AZMİ, Abdullah Yamanoğlu

(d. 1905 / ö. 20.10.1949)
Bıçakçı
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdullah Yamanoğlu, Tokat’ın Tepe mahallesinde 1905’te dünyaya gelmiştir. Babası İmamoğullarından bıçakçı Nuri diye anılır. Şiirlerinde Azmi mahlasını kullanır. Dördüncü sınıfa kadar mahalle mektebinde okur, sonra babasının yanında bıçakçılığa başlar. Evli olan âşığın 1934’te Muhiddin Suphi adını verdiği bir oğlu dünyaya gelir. Askerlik görevini yaptıktan sonra hastalanıncaya kadar bir süre Turhal Şeker Fabrikasında çalışmış, sonra çeşitli meslekleri denemiştir. Şoförlük, ciltçilik, kahvecilik, şarapçılık yapmış bir süre su işlerinde çalışmış, Yeşilırmak'a bir su arkı yapılırken mühendislerin başına şemsiye tutmakla görevlendirilmiş, şair gönlü bu durumu bir şiirinde dile getirir: “Azmî dehr zâlim bahtımız alil/ Kaderin cilvesi olmuyor tekmil/ Elime bir şemsiye vermedi değil/ Lâkin ben tuttum da el gölgelendi”. Bahtsızlığını bu olay üzerinden dizelere döker (Cunbur 1968: 392-393). Âzmî de âşıklık geleneğine uyarak gurbete çıkar, İstanbul’a gider fakat alışamadan memleketine geri döner. 1942’te tekrar İstanbul’a gider. Burada alkole alışan âşık, 20 Ekim 1949 tarihinde alkol zehirlenmesinden Cerrahpaşa Hastanesinde vefat etmiş, Topkapı'ya gömülmüştür (Cunbur 1968: 393).

Azmî’nin ilk şiirleri aruz vezniyledir. Şeker fabrikasından ayrıldıktan sonra hece vezniyle yazmaya başlar. Tokatlı Âşık Nurî’yi Azmî’nin bu yoldaki ustası sayabiliriz. Onu asıl olduran Yunus Emre’dir. Şair, kültürünü kendi kendine artırır. Halk şairleri üzerine incelemeler yaptığı Erzurumlu Emrah hakkında yayımladığı kitaptan anlaşılmaktadır. Müjgan Cunbur, âşığın Azmî mahlasıyla yazdığı birkaç şiirine çalışmasında yer verir. Yer yer Arapça Farsça tamlamalar kullanan âşığın dili genel olarak sade ve anlaşılırdır (Cunbur 1968: 392-394). Erzurumlu Emrah adlı eserine tesadüf edilememiştir.

Kaynakça

Cunbur, Müjgân (1968). Başakların Sesi. Ankara: Şark Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. EMİNE ÇAKIR
Yayın Tarihi: 09.09.2019
Güncelleme Tarihi: 05.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DURSUN GÜNELd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2EŞREF, Eşref Tonbuloğlud. 02.01.1945 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3AYDIN ALİ, Ali Söyleyend. 1928 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Musa Taşmuhammetoğlu Aybekd. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968Doğum YılıGörüntüle
5HUDAVERDİOĞLU SULTANd. 1905 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945Doğum YılıGörüntüle
7Musa Taşmuhammetoğlu Aybekd. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968Ölüm YılıGörüntüle
8HUDAVERDİOĞLU SULTANd. 1905 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945Ölüm YılıGörüntüle
10Musa Taşmuhammetoğlu Aybekd. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968MeslekGörüntüle
11HUDAVERDİOĞLU SULTANd. 1905 - ö. ?MeslekGörüntüle
12FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945MeslekGörüntüle
13Musa Taşmuhammetoğlu Aybekd. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HUDAVERDİOĞLU SULTANd. 1905 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Musa Taşmuhammetoğlu Aybekd. 10 Ocak 1905 - ö. 1 Temmuz 1968Madde AdıGörüntüle
17HUDAVERDİOĞLU SULTANd. 1905 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18FİRÜDİN SALEHZÂDEd. 1905 - ö. 1945Madde AdıGörüntüle