BEDRÎ MEHMED EFENDİ

(d. ?/? - ö. ?/1655)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Doğum tarihi bilinmeyen Bedrî Efendi, gençliğinde İstanbul'a gitti, Harem-i Humayûn’un içoğlanlar zümresine girdi. İlmî konu­lara olan ilgisi ve kabiliyeti sebebiyle kısa zamanda dikkati çekerek Enderûndaki der­slere devam etti (Dağlıoğlu 1939: 39). İlim tahsil etmek için Karaçelebizâde Abdülaziz Efendiye mülâzım olan Bedrî Efendi, derece derece yükselerek Muharrem 1058/Şubat 1648 tarihinde Esadzâde Mehmet Sait Efendi yerine, Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi Medresesi’ne müderris atandı (Çapan 2005: 95). Aynı yıl IV. Mehmet‘in tahta çıkışının ardından, Rumeli Kazaskerliğine tayin edilen Karaçelebizâde Abdülaziz Efendi’ye tezkirecisi oldu. 1060/1650 Ramazan ayında Musa Paşa imamı Ahmet Efendi yerine Hafız Paşa Medresesi‘nde müderrislik yaptı 1062 /1651 Şaban’ında Tezkireci Mehmet Efendi’nin yerine Kılıç Ali Paşa Medresesi‘ne müderris olmuş, bu görevde iken Rebiü’levvel 1065 / Ocak1655’te vefat etti (Akbayar 1996: 363) . Devrinin önemli âlimleri arasında yer alan Mehmed Efendi, Bedrî mahlasıyla şiirler yazdı. Şeyhî, (Vekâyiü'l-Fuzalâ, TY nr. 81. vr 268a) mürettep divanı olduğundan bahsetse de bu divan bugüne kadar ele geçirelemedi. Safâyî, kendisinden “ilm ü irfân ile meşhûr bir şâir-i şîrîn-kâr” diye söz eder (Çapan 2005: 95). Dînî musikî sahasında bestelediği tesbihlerle de tanınmasına rağmen bunlardan hiçbiri zamanımıza ulaşamadı (Özcan, 2005: 335).

Kaynakça

Abdülkadiroğlu Abdülkerim (hzl) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyl-i Zübdeti'l-Eşâr. Ankara: AKM Yay. 27-28.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya Sicill-i Osmanî. C.2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 363.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Bedrî, (Ayıntabî)”. C. 1. İstanbul: Dergah Yay. 373.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safayî Efendi Tezkire-i Safayî. Ankara: AKM Yay.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.

Ergun, Saadettin Nüzhet (1936). Türk Şairleri. C.2. İstanbul.: Bozkurt Matbaası. 760.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i NâilîDîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I. Ankara: Bizim Büro Yay.192.

Özcan, Nuri. “Bedrî Mehmet Efendi”. İslam Ansiklopedisi. C.5.  İstanbul: TDV Yay. 335.

Şeyhî, Mehmet Efendi. Vekâyiü'l-Fuzalâ, İ.Ü. Kütüphanesi. TY 81. vr. 268a.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları.60.

Yılmaz, Kaşif (hzl.) (2001). Güftî ve Teşrifâtü’ş-Şuarâsı. Ankara: AKM Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. HALİL İBRAHİM YAKAR
Yayın Tarihi: 17.09.2014
Güncelleme Tarihi: 16.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Şerer-feşân görinen sanma âh-ı hasretdür

Fetîl-i şu‘le-i dâg-ı siyâh-ı hasretdür

 

Açılsa sînede yer yer aceb mi lâle-i dâğ

Zemîn-i dilde biten hep giyâh-i hasretdür

 

Ne deňlü olsa da germ-ihtilât o şûh yine

Bizüm nasîbümüz ancak nigâh-ı hasretdür

 

Aceb mi olmasa dil mülki ma‘mûr ey Bedrî

Hemîşe taht-gâh-ı [şeh] sipâh-ı hasretdür

(Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: Yaşar Cevizli Mağazaları.60.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Doğum YeriGörüntüle
3HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883Doğum YeriGörüntüle
4Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Doğum YılıGörüntüle
6HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883Doğum YılıGörüntüle
7Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Ölüm YılıGörüntüle
9HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883Ölüm YılıGörüntüle
10Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833MeslekGörüntüle
12HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883MeslekGörüntüle
13Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Za‘ifî, Za‘ifî Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17FÂ'İK, Müftü Mehmed Fâ'ik Efendid. ? - ö. 1833Madde AdıGörüntüle
18HÜSNÎ, Hüsnî Efendid. ? - ö. 1883Madde AdıGörüntüle