüle
10Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001MeslekGörüntüle
12Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773MeslekGörüntüle
13Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Güzide Erdemd. 08 Ocak 1969 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Ali Kemal Meramd. 1914 - ö. 2001Madde AdıGörüntüle
18Nİ'MET, Ni'metullâh Efendid. 1700 - ö. 1773Madde AdıGörüntüle