Madde Detay
DERYANÎ, Nuri Kılıç
(d. 1937 / ö. 21.06.1997)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Nuri Kılıç olan âşık, 1937’de Sivas Yıldızeli’nin Banaz köyünde doğmuştur. Haydar ve Fatma’nın oğludur. 14-15 yaşına kadar üç yıl köyünde dört yıl da Sivas’ta Çayırağzı mahallesinde azaplık yapmıştır. Daha sonra İstanbul’a gitmiş orada bahçıvanlık ve tezgahtarlık gibi işlerle geçimini sağlamıştır. 19-20 yaşlarında iken Sultanahmet’te bir büfede geçirdiği kaza sonucu gözleri hemen hemen görmez olmuştur. Bunun üzerine İstanbul’da daha fazla kalamayıp köyüne dönmüş ve ömrünün sonuna kadar burada kalmıştır. Evli ve iki çocuk sahibidir (Kaya 2009:107). Âşık, 21 Haziran 1997'de vefat etmiştir (www.tokatpirsultan.com).
Nuri Kılıç Deryanî mahlasını gördüğü bir rüya sonucunda almıştır. Rüyasında kendisine “Derya gibi ol.” Denilmesi üzerine Deryanî mahlasını kendisine uygun görmüştür. Saz çalmayı da kendi kendine öğrenmiştir. Herhangi bir ustası olamadığı gibi çırağı da yoktur. Şiire yönelmesinde devamlı Pir Sultan’ın, Hatayî’nin, Viranî ve Kul Himmet’in deyişlerini söylemesinin büyük rolü olmuştur. Şiirlerinde beşeri ve sosyal konuların yanında Alevî-Bektaşî itikadını işlemiştir. İrticalen şiir söyleyebilen Deryanî, lebdeğmez dalında başarılı örnekler vermiştir. Pek çok teklif gelmesine rağmen âşık programlarına katılmamış ve bu yüzden şöhreti kendi çevresiyle sınırlı kalmıştır. Deryanî, şiirlerinin ezgisini ortaya koyarken oldukça titiz davranır. Bu hassasiyetini de “Sağlam tahta bulup sağlam çivi çakmaya gayret ediyorum.” Sözleriyle özetler. Deyişlerini semah, hüseynî, mersiye gibi makamlarla icra etmiştir. Bunları çevredeki İsmail Efendi, Murtaza ve Nesimî gibi ustalardan öğrenmiştir. Yüzlerce şiiri olmasına rağmen yazdırmadığı için maalesef yok olup gitmiştir. Ele aldığı konuyu yansıtması bakımından başarılıdır (Kaya 2009:107). Âşık hakkında Nuh Bektaş tarafından 2014 yılında Pir Sultan'ın İzinde Banazlı Bir Âşık: Âşık Deryanî Hayatı, Sanatı ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme isimli bir çalışma yayımlanmıştır.
Kaynakça
Bektaş, Nuh (2014). Pir Sultan'ın İzinde Banazlı Bir Âşık: Âşık Deryanî Hayatı, Sanatı ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme. yyy: Yazıt Yay.
Eldemir, Nurhan (1994). Yıldızeli Halk Şairleri. Basılmamış Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.
http://www.tokatpirsultan.com/site/banaz-koyu-kultur-ve-yardimlasma-dernegi-4-asik-deryani-siir-yarismasi-basladi/ [Erişim Tarihi: 07.03.2019].
Kaya, Doğan (2009). Sivas Halk Şairleri. C. II. Sivas: Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yay.
Makal, Tahir Kutsi (1977). Âşıklar Şöleni. İstanbul: yyy.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. HİLAL ERDOĞAN AKSUYayın Tarihi: 20.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 20.03.2019Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | KUL NESİMİ, Nesimi Sağlam | d. 1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | KAĞIZMANLI, Mahmut Demirci | d. 1957 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ZÜLFİKAR, Zülfikar Açıkalın | d. 1923 - ö. 1975 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MİKTAT OK | d. 1937 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Anıl Meriçelli | d. 23 Haziran 1937 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Yüksel Ocaklı | d. 27 Mayıs 1937 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MİKTAT OK | d. 1937 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Anıl Meriçelli | d. 23 Haziran 1937 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Yüksel Ocaklı | d. 27 Mayıs 1937 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | MİKTAT OK | d. 1937 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Anıl Meriçelli | d. 23 Haziran 1937 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Yüksel Ocaklı | d. 27 Mayıs 1937 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | MİKTAT OK | d. 1937 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Anıl Meriçelli | d. 23 Haziran 1937 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Yüksel Ocaklı | d. 27 Mayıs 1937 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |