ARİFÎ, Hacı Arif Efendi

(d. 1247/1831 - ö. 1328/1912)
Âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Hacı Arif Efendi olan şair, mahlas olarak Arifî'yi kullanmıştır. Doğum yeri Tokat'ın Zile ilçesidir ve 1831'de dünyaya gelmiştir. (TDEA 1977: 158). Babasının adı Osman'dır. Mensup olduğu aileye Tekkeneşinzâdeler denir (Turgut 1931: 105). Sofiyundan meşhur Bayezid-i Bestamî torunlarındandır. Ailesi içinden birçok âlimler yetişmiştir (Öztelli 1944: 67). Eğitimi konusunda bir kaynak, ünlü mutasavvıflardan Beyazıd-ı Bistâmî ahfadından olduğunu ve iyi bir tahsil göremediğini ve ustası Fânî ile birlikte Anadolu’nun birçok şehirlerini dolaştığını aktarır (1977: 158). Bir başka kaynağa göre de tahsili azdır ve yazısı okunamayacak kadar kötüdür. En çok gazel, koşma ve ilahi türünde yazmıştır (Turgut 1931: 105). Bilhassa koşma ve ilahileri güçlüdür (1977: 105). 1912 yılında vefat etmiştir.

Kaynakça

Aras, Veli (1977). "Ârifî", Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.1. İstanbul: Dergâh Yay. 158. 

Öztelli, Cahit (1944). Zileli Şairler. Samsun: Vilayet Matbaası. 

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 105-106. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. PETEK ERSOY İNCİ
Yayın Tarihi: 05.12.2014
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Koşma

Bir civan bir ateş saldı özüme

Nazeninim sana kimse uyar mı

Yemesem içmesem baksam yüzüne

Sabahtan akşama gözüm doyar mı?

Nazlısın sevdiğim gayette nazlı

Gaözelerin oku, sinemde gizli

Cilvesi tatlıdır hem şirin sözlü

Güzellikte eller sana uyar mı?

Arifsiz gezersin sen bu dünyada

Etme bu cefayı ermen murada

Sana canü dilden oldum üftade

Bir puse versen gönül doyar mı?

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 106. 

Koşma 

Hey benim sevdiğim seni bir yerden 

Alup kaçsam da bir kaçmasam da bir

Gizli sırlarımı dosta düşmana

Gayri açsam da bir açmasam da bir

Deli gönlüm sakın şaşma yolundan

Çatar gelüp adüv tutar kolundan

Taze mahbubumun ince belinden

Sarup kaçsam da bir kaçmasam da bir

Gam çekme Arif sağ olsun başın

Dökme gözlerinden kan ile yaşın

Oturup namerdin ekmeğin, aşın

Yeyüp içsem de bir içmesem de bir 

Turgut, Halis (1931). "Arifî", Halkbilgisi Haberleri 2 (17): 106. 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GÜRCÜ, Gürcü Doğand. 1972 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2HUBYÂR/ALİCAN, Alican Yıldırımd. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3HAMDÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ŞÜKÜR BAHŞİd. 1831 - ö. 1928Doğum YılıGörüntüle
5ÂGÂH, Osmân Âgâhd. 1831 - ö. 1906Doğum YılıGörüntüle
6HİLMÎ, Mehmed Emînd. 1831 - ö. 1884Doğum YılıGörüntüle
7MÜNİRE BACId. 1852 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
8İFFET, Hatice İffet Hanımd. 1854 - ö. 1912Ölüm YılıGörüntüle
9KÂMÎ, Hüseyin Kâmî Beyd. ? - ö. 1912-14Ölüm YılıGörüntüle
10FAKİR SINDId. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11DİRİĞÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12FAZLÎd. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ERÎB, Arab Ali Efendi-zâde Mustafa Efendid. ? - ö. 1758/59Madde AdıGörüntüle
14OTAĞLI/DAĞLI, Ramiz Özlerd. 1925 - ö. 2018Madde AdıGörüntüle
15SAFÂYÎ, Şeyh Safâyî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle