Madde Detay

 Asıl adı Ahmed olup kuloğullarındandır. Kendisinden bahseden tek tezkireci olan Âşık Çelebi, kimya ile uğaştığından ve Efşancı Mehmed ile Kara Bâlî-zâde odasına vardıklarında hep ateş ve duman gördüklerinden “senin mahlasın Duhânî olsun” demeleri suretiyle bu mahlası aldığını nakleder. Fatih Sultan Mehmed devri sonlarında Acem diyarına gidip ilim tahsil etmiş, II. Bayezid zamanında dönerek silahdâr olmuştur. Yavuz Sultan Selim tahta çıktığında kendisine silahdârlar kâtibi olarak görev vermiş, Diyarbakır feth edilince de Bıyıklı Mehmed Paşa’ya defterdar tayin edilmiştir. Bu görevdeyken paşanın, iki bin akçalık tımar yerine iki yüz bin akçalık Hasankeyf sancağını vermesi isteğine karşı gelmesi sebebiyle Bıyıklı Mehmed Paşa ile ters düşmüştür. Bu durumu arz etmek üzere kırk arkadaşıyla beraber İstanbul'a giderken paşanın gönderdiği Deli Bahâʽü’d-din ve onun harami kılığındaki yüz adamı tarafından 927/1521’de öldürüldüğü bildirilir. Heşt-bihişt Sarayı Tebriz kapısının sol tarafında yer alan bir Farsça matlaını övgüyle aktaran Âşık Çelebi, şairliği hakkında başka herhangi bir değerlendirmede bulunmaz.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

 Müeyyed-zade'nin azline tarih

 Sâl-i târîhini mülâzımlar
 Hamd idüp didi v’ây ne kurtulduk

(Kılıç Filiz (hzl.) (2010). Aşık Çelebi, Meşâ'irü'ş-Şu'arâ. C. 1. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 513.)