ES'AD, Koruağası-zâde Mehmed Es'ad Efendi

(d. ?/? - ö. 1178-1180/1764-1766)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul'da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Mehmed Es'ad’dır. Dimetoka ve Edirne gibi şehirlerde Koruağalığı yapan Seyyid Mus­tafa Ağa'nın oğlu olduğundan Koruağası-zâde Mehmed Es'ad Efendi olarak tanındı. Babasının yerine koruağası oldu. Hattat Fındık-zâde İbrahim Efendi’den talik hattını meşk etti. Sultan III. Mustafa devri (1757-1774) şairlerindendi. Ergun (1936-1945: 1322)’a göre 1178/1764-1180/1766 yılları arasında vefat etti.

Esad'ın bilinen tek eseri Dîvânçe’sidir. Eser, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi TY 125’tedir. Bu nüshada bir münacat, 3 na't, 1 çâryâr methiyesi, 4 hadisin manzum tercümesi, 2 Mevlana methiyesi, 2 kaside, 51 tarih, 1 terci-i bend, 1 müseddes, 1tahmis, Hikâye-i Seyyid Cevrî başlıklı 1 mesnevi, manzum 1 mektup, 36 gazel, 1 kıt‘a, 6 nazım, 9 rübai, 28 beyit, sonunda mensur 1 hikâye, 5 mektup sureti yazılıdır (İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu 1968: 892). Ergun (1936-1945: 1323-1324), Es‘ad’ın Nedîm ve Avnî’nin şiirlerine nazireler yazdığını, âşıkâne gazeller vücuda getirdiğini belirtikten sonra sekiz manzumesi ile Seyyid Cevrî hikâyesinden bir bölüm yayımlamıştır.

Kaynakça

Beydilli, Kemal (2006). “Mustafa III”. İslam Ansiklopedisi. C. 31. İstanbul: TDV Yay. 280-283.

Cunbur, Müjgan (2003). “Es‘ad”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 3. Ankara: AKM Yay. 423. 

Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Esad (Koruağasızâde)”. Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 1322-1325.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (1968). “Es‘ad”. C. III. İstanbul: MEB Yay. 892.

Karatay, Halit (2008). Hattat Divân Şairleri. Ankara: Akçağ Yay. 158.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 40.

Müstakim-zâde Süleyman Sa’deddin (1928). Tuhfe-i Hattâtîn. İstanbul: Devlet Matbaası. 720.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). C. 3. “Esad Mehmed Efendi (Koruağasızâde)”. İstanbul: Dergâh Yay. 87. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 14.05.2014
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Hikâye-i Seyyid Cevrî'den

Mora'dan avdeti esnâsında

Tıfl idi vâlidesi yanında

 

Gül-i nev-hîz iken ol şûh-i cihân

Verdi etmekçiliğe şöhret ü şân


Öyle bir şûh-i cihânın el'ân

Görmedi mislini çeşm-i devrân


Okıyub yazmada mâhir oldu

Sa'y idüb hâsılı şâir oldu


Lem'a bahşâ-yi kemâl olmuş idi

Meclis ârâ-yi hayâl olmuş idi


Şâir-i tâze edâ Cevrî'dir

Âb-ı rûy-i şuarâ Cevrî'dir


Bikr-i mazmûnu dür-i nâ-süfte

Nazmı da kendi gibi âşüfte


Nazm-ı bî-kâfiyesinin el'ân

Uğramaz yanına kat'â evzân

(Ergun, Sadettin Nüzhet (1936-1945). “Esad (Koruağasızâde)”. Türk Şairleri. C. 3. İstanbul: Bozkurt Matbaası. 1324.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraDoğum YeriGörüntüle
2Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Doğum YeriGörüntüle
3TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09Doğum YeriGörüntüle
4RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraDoğum YılıGörüntüle
5Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Doğum YılıGörüntüle
6TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09Doğum YılıGörüntüle
7RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraÖlüm YılıGörüntüle
8Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Ölüm YılıGörüntüle
9TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09Ölüm YılıGörüntüle
10RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraMeslekGörüntüle
11Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956MeslekGörüntüle
12TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09MeslekGörüntüle
13RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16RAHMÎ, Hekimbaşı-zâde Abdurrahîm Rahmî Efendid. ? - ö. 1715’ten sonraMadde AdıGörüntüle
17Mithat Cemal Kuntayd. 1885 - ö. 30 Mart 1956Madde AdıGörüntüle
18TAHSÎN, Mehmed Tahsîn Beyd. ? - ö. 1808-09Madde AdıGörüntüle