DERTLİ HAYDAR/HAYDAR, Haydar Özdemir

(d. 1914 / ö. 1988)
Çerçi, güreşçi
(Tekke / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Haydar Özdemir, 1914'te Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Doğanlı köyünde doğmuştur. Şiirlerinde Dertli Haydar mahlasını kullanan âşığın babasının adı Yusuf’tur. Hayatını çerçilik yaparak köyünde geçirmiştir. İyi bir güreşçi olan âşığın hiç tahsili yoktur; buna rağmen okuryazardır. Arap alfabesini daha iyi bildiğini söylemiştir. Arap alfabesini de Tokat’ın Batmandaş köyünden bir baba dostundan öğrendiğini ifade eder. Altı kere evlenir, iki oğlu sünnet sırasında kan kaybından ölür; hayatta iki kızı kalır. Ticaretten elde ettiği parayı biriktirmeyi başarır. Tokat’a göçünce bir ev alır; kalan parasını da bir vakfa bağışlamıştır. Ömrünün son on yılında gözleri görmez olmuştur. Ömrünün sonunda son eşinden de ayrılmıştır. Geri kalan ömrünü kızının yanında geçirmiştir. 1988’de İstanbul’da vefat etmiştir (Kaya 2009: 67).

Saz çalmayı küçük yaşlarda öğrenmiştir. Sazıyla uyuyacak kadar saza son derece tutkundur. Aynı zamanda saz yapımıyla da ilgilenmiş ve sazını da son derece ustalıkla çalmıştır. Hasan Dede’nin ağzına tükürmesi sonucu dili çözülerek söylemeye başlamıştır. Toplum karşısında ilk defa Fuat Doğu Paşa’nın ve İbrahim Aslanoğlu’nun düzenlediği 1964’teki Sivas Halk Şairleri Bayramı'nda çıkmıştır (Kaya 2009: 67).

On beş yaşında köyünde Aniş adlı bir kızı sevmiş, şiire yönelmesinde bu aşkın da rolü olmuştur. Nitekim şiirlerindeki aşk temasında sevdikleri önemli rol oynamıştır. Şiirlerinde beşeri konuların yanı sıra Hz. Muhammet ve Hz. Ali sevgisinden, Kur'an-ı Kerim'den ve ayetlerinden, Kerbela olayından, sonrasında Hasan ve Hüseyin'den, dört kapı makamından, Aleviliğin merhalelerinden konulardan bahsetmiştir. Şiirlerinde Dertli Haydar veya Âşık Haydar mahlasını kullanmıştır. Dertli Haydar’ın şiirleri teknik yönden oldukça zayıftır. Hece ölçüsüyle, dörtlük nazım birimiyle şiirlerini yazan Dertli Haydar’ın dili açık, anlaşılır ve akıcıdır (Kaya 2009: 67-70).

Kaynakça

Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. II. Sivas: Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. FİDAN UĞUR ÇERİKAN
Yayın Tarihi: 26.03.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AHMET, Ahmet Turan Doğruyold. 1929 - ö. 2006Doğum YeriGörüntüle
2SEYFETTİN ÇOBANd. 1940 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3TEKTAŞ, Musa Tektaşd. 1970 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İhsan Devrimd. 7 Ocak 1914 - ö. 6 Ocak 2010Doğum YılıGörüntüle
5Osman Hulusi Ateşd. 1914 - ö. 14 Haziran 1990Doğum YılıGörüntüle
6Ziya Samedid. 15 Nisan 1914 - ö. 20 Kasım 2000Doğum YılıGörüntüle
7Attila Tokatlıd. 1934 - ö. 21 Şubat 1988Ölüm YılıGörüntüle
8ABDİ İSAOĞLU ABDİYEVd. 1907 - ö. 1988Ölüm YılıGörüntüle
9AHMET/AHMET BAYHAN, Ahmet Bayhand. 1907 - ö. 1988Ölüm YılıGörüntüle
10ÖZKALE, Adil Özkaled. 1926 - ö. ?MeslekGörüntüle
11İBRAHİM, İbrahim Aydınd. 1941 - ö. ?MeslekGörüntüle
12HASAN, Erkiletlid. 1772 - ö. 1856/1857?MeslekGörüntüle
13ALİ SULTAN, Ali Tozkoparand. 1944? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14AHMET CEVDET, Bergamalıd. 1872 - ö. 1925Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEYYİD ABDULHÂKİM EL HÜSEYNÎd. 1902 - ö. 1972Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ÜVEYSÎ, Kadı Seyyid Osman Efendid. ? - ö. 1724-25?Madde AdıGörüntüle
17EŞREF, Abdurrahman Eşref Efendid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18SA'ÎD-İ GÜLŞENÎ, Hüseyind. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle