Mehmet Asaf Borsacı

Muhasib-i Şu’un, Sansar, Sinek, Neşide Asaf, Konsolitçi, Turhan Deli
(d. 20 Ekim 1874 / ö. 1961)
Gazeteci, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mehmet Asaf 1874'te İstanbul’da doğdu. Sırasıyla Mahalle Mektebi, Numune-i Terakki, Beyazıt Rüştiyesi ve Vefa İdadisi'nde okudu. 1899'da Galata Borsası'nda konsolit alımına başladıktan sonra Konsolitçi Asaf adıyla anılmaya başladı. 1900'da gazeteciliğe ilk adımını attı (Işık, 2007:731). Hayatı boyunca muhalefeti benimsese de bazı yazılarıyla padişahın ve sadrazamın takdirlerini kazanır. 1908’den sonra Mevlanzâde Rıfat’ın Serbestî gazetesinde İttihat ve Terakki Partisi’ni ilk eleştiren yazıları yazdı. 1910’da bazı gençlerle çıkardığı İnsaniyet gazetesindeki “Caka ve Tahakküm” başlıklı yazısı üzerine öldürülmesine karar verildiğini Ömer Seyfettin’den öğrendiği için bir süre saklandı. Sonrasında yakalanıp mahkemeye sevk edildi ve sürgünleBursa’ya gönderildi. Altı ay sonra İstanbul’a dönebildi. Millî Mücadele aleyhinde de yazılar yazan Mehmet Asaf, gerçeği anlayınca Serbestî gazetesinin adını Vahdet şeklinde değiştirerek siyasi hayatını bitirdi (Cunbur, 2002: 316-317). 1931'de muhalif milletvekili sıfatıyla TBMM'ye girmek için Atatürk’e bir mektup yazdığı konusunda çeşitli rivayetler vardır (İnuğur, 1999: 88).

İlk şiiri 15 Mayıs 1900'deTerakki'de (İhsan Işık dergi, Müjgan Cunbur gazete demiştir. Metne ulaşılamamıştır.) yayımlanan Mehmet Asaf, Tarik, Sabah, İkdam, Saadet, Mâlûmât, Servet, Gayret, Serbestî gazetelerinde, Kadınlar Dünyası, Cingöz, Gıdık, Zümrüt-i Anka ve Ayna dergilerinde yazılar yazdı. 1930’da mizah dergisi Boşboğaz'ı çıkardı (Cunbur, 2002: 316-317; Işık, 2007: 731). Şiir, roman ve hikâye türünde eserler veren Mehmet Asaf’ın şairliği Divan edebiyatı geleneği çerçevesindedir ve Muallim Naci’nin etkisi altındadır. Gazel, nazire, kaside ve tahmis çerçevesinden dışarı çıkamayan sanatçı, Rıza Tevfik’in şiir alanında benimsediği yolu da dener ve âşık tarzı şiirler ve nefesler yazar. Roman yerine küçük hikâye demenin daha uygun olduğu eserlerinde aşk kırgınlıklarını işlemiştir.Folklorik açıdan oldukça güçlü olan metinlerde, millî ve mahalli özelliklere oldukça yer verilir (Çapanoğlu, 1961: 11-12).

Kaynakça

CUNBUR, Müjgan, “Borsacı, Mehmet Asaf”, Türk Dünyası Ortak Edebiyatı Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, 2002, Cilt: 2, s. 316-317.

ÇAPANOĞLU, Münir Süleyman, Seksen Yıllık Gazetecimiz Âsaf Konsilitçi, Sinan Matbaası, İstanbul 1961.

IŞIK, İhsan, Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi 2. Cilt, Elvan Yay., Ankara 2007.

İNUĞUR, M. Nuri, Türk Basınında “İz” Bırakanlar, Der Yayınları, İstanbul 1999.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. MEHMET SOĞUKÖMEROĞULLARI
Yayın Tarihi: 28.03.2019
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
DilaraMatbaa-i Tahir Bey / Malumat Kütüphanesi / İstanbul1320Roman
Begimin Edebiyata MerakıCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Sinirli BeyCemiyet Kütüphanesi / Matbaa-i Orhaniye / İstanbul1334Tiyatro
Benli LeylaKütüphane-i Sudi / İstanbul1922Roman
Cilveli RanaNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Fındıkçı NigarNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
İkisi de GebeNecm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kuş Dili GeliniCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1341Hikâye
Kaymaca KulübüCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul1927Roman
Üçü Bir YataktaCemiyet Kütüphanesi / Necm-i İstikbal Matbaası / İstanbul1927Hikâye
Kocamın KocasıCemiyet Kütüphanesi / Sühulet Matbaası / İstanbul192?Hikâye
Bihterle MuhlisKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Lamia’nın SergüzeştiKütüphane-i Sudi / İstanbul?Roman
Sinirli HanımKütüphane-i Sudi / İstanbul?Tiyatro
Zavallı BabaKütüphane-i Sudi / İstanbul?Hikâye
Abanoz Kızının DefteriAydınlık Basımevi / İstanbul1938Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1KERÎMÎ, Şeyhülharem-zâde Abdulkerim Efendid. ? - ö. 1634-35Doğum YeriGörüntüle
2HEMDEMÎ, Solak-zâde Mehmed Çelebid. ? - ö. 1657Doğum YeriGörüntüle
3RÛHÎ, Mehmed Rûhî Beyd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÖMER, Ömer Lütfi Velid. 1874 - ö. 1957Doğum YılıGörüntüle
5HAKKI, Niğdelid. 1874 - ö. 1953Doğum YılıGörüntüle
6AYŞE BERKd. 1874 - ö. 1953Doğum YılıGörüntüle
7SADIK SULTANOVd. 1896 - ö. 1961Ölüm YılıGörüntüle
8Peyami Safad. 2 Nisan 1899 - ö. 15 Haziran 1961Ölüm YılıGörüntüle
9Bezmi Nusret Kaygusuzd. 10 Şubat 1305/22 Şubat 1890 - ö. 25 Nisan 1961 İzmirÖlüm YılıGörüntüle
10Uğur Elhand. 29 Mayıs 1951 - ö. ?MeslekGörüntüle
11Salih Keramet Nigard. 20 Haziran 1885 - ö. 7 Mart 1987MeslekGörüntüle
12Osman Serhat Erkeklid. 19 Haziran 1955 - ö. ?MeslekGörüntüle
13İbnülemin Mahmut Kemal İnald. 17 Kasım 1871 - ö. 14 Mayıs 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Safiye Erold. 2 Ocak 1902 - ö. 1 Ekim 1964Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Celal Sahir Erozand. 29 Eylül 1883 - ö. 16 Kasım 1935Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Mehmet Arif Derbendd. 1960 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17Kılıç Ali (Emrullahzade Asaf)d. 1888 - ö. 14 Temmuz 1971Madde AdıGörüntüle
18Mehmet Akand. 5 Aralık 1939 - ö. 8 Temmuz 2006Madde AdıGörüntüle