DÜZGÜNÎ/TEBERİK, Teberik Düzgün

(d. 01.05.1956 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Teberik Düzgün, 1 Mayıs 1956 tarihinde Erzincan'ın Tercan ilçesine bağlı Koçbaba köyünde dünyaya gelmiştir. Babasının adı Sabit, annesinin adı ise Gülender'dir (Çandır 2010: 478-501; Yurdabak 2006:62). Teberik Düzgün, dört yaşına kadar doğduğu köyde yaşamıştır. Ailesi, geçim sıkıntısı yüzünden 1960 yılında Eskişehir'e göç etmiştir. İlkokulu Eskişehir'de bitiren Teberik Düzgün, ortaokuldan ayrılmış, eğitimini çeşitli sebeplerden ötürü tamamlayamamıştır. Teberik Hanım, 1977 yılında Rıza Düzgün'le evlenmiş ve bu evlilikten Özgür adlı bir oğlu ve Özge isimli bir kızı olmuştur (Çandır 2010: 478-501). Ankara, şiir yazmaya başladığı mekân olması sebebiyle Düzgün’ün hayatında önem arz etmektedir. Düzgün, hâlen Ankara’da ikamet etmektedir.

Teberik Düzgün, ilk şiirini 14-15 yaşlarında iken Pir Sultan Abdal ve şiirlerinden etkilenerek kendi ifadesi ile vecd halinde iken kaleme almıştır (Turan 2019). Daha sonra bu hal ona şiir söyleme kapısını aralamıştır (Çandır 2010: 478-501). Düzgün'ün şairliğini etkileyen ve bu yolda devam etmesini sağlayan sebeplerin temelinde ilahi aşk vardır. Rüya gördüğünü söyleyen Teberik Düzgün, Selam Olsun şiirinde “Sır içinde sırra erdim/ O geceye selam olsun/ Dost bağında güller derdim,/ O geceye selam olsun", “Aşk bâdesi içtim geldim/ Fırtınayla esen yeldim/ yağmur, dolu, seldim/ O geceye selam olsun”. dizeleriyle yaşadıklarını anlatmaktadır.

Düzgünî mahlasını Ozan Arabi Demir'den; Teberik mahlasını ise Ozan Gazi Barışcan'dan almıştır (Çandır 2010: 478-501; Turan vd. 2014: 489). Şiirlerinde her iki mahlası da kullanır. Teberik Düzgün’ün ilk saz hocası halk eğitim merkezinde görevli olan Zülfikar Aslan’dır. Ondan uzun sap bağlama çalmayı öğrenmiştir (Turan 2019). Daha sonra da Satılmış Koruk'tan kısa sap bağlama dersleri almıştır. Düzgün, Pir Sultan Abdal, Âşık Veysel, Davut Sularî, Muhlis Akarsu ve Âşık Mahzunî Şerif gibi âşıkları kendisine örnek almıştır (Çandır 2010: 478-501).

Teberik Düzgün, hemen hemen her konuda şiir yazar. Sitem ve nasihat şiirleri ön plana çıkar. Halkın çektiği sıkıntılarının yanı sıra kendi çektiği sıkıntılara da şiirlerinde yer verir. Düzgün, yaşadığı her acı olayı şiirlerinde dillendirmiştir. Bu sebepten şiirlerinde zaman zaman feryat, şikayet ve dua yer alır. Allah’ın adaletini vurgulayan şiirler kaleme almıştır. Şiirinde “İkrarım var Hak Muhammed Ali'ye” diyen Teberik Düzgün’ün İlahi aşk, Ehl-i Beyt sevgisi, Düvaz İmam, Hacı Bektaş Veli hakkında da şiirleri vardır. Şiir Teberik Düzgün’ün kendini ifade biçimi olmuştur. Şiirlerinde halk hikâyelerinden de faydalanmıştır. Leyla ile Mecnun, Ferhat ile Şirin, Kerem ile Aslı, onun şiirlerinde yer almıştır. Düzgün şiirlerinde 8, 11 ve 14'lü hece ölçüsünü kullanmaktadır. Kafiye olarak yarım, tam ve zengin kafiye kullanır.

Teberik Düzgün, Cem Vakfı Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmıştır. Şu anda Alevi İnanç Birliği vakfının kurucu üyesi ve yönetim kurulu üyesidir. Düzgün, Çankaya Belediyesi Türk Halk Müziği Korosunda da görev yapmıştır. Kültür Bakanlığı Halk Ozanları arşivine kayıtlıdır.

Teberik Düzgün’ün Ozanlar Birliği Şiir Antolojisi’nde (2006: 91-97) 16 şiiri, ANDER 2007 Şiir Antolojisi’nde (2007: 527-536) 22 şiiri yer almıştır. Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri adlı kitapta Kazım Çandır tarafından Teberik Düzgün’le yapılan röportajın neticesinde hazırlanan bir makale ve şiirleri yer almaktadır. Teberik Düzgün hakkında Gazi Üniversitesi'nde Esra Duran tarafından mezuniyet tezi yapılmıştır.

Kaynakça

Çandır, Kazım (2010). "Teberik Düzgün (Ozan Düzgüni)". Yaşayan Halk Şairleri Sazın ve Sözün Sultanları IV. Ed. Fatma Ahsen Turan- Başak Uysal. Ankara: Gazi Kitabevi. 435-441.

Ozan Bindebir (Yüksel Kılıç) (hzl.) (2006). "Ozan DÜZGÜNİ (Teberik DÜZGÜN)". Ozanlar Birliği Kültür Derneği Şiir Antolojisi, Kültür Serisi 2. Ankara. 91-97.

Ozan Sinemi (hzl.) (2007). "Ozan Düzgün". AN-DER 2007 Şiir Antolojisi, Ankara: Anadolu Halk Ozanları Kültür ve Dayanışma Derneği Yay. 527-536.

Teberik Düzgün Erzincan- Tercan- Koçbaba Köyü 1956, İlkokul mezunu, âşık [Fatma Ahsen Turan tarafından 22.02.2019 tarihinde yapılan görüşme].

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ed. Nezahat Özcan Ankara: Gazi Kitabevi. 

Yurdabak Hüseyin (2006).Türk Edebiyatında Günümüz Kadın Şairleri. Ankara: Yücel Ofset.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 23.06.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ÖZKANÎ, Süleyman Özkand. 30.01.1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MURTEZA YALÇINKAYAd. 1927 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SALİM, M. Salim Kırkgözd. 1905 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4ÖZKANÎ, Süleyman Özkand. 30.01.1955 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5MURTEZA YALÇINKAYAd. 1927 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6SALİM, M. Salim Kırkgözd. 1905 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7ÖZKANÎ, Süleyman Özkand. 30.01.1955 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8MURTEZA YALÇINKAYAd. 1927 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9SALİM, M. Salim Kırkgözd. 1905 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10ÖZKANÎ, Süleyman Özkand. 30.01.1955 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
11MURTEZA YALÇINKAYAd. 1927 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12SALİM, M. Salim Kırkgözd. 1905 - ö. ?Madde AdıGörüntüle