ARÂBİ/ARABALİ, Arap Demir

(d. 1948 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Arap Demir olan âşık, 1948 yılında Çorum’un Tarhan köyünde doğmuştur. Kaynaklarda hayatı hakkında yeterli kadar bilgi bulunmamaktadır. İlköğrenimini bitirdikten sonra çalışmak için Ankara’ya gelir. Daha sonra evlenir ve üç çocuğu olur (Halıcı 1992: 167).

Arap Demir, henüz dünyaya gelmeden mahlası rüyada babasına söylenir. Bu nedenle kendisi Arabî ve Arabali mahlaslarını kullanır. Arabî, Hüseyin Çırakman tarafından yetiştirilir. Kendisi de Coşkun Gönüllü ve Hasan Kaplanî’ isimli çırakları yetiştirir (TDEA 2003: 131). Âşığın şiirlerinde teşbih ve kinaye gibi edebî sanatları çok iyi kullandığı görülür. Hayattan zevk alamadığını söyleyen âşık, bir yandan da “Mecnun’un gezdiği çöldür servetim” diyerek şiirlerine ilham veren zorlu hayatının onun için zengin bir kaynak olduğunu söylemekten kendini alamaz. Âşık, genellikle 11’li hece ölçüsünü kullanır ve dörtlük sayısı 3-6 arasında değişir.

Şiirlerini genellikle lirik tarzda ele alan Arabî, halk söyleyişlerine de yer verir. Genellikle şiirlerine karamsarlığın hâkim olduğu dikkat çeker. Bu şiirlerden âşığın hayatının zorluklar içinde geçmiş olduğu anlaşılır. Gurbette olmaktan yakınır, yüzünün gülmediğinden ve memleketine olan özleminden dem vurur. Âşık, bir taraftan da "Gerçek adem isen hatanı düzelt / Hilebaz olursan dost senden kaçar" gibi mısralarıyla insanoğluna öğütler verir. Şiirlerinde cahile de âlime de seslendiği görülür. Kullandığı kelimelerden hareketle âşığın tasavvuf bilgisinin olduğu söylenebilir. Ayrıca şiirlerinde Leylâ ile Mecnun, Ferhat ile Şirin, Kerem ile Aslı'nın yanı sıra Hz. Hüseyin, Eyüp gibi tarihî kişilikler ile Kerbela olayına da şiirlerinde yer verir.

Şiirlerinden bazılarının adları "Eller İçinde", "Servetim", "Dert Yanma Cahile", "Seninkinden Başkadır", "Ölmek Üzere"dir. Âşığın aynı zamanda Dertlerim Dolu adlı bir de şiir kitabının olduğu belirtilir (Halıcı 1992: 167-170).

Kaynakça

Çabuk, Ezizova (2003). "Demir,Arap". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C.III. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 131.

Halıcı, Feyzi (1992). Âşıklık Geleneği ve Günümüz Halk Şairleri (Güldeste). Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: BÜŞRA GÜRBÜZ
Yayın Tarihi: 07.01.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Dertlerim Dolu- / --Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SAKİNÎ, Sakine Işıkd. 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MEFTUNÎ, Abdülbaki Yıldırımd. 1931 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3FERMAN BABA, Fermani Kızılateşd. 1922 - ö. 1996Doğum YeriGörüntüle
4ERSANİ YİĞİTTÜRKd. 18.04.1948 - ö. 11.05.1996Doğum YılıGörüntüle
5FAKİR, Rıza Karahand. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Sabriye Cembolukd. 1948 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7BEKİR GÜZELDAĞd. 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8KUDDUSÎ, Kuddusi Ozand. 1900 - ö. 01.01.1956Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9CEFAÎ, Binali Aydınd. 20.04.1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10KARA MEHMET, Mehmet Siligünlüd. 1934 - ö. 09.09.2014Madde AdıGörüntüle
11ÇETİN, Vahit Çetind. 1940 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12İDRAKÎ, Ahmedd. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle