Madde Detay
Diyonis Tanasoğlu
(d. 1922 / ö. 2006)
yazar, aktör, öğretmen, yönemen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Türkiye Dışı)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Yazar, şair, dramaturg, kompozitör, rejisör ve bilim adamı olan Diyonis Tanasoğlu, Moldova Çadır'a bağlı Kiriet köyünde doğdu. Nikolay Tanasoğlu'nun oğlu olan yazar, ilkokulu köyünde, ortaöğrenimini Akkerman ve Bırdal'da, yüksek tahsilini Kişinev'de dil ve tarih ve Leningrad'ta tiyatro bölümünde aktörlük, doktorasını Bakü'de Türkoloji üzerine tamamladı. Çağdaş Gagauz Dilinde Tabeli Mürekkep Cümleler adlı doktora tezini M. Şiraliyev'in danışmanlığında yazmıştır. Uzun yıllar öğretmenlik yapan Tanasoğlu, tiyatro ve müzik toplulukları kurdu, koro ve orkestra şefliği, koreografık, rejisörlük görevlerinde bulundu. Çok sayıda bestesi de olan Tanasoğlu, besteci ve keman virtüözüdür. Komrat Gagauz Üniversitesinde rektörlük ve Kişinev Pedagoji Üniversitesinde öğretim üyeliği yaptı. 2006 yılında öldü.
Kültür ve sanatın hemen hemen her kolunda faaliyet gösterdi. Moldova ve SSCB Yazarlar Birliği üyeliğinde bulunmuş olan Tanasoğlu, ilk Gagavuz alfabesini hazırladı. Çal Türküm (1964), Adamın İşleri (1969), Hoşluk (1970), Gençlik Türküleri (1975) yazarın şiir kitapları; Bucakta Yalın ve Oğlanın Sevdası piyesleri; Uzun Kervan (1985) ise romanıdır. Uzun Kervan, Gagauz Türkçesiyle kaleme alınan ilk romandır. 1998 yılında Bay dergisinin Balkanlarda Türk Kültürü Büyük Hizmet Ödülüne layık görülmüştür. Komrat Kültürevi sahnesinde oynanan Bucakta Yalın, sahnelenen ilk Gagauz piyesidir.
Kaynakça
Akgün, Atıf (2018). “Modern Gagauz Edebiyatında İlk Roman: “Uzun Kervan” (Bir Tahlil Denemesi)". Karadeniz Araştırmaları XV (59): 261-290.
Argunşah, Mustafa ve Hülya Argunşah (2007). Gagauz Yazıları. Kayseri: Türk Ocakları Kayseri Şubesi Yay.
Arnaut, Tudora (2009). “Gagauz Yazılı Edebiyatı ve Millî Kültüründe Üç Zirve Dionis Tanasoglu, Nikolay Baboglu ve Dimitriy Karaçoban”. Uluslararası Ahmet Yesevi’den Günümüze İnsanlığa Yön Veren Türk Büyükleri Sempozyumu Bildirileri 03-07 Eylül 2008. (hzl. İrfan Ünver Nasrattınoğlu). Ankara. 112-123.
Baboglu, Nikolay ve İgnat Baboglu (1997). Gagauz Literaturası Hrestomatiya X-cu-XI-ci klaslar için. Chişinâu. 156-188.
Baymak, Osman (2000). Gagauz Çağdaş Şiiri Antolojisi. Ankara.
Chirli, Nadejda (2008). “Gagauz Edebiyatında Dionis Tanasoglu’nun Yeri”. Turkish Studies 3/7: 271-291.
Çebotar, P. A. (1993). Gagauzkaya Hudojestvennaya Literatura /50-80-e gg.XX v./ oçerki. Kişinev: Akademiya Nauk Respubliki Moldova. 16-32.
İsen, Mustafa, R. İsen, A. E. Kireççi (2008). Balkanlar'da Türk Çocuk Şiiri. İstanbul: Varlık Yay. 325.
Özkan, Nevzat (1999). Başlangıcından Günümüze Kadar Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. C.12. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. 362-363.
Özkan, Nevzat (2017). Gagavuz Edebiyatı. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları. 454-471.
Zanet, Todur (2017). “95 Yıl Geeri Duudu Gagauz Aydınnadıcısı Dionis Tanasoglu”. Ana Sözü 13-14 (680-681): 1,7.
http://www.biyografya.com/biyografi/4439 [Erişim Tarihi: 26. 12. 2017].
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MUSTAFA İSEN & DOÇ. DR. TUBA IŞINSU İSEN DURMUŞYayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Yayın Tarihi: 21.05.2018Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020
| Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
|---|---|---|---|
| Çal Türküm | - / - | 1964 | Şiir |
| Adamın İşleri | - / - | 1969 | Şiir |
| Hoşluk | - / - | 1970 | Şiir |
| Bucakta Yalın | - / - | 1974 | Tiyatro |
| Gençlik Türküleri | - / - | 1975 | Şiir |
| Oğlanın Sevdası | - / - | 1981 | Tiyatro |
| Uzun Kervan | - / - | 1985 | Roman |
İlişkili Maddeler
| Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Nikolay Tanasoğlu | d. 1895 - ö. 1970 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 2 | Petri Yalıncı | d. 1964 - ö. 2002 | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 3 | Petri Çebotar | d. 1957 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
| 4 | Ayşe Serhat Kestel | d. 1922 - ö. 23 Temmuz 2012 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 5 | Ali Ulvi Kurucu | d. 1922 - ö. 3 Şubat 2002 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 6 | GAHİRÎ, Bektaş Bilir | d. 1922 - ö. 11.05.1987 | Doğum Yılı | Görüntüle |
| 7 | Reha Mağden | d. 13 Nisan 1955 - ö. 25 Temmuz 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 8 | PÜRYÂNÎ, Hacı Resul Eser | d. 1931 - ö. 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 9 | Mustafa Necati Sepetçioğlu | d. 1932 - ö. 8 Temmuz 2006 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
| 10 | Elif Batuman | d. 07 Haziran 1977 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 11 | Kadir Güler | d. 20 Nisan 1958 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
| 12 | Gökhan Evliyaoğlu | d. 27 Mayıs 1927 - ö. 21 Ağustos 2011 | Meslek | Görüntüle |
| 13 | Fahri Kaya | d. 1930 - ö. 24 Mart 2020 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 14 | Lütfi Seyfullah | d. 15 Ocak 1926 - ö. 25 Mayıs 2005 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 15 | Ahmet Baytursınulı | d. 1873 - ö. 8 Aralık 1937 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
| 16 | Nikolay Tanasoğlu | d. 1895 - ö. 1970 | Madde Adı | Görüntüle |