DEŞTÎ, Derviş Abdülhay Efendi, Abdülmecid Efendi

(d. ?/? - ö. 1040/1630-31)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Konyalı olan şairin asıl ismi Abdülhay veya Abdülmecid'dir (Mehmed Süreyya 1308-15/ 1890-97: 2/338). Mevlevî tarikatine mensuptur. İbrahim Aczî Kendî’nin Türk Şairleri ve Âşıkları’nda verdiği bilgiye göre Konya’nın Pir Mehmet Paşa Mahallesi'ndendir. İbrahim Aczî Kendî’nin bu açıklamalarının yanı sıra, Rıza Tezkiresi'nde şairin Leyla gibi bir güzele bağlanıp Mecnûn gibi çölde sakin olduğu için Deştî mahlasını aldığı kayıtlıdır (Zavotçu 2009: 133). Çok seyahat eden bir kişi olarak bilinen Deştî, Acem ve Hindistan’ı gezmiş, oradaki entelektüeller ve mutasavvıflarla görüşmüştür. 1040/1630-31'de Konya Mevlevihanesi'nde vefat etmiş ve oraya defnedilmiştir. İbrahim Aczî Kendî, Türk Şairleri ve Âşıkları’nda gezip gördüğü yerleri anlattığı çok sayıda şiir ihtiva eden mecmuasının kaybolduğunu ifade eder (Kendî yty: 36). İyi derecede Farsça bildiği ve devrinde iyi bir nasir olarak tanındığı kaynaklarda kayıtlıdır.

 

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay.

Kendî, İbrahim Aczî (yty). Türk Şairleri ve Âşıkları (1. Risale). Yusuf Ağa Ktp. Nu. 10470/1.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 2. İstanbul: Matbaa-i Âmire

Zavotçu, Gencay (hzl.)(2009). Rıza Tezkiresi (İnceleme-Metin). İstanbul: Sahhaflar Kitap Sarayı.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 01.04.2014
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler


Râ kaşlarını âşıka her dem dürer büker

Olmasa dil-rübâların işte burâları

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü'l-Âsâr li-Zeyli Zübdeti'l-Eş'âr. Ankara: AKM Yay. 82).


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İLMÎ, Şeyh İlmî Efendid. ? - ö. 1517-18Doğum YeriGörüntüle
2ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Doğum YeriGörüntüle
3Mevlüt Kapland. 20 Haziran 1930 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4İLMÎ, Şeyh İlmî Efendid. ? - ö. 1517-18Doğum YılıGörüntüle
5ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
6Mevlüt Kapland. 20 Haziran 1930 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7İLMÎ, Şeyh İlmî Efendid. ? - ö. 1517-18Ölüm YılıGörüntüle
8ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
9Mevlüt Kapland. 20 Haziran 1930 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10İLMÎ, Şeyh İlmî Efendid. ? - ö. 1517-18Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Mevlüt Kapland. 20 Haziran 1930 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13İLMÎ, Şeyh İlmî Efendid. ? - ö. 1517-18Madde AdıGörüntüle
14ŞEMSÎ, Süleyman Şemsi, Kara Şemsî Abdâld. 1828 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle
15Mevlüt Kapland. 20 Haziran 1930 - ö. ?Madde AdıGörüntüle