CÂZİB, Surreemîni-zâde Halîl Câzib

(d. 1250/1834 - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Halîl’dir. 1250/1834 yılında Diyarbakır’da doğdu. Babası Sa’sa’a-zâde sanıyla tanınan bir zattır. Diyarbakır’ın Hz. Ömer zamanındaki fethinde valiliğe ilk tayin olan Sa’sa’tü’l-Abdî hazretlerinin soyundan geldiği rivayet edilmektedir (Ali Emîrî 1328: 125). 1260/1844 yılında babasıyla birlikte Mekke’ye göç etti ve oraya yerleşti. 1270/1854’te askerlik görevini ifa için Yemen’e gönderildi. 1279/1862 yılında Asîr (Suudi Arabistan’da) Emîri Âyız tarafından Hadîde kasabası muhasara edildiğinde tabur kâtibi olarak görev yapmaktaydı. Muhasara sırasında gösterdiği kahramanlıklar ve hizmetleri sebebiyle altın madalya ile ödüllendirildi ve alay kâtipliğine terfi etti. 1296/1879 senesinde alay eminliği görevinin ardından binbaşı rütbesine yükseltildi (Güner vd. 2003: 13). Ölüm tarihi bilinmemektedir.

Câzib, hat sanatında mahir olduğundan güzel levhalar yazmıştır. Dama oyununda ustadır. Öyle ki Ali Emîrî, onun tek bir taş ile oyun kazanmaya muktedir olduğunu ifade etmektedir (1328: 125). Arapçayı iyi bilen şairin, bir Dîvân oluşturacak miktarda şiire sahip olduğu söylenmektedir. Şiirine örnek Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid’dedir.

Kaynakça

Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

Beysanoğlu, Şevket (1996). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları. C. I. Ankara: San Matbaası.

Güner, Galip ve  Nurhan Güner (hzl). (2003). Ali Emîrî Efendi, Esâmî-i Şu’arâ-yı Âmid. Ankara: Anıl Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. HAKAN YEKBAŞ
Yayın Tarihi: 10.06.2014
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Âteşîn-ruhla o cânân gelicek bezmimize

Zülf ü hâlinden anın ûd ile anber tütecek

 

Câzib’in cezbi gibi tâ ki nedîmin göresin

Bu gice gör ki efendim ne hünerler tütecek

(Ali Emîrî (1328). Tezkire-i Şu’arâ-yı Âmid. İstanbul: Matbaa-i Âmidî. 125.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mehmed Paşad. ? - ö. 1574Doğum YeriGörüntüle
2ÂHÛ BABA, Ali, Karaoğlud. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ÇÂKERÎ, Seyyid Ali Efendid. 1670 - ö. 1747Doğum YeriGörüntüle
4YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905Doğum YılıGörüntüle
5VAHDETÎ, Mehmedd. 1834 - ö. 1894Doğum YılıGörüntüle
6MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
7YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905Ölüm YılıGörüntüle
8VAHDETÎ, Mehmedd. 1834 - ö. 1894Ölüm YılıGörüntüle
9MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916Ölüm YılıGörüntüle
10YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905MeslekGörüntüle
11VAHDETÎ, Mehmedd. 1834 - ö. 1894MeslekGörüntüle
12MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916MeslekGörüntüle
13YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14VAHDETÎ, Mehmedd. 1834 - ö. 1894Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16YUSUF DEDEd. 1834 - ö. 1904-1905Madde AdıGörüntüle
17VAHDETÎ, Mehmedd. 1834 - ö. 1894Madde AdıGörüntüle
18MEHMED RÜŞDÎ, Ketenci-zâded. 1834 - ö. 1916Madde AdıGörüntüle