ENVER, Şeyh Mustafa Enver Efendi

(d. 1240/1824 - ö. 1289/1872)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da 1240/1824 senesinde doğdu. Defterhâne kâtiplerinden bir zatın oğludur. Şeyh Mustafa Bey sanıyla tanındı. Ayasofya Camisi baş imamı Abdî Efendi'den başlangıç bilgilerini alarak çeşitli ilimleri okudu. Daha sonra Karînâbâdî Abdurrahmân Efendi'den ve Üsküdar müderrislerinden Kara Hüseyin Efendi'den yüksek bilimleri tahsil etti. Çok iyi derecede Arapça öğrendi. Harîrî-zâde Kemâleddîn Efendi'nin Fethu'l-Esrâr Şerh-i Virdü's-Settâr adlı eserine yazdığı Arapça takriz Arap diline vukufuna delildir. Kuşadalı İbrâhim Efendi'nin müntesiplerinden ve De'âvî Nezareti muavini aynı zamanda Şa'bânî tarikatı şeyhlerinden olan Ahmed Reşîd Efendi'nin sohbetlerine katıldıktan sonra Kuşadalı İbrâhim Efendi'nin halifesi Çinili Hamam sahibi Bosnalı Mehmed Tevfîk Efendi'ye intisap etti. Daha sonra Üsküdar'da İnadiye civarında Nalçacı Halîl Efendi Dergâhı şeyhliğine tayin olundu. 1289/1872 senesinde İstanbul'da vefat etti ve aynı dergahın haziresinde Nalçacı Efendi'nin türbesine defnolundu.

Uzun boylu, beyaz yüzlü, kara gözlü, uzunca siyah sakallı, nazik ve çok ahlaklı bir kimse idi (İnal 1988: 317).

Eserleri şunlardır:

1. Mecmû'a-i İlâhiyyât: Şiirlerinden oluşan bu eser yazma hâlindedir.

2. Tercüme-i Usûl-i Aşere: Necmeddîn Kübrâ'dan tercüme edilmiştir.

3. Tercüme-i Kelimât-ı Kümeyl bin Ziyâd: Abdürrezâk El-Kâşî'den tercümedir.

4. Tercüme-i Bâbü'ş-Şüyûh Min Fütûhâti'l-Mekkiyye: İbni Arabî'nin Fütûhât-ı Mekkiyye adlı eserinin sadece Bâbü'ş-Şüyûh bölümünün tercümesidir. Bu üç eser "Usûl-i Aşere'nin İhtisâr-ı Tercümesi" adı altında 1285/1868 senesinde 39 sayfa hâlinde İstanbul'da basılmıştır.

İlahileri ve diğer şiirleri güzel denecek seviyededir (İnal 1988: 317).

Kaynakça

Bursalı Mehmed Tahir (1333). Osmanlı Müellifleri. C. I. İstanbul.

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 28.08.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Dîde-i pür-hûndur aşkınla dolu sahbâ bana

La'l-i nâbın şevki oldı bâde-i hamrâ bana

Gonca-i gülzâr-ı hüsnündür beni nâlân iden

Aşkda dem-sâz olur mu bülbül-i şeydâ bana

Gönlümü mecnûn eden sevdâ-yı zülfündür senin

Sünbül-i gîsûna irmek vuslat-ı Leylâ bana

Hem siyeh zülfün kılar temşiyyet-i âyîn-i küfr

Hem kaşın mihrâbı eyler secdeyi îmâ bana

Safha-i hüsnünde vardır tâlibe tedrîs-i aşk

Nüsha-i ruhsârın oldı nuhbe-i inşâ bana

Dem-be-dem âhım yeli tahrîk ider emvâc-ı yem

Nîl olur eşk-i sirişkim aşkdır deryâ bana

Gerçi yokdur tab'ıma Enver fesâhat behresi

Lîk nâdir-gû Senîh'in himmeti bâlâ bana

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul: Dergah Yay. 318.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Rüştü Cumhur Orancıd. 28 Ekim 1960 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Ece Vahapoğlud. 08 Mart 1978 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Gökçenur Ç.d. 03 Mart 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4EMÎN/VAHÎD, Solaklar Kethudâsı-zâde Mehmed Emîn Vahîd Efendid. 1824 - ö. 1887Doğum YılıGörüntüle
5MUSTAFA NÛRÎ PAŞAd. 1824 - ö. 1890Doğum YılıGörüntüle
6PERTEV, İbrahim Edhem Pertev Paşa, Erzurumlud. 1824 - ö. 1872Doğum YılıGörüntüle
7FÂ’İKd. ? - ö. 1872\'de hayattaÖlüm YılıGörüntüle
8RE'FET, Hacı Mehmed Re'fet, Süleymaniyelid. ? - ö. 1872 ds.Ölüm YılıGörüntüle
9NEVRES, Mehmed Nevres Paşad. 1825 - ö. 1872Ölüm YılıGörüntüle
10AŞKÎ, Giritlid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
11MURÂD, Şeyh Hacı Mehmed Murâdd. 1788 - ö. 1847MeslekGörüntüle
12KELÂMÎ, Halvetî Şeyh Kelâmî Mustafa Efendid. ? - ö. 1738-1739MeslekGörüntüle
13RAHMÎ, Harputlu Hoca Rahmî Efendid. 1802 - ö. 1884Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14DÂNİŞ, Ahmed Efendid. ? - ö. 1898Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15HÜZNÎ, Karadeniz Ereğlisid. ? - ö. 1894 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MÜFÎDd. ? - ö. 1726-27Madde AdıGörüntüle
17VÂLİHÎ, Mehmed Vâlihî Çelebid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18DÂ’Î, Şemseddîn-i Acem, Şemseddîn-i Tusterî/Desgûrî, Molla Şemseddind. 1597 - ö. ?Madde AdıGörüntüle