Madde Detay

Şuara tezkirelerinde yer almayan bir şairdir. Ömer bin Mezîd’in Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’inde Bayram’ın 4 gazeli bulunmaktadır (Baysan 2016: 11). Bu gazeller Ahmed-i Dâʽî, Atâyî, Şeyhî ve Safî’ye naziredir. Bayram’ın Şeyhî (ö. 1431?) ile Atâyî’ye (ö. 1437) nazire yazdığı ve gazellerinin m. 1436-1437 yıllarında telif edilen Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’de geçtiği göz önüne alınırsa 15. yüzyıl şairi olduğu söylenebilir. Mahlasının Türkçe olması, yalın bir dil kullanması ve gazellerinde eskicil ögeler (gemişmiş, keñsüz, idiserler, komagıl, uş, bigi vb.) bulunması onun ilk dönem şairlerinden olduğunun göstergesidir.

Bayram’ın Mecmûʽatü’n-Nezâ’ir’deki şiirleri edebî kişiliğinin değerlendirilmesi için yeterli olmasa da bir nazire şairi olduğu izlenimini uyandırmaktadır. Zira şairin mecmuada hiç zemin şiiri yoktur (Canpolat 1995). Bayram’ın devrin önemli şairlerini dikkatle takip eden, bazı nazireleriyle edebî çevrelerin dikkatini çeken ama şairlikle şöhret bulmayı yaşamının temel önceliği hâline getirmeyen orta seviyede bir şair olduğu sanılmaktadır.

Baysan, Habibe (2016). Ömer bin Mezid “Mecmü’atü’n-Nezâ’ir” Kitabının Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü. Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.

Canpolat, Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yay. 

Nazîre-i Bayram

Güneş yüzüñe iy dil-ber gemişmiş saçlaruñ sâye

Nite kim ebr olur hâyil felekde bedr iken aya

Ser-ile cân virüp aldum sevâd-ı zülfi sevdâsın

Hezârân cân fidî olsun bu veche sûd u sevdâya

Harâmî gözlerüñ her dem Ǿacab sihr-i helâl eyler

Ki bir remz ile cân milkin niçesi virdi yagmâya

Kaşuñla kirpügüñ hem-tâ felek kavsi vü tîrine

Kimesne hem-kiriş olmaz bu resme ok-ıla yaya

Dişüñle leblerüñ cânâ ne cevherdür ki reşkinden

Olupdur laʽl âvâre talupdur incü deryâya

Boyuñuñ iʽtidâlinüñ udından serv ile ʽarʽar

Çemende oldılar vâlih kamu ol kadd-i bâlâya

Lebüñ şerhinde Bayramuñ sözi rengîn olur şîrîn

Anuñ-çün ragbeti yokdur anuñ kand-ıla helvâya

 (Canpolat, Mustafa (1995). Mecmû’atü’n-Nezâ’ir Metin-Dizin-Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. 46.)