Madde Detay
Abay Mirze Dağlı,
(d. 27 Ocak 1906 / ö. 1989)
Yazar, şair, öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Gerçek adı Cemil Mirze Abay’dır. 27 Ocak 1906 tarihinde Karabağ bölgesindeki Şuşa şehrinde dünyaya geldi. Azerbaycan Devlet Pedagoji Enstitüsü’nün Filoloji bölümünü bitirdi. İkinci Dünya Savaşı’nda asker olarak cepheye gitti ve esir düştü. Siyasî muhacir olarak Türkiye’ye geldi. 1945’te edebiyat öğretmeni olarak çalışmaya başladı ve Türkiye’nin farklı bölgelerinde öğretmenlik yaptı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın siyasî ve toplumsal sorunları hakkında konferanslar verdi. Azerbaycan dergisinde ve farklı süreli yayınlarda toplumsal içerikli yazılar ve şiirler yayımladı. Onlar da Türktür isimli eseri süreli yayınlarda tefrika edildi. Şair, 1989 yılında vefat etti (İnternet 1 ve İnternet 2).
Mirze Abay Dağlı’nın ilk şiirleri, Sovyet dönemi gazetelerinden Genç İşçi’de yayımlandı (İnternet 2). Şiirlerinde vatan sevgisi, özlem, mücadelecilik gibi konulara yer verdi. Fuzuli, Dede Korkut, Azerbaycanlı Üzeyir, Gence Ata, Hakan Pakistan Dağlarında, Albay gibi pek çok tiyatro eseri yazdı (İnternet 1). Abay Dağlı, 1975 yılında yazdığı Albay isimli piyesinde, Kıbrıs’a giren Türk ordusunun Yunanlılar ile yaptığı savaşı anlatarak vatanseverlik temasını işledi. Bu piyeste yazar, Yunan askerlerinin Kıbrıs’ta yaptığı zulmü başarıyla anlattı (Cabbarlı, 2011: 84-85). Yazar, 1977 yılında yayımlanan Dede Korkut isimli biyografik piyesinde, Dede Korkut ve Bayındır Han’ın vezirleri arasındaki çatışmadan hareketle makam ve mevki hırsının zararlarını ele aldı. Didaktik mahiyeti olan piyeste Dede Korkut’u, sevgi, dürüstlük ve çalışkanlık gibi değerlerin temsilcisi olarak yansıttı (Şengül, 2008: 623). Azerbaycan muhaceret edebiyatının Türkiye'deki önemli isimlerinden birisi oldu.
Kaynakça
Cabbarlı, Nikpur (2011). "Azerbaycan Muhaceret Edebiyatında Kuzey Kıbrıs Olayları". A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. S. 45. 83-88.
İnternet 1: http://azerbaycanedebiyati.com/index.php/sayfa/detay/mirze_abay_dagli [Erişim Tarihi 24.11.2019].
İnternet 2: https://www.biyografya.com/biyografi/9592 [Erişim Tarihi 24.11.2019].
Şengül, Abdullah (2008). "Cumhuriyet Tiyatrosunda Dede Korkut". Turkish Studies. V. 3/2. 617-626.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ÖMER FARUK ATEŞYayın Tarihi: 29.11.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Yayın Tarihi: 29.11.2019Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Güncelleme Tarihi: 19.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Dede Korkut | Üçler Matbaası / İstanbul | 1977 | Tiyatro |
Albay | Yaylacık Matbaası / İstanbul | 1975 | Tiyatro |
Fuzuli | Son Telgraf Matbaası / İstanbul | 1968 | Tiyatro |
Malazgirt'ten Sakarya'ya | Minnetoğlu Yayınları / İstanbul | 1971 | Tiyatro |
Esir Ruhlar | Burhan Yayınevi / İstanbul | 1956 | Tiyatro |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | ŞÂKİR, Baba Bey | d. ? - ö. 1844-45 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | MAHZÛN, Mirza İsmâîl | d. 1828-29 - ö. 1893-94 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AŞIG/FENA, Fena Mirze Rehim Mirze Memmedbağıroğlu | d. 1841 - ö. 1925 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Münevver Ayaşlı | d. 1906 - ö. 20 Ağustos 1999 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | İsmail Hilmi Soykut | d. 1906 - ö. 1974 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ZARALI HALİL, Halil İnce | d. 1906/1917? - ö. 15.01.1964 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Adnan Giz | d. 1914 - ö. 13 Haziran 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | GAŞEM/GÜNEYLİ GAŞEM, Gaşem Caferî | d. 1901 - ö. 24.09.1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | FETULAH RIZAYİ | d. 1909 - ö. 1989 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Sinan Yağmur | d. 1965 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Süleyman Nesip | d. 1866 - ö. 28 Eylül 1917 | Meslek | Görüntüle |
12 | Necat Çavuş | d. 1957 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | Meşhur Yusuf (Jusıp) Köpeyoğlu | d. 1858 - ö. 1931 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | İslam Beytullah Erdi | d. 25 Nisan 1940 - ö. 6 Ocak 2014 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Mirza Elekber Sabir | d. 30 Mayıs 1862 - ö. 12 Temmuz 1911 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | TABİB/TABİBÎ, Ebubekir Abay | d. 1928 - ö. 30.06.2009 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Halit Aliosmanov Dağlı | d. 1932 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | DAĞLI MUSTAFA | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |