CÜDÂYÎ

(d. ?/? - ö. ?/19. yy.)
divan ve halk şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

18. yüzyıl sonları 19. yüzyılın başlarında Kayseri’de yaşadığı ve Ermeni olduğu söylenmektedir. Ermeni ve Arap harfli cönklerde şiirlerine rastlanan Cüdâyî’nin hayatı hakında fazlaca bir malumat yoktur. Bir koşması ile bir destanını yayımlayan K. Pamukciyan, Cüdâyî’nin 19. yüzyıl Ermeni aşuğlarından olduğunu söylemekte, "Ünlü hakkak Mıgırdıç Benderyan (1835-1901) Cüdâyî’nin talebelerinden Rıfâî’nin oğludur.” bilgisini eklemektedir. 1826 yılındaki Hocapaşa yangını için kaleme aldığı destandan, Cüdâyî’nin 19. yüzyılın ilk yarısında hayatta olduğu anlaşılmaktadır.

Şiirlerinden anlaşıldığına göre, tasavvufi yönü bulunan bir şairdir. Cüdâyî, Hicâbî ve Erkiletli Âşık Hasan ile çağdaştır, birbirleriyle karşılıklı nazireleri bulunmaktadır. Ahmet Emin Güven’in Kayseri’de Yazma Mecmualar isimli eserinde, Anadolu Destanları isimli kitabın yazarı Ahmet Şükrü Esen’in derlemelerinde 29 koşması olduğu söylenmektedir.

Kaynakça

Bayrak, Mehmet (2005). Alevî-Bektaşî Edebiyatında Ermeni Âşıklar [Aşuğlar]. Ankara: Özge Yay.

Güven, Ahmet Emin (2000). Kayseri’de Yazma Mecmualar ve Muhtevâlarından Seçmeler. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ATABEY KILIÇ
Yayın Tarihi: 28.11.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Divan

Bulduğum bir tânecik yektâ elimden gitdi âh

Öyle sandım büsbütün dünyâ elimden gitdi âh

 

Hasretiyle korkarım cânım berâber gitmesün

Sabra karar kalmadı âbâ elimden gitdi âh

 

Aşk dağında bekleyüp kan ağlayım şimden girü

Misl-i Mecnûn olmışam Leylâ elimden gitdi âh

 

Aklımı zây etmeyim bu derdile yâ nişleyim

Misli bulunmaz melek-sîmâ elimden gitdi âh

 

Benden özge var mıdır ayağına yüzler süren

Bir gün ola dersin âh Cüdâ elimden gitdi âh

(Bayrak, Mehmet (2005). Alevî-Bektaşî Edebiyatında Ermeni Âşıklar [Aşuğlar]. Ankara: Özge Yay. 246.)