FATMA/FATMA MAHREMİ/SEÇİMAY, Fatma Taşkaya

(d. 1957 / ö. -)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fatma Taşkaya, 1957 yılında Adana'nın Kozan ilçesine bağlı Bucak köyünde doğmuştur. Babası Hazım Demirci, annesi de Mızrakçılar sülalesinden Fikriye Hanım’dır (Taşkaya 2003: 23-25). Seçimin yapıldığı ayda doğduğu için babası ona Seçimay ismini verir. Aile büyükleri ise ninesinin de ismi olan Fatma’yı tercih ederler. Her ne kadar kimliğinde ismi Fatma olarak yazılsa da çevresi ona Seçimay olarak hitap etmiştir. Kendisinden iki yaş küçük Mehmet adında bir erkek kardeşi vardır. Annesi Fikriye Hanım, o daha üç yaşında iken vefat eder. Fatma Hanım’ın babası, eşinin ölümü üzerine evlenir. Bu evlilikten de dört çocuğu olur. Fatma İlkokulu köyünde bitirir, çeşitli sebeplerden dolayı ortaokulu yarıda bırakır (Artun 2001: 397). 1972'de Osman Taşkaya (Âşık Feymanî) ile evlenir ve Serderhan Musa, Oğuzhan Ömer, Sultan ve Bünyamin adında dört çocuğu olur (Artun 2011: 461). Fatma Hanım, Azaplı’da “Kele Fatma” olarak da bilinir. Kele yörede hanımlara bir hitap şeklidir. Âşık Feymanî’nin “Feymanî’yim aklım şaştı/ Bu sevda başımdan aştı/ Benim gönlüm sana düştü/ Fatma kele, Fatma kele” dizelerinde eşine seslenmesinden sonra Fatma Taşkaya Azaplı’da “Fatma Kele” olarak anılmaya başlar (Taşkaya 2003: 22).

Fatma Taşkaya'nın babası Hâzım Demirci, çevresinde Deli Hâzım mahlasıyla tanınan bir âşıktır. Âşık Deli Hazım’ın annesi Fadime Hanım ve teyzesi Hatice Hanım da çevrelerinde ağıtçı olarak bilinmektedir. Âşık Kul Mustafa da Fatma Hanım’ın Zeliha teyzesinin eşidir (Taşkaya 2003: 29). Fatma Hanım, âşıklık geleneğinin canlı olduğu bir çevrede bulunmasına rağmen ustası yoktur. Şiir yazmayı kendi kendine öğrendiğini söyler. Ancak babasından, babasının arkadaşı Âşık Gaderim’den ve eşi Âşık Feymanî’den de etkilenmiştir (Taşkaya 2003: 22; Artun 2001: 461). Fatma Taşkaya, Kozan’ın Bulduklu köyünde misafirken gördüğü rüya üzerine etkilenerek şiir yazmaya başlar (Taşkaya 2003: 27). Taşkaya rüya gördüğünü “Tam on dört yaşımda gençlik çağımda/ Pir elinden kadre içtim, uyandım/ Bir fırtına koptu gönül bağımda/ Bir hayret içine düştüm uyandım.” dizelerinde anlatır.

Âşık Reyhanî, Fatma Hanım’a Mahremî mahlasını verir (Artun 2001: 461). Fatma Taşkaya, Mahremî ve Fatma Mahremî mahlasını bir süre kullandıktan sonra Fatma mahlasını kullanmaya karar verir (Taşkaya 2003: 22). Fatma Taşkaya, çocuk yaşlarda şiir yazmasına rağmen babasına şiirlerini göstermez, Âşık Feymani ile evlendikten sonra babasına “Mektup attım, cevabınız gelmedi/ Ayrı düştüm sizden, yüzüm gülmedi/ Gurbet elde kimse halim bilmedi/ Anam babam halleriniz nasıl” diye şiir gönderir. Babası Hazım Demirci bu mektup şiire “Seçimay şiirli mektup salmışsın/ Daha benim yeni geçti elime/ Sen ne zaman böyle âşık olmuşsun/ Kimle gittin hududu yok ilime” dizeleriyle cevap verir (Taşkaya 2003: 29). Hazım Demirci’ye göre âşıklık “hududu olmayan il”dir. Fatma Hanım, Âşık Feymani ile evlendikten sonra şiir yazmasını geliştirir. Feymanî ile karşılıklı söyledikleri şiirleri bulunmaktadır. Fatma Taşkaya, şiirlerini genellikle 11’li hece ölçüsüyle ve koşma nazım şeklinde yazar. Güzelleme, destan, semaî ve koçaklama türünde de şiirler söylemektedir. Adalet, tutumlu olmak, aşk, gurbet, vefat eden babası, ahiret vs. Fatma Taşkaya’nın şiirlerinin konusu olmuştur. Fatma Taşkaya hakkında Pınar Şahin tarafından Çukurova Üniversitesi’nde Âşık Fatma (Fatma Taşkaya) Hayatı, Şiirleri başlıklı bir bitirme tezi hazırlanmıştır (Artun 2001: 461-462).

Kaynakça

Artun, Erman (2001). Âşıklık Geleneği ve Âşık Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yay.

Taşkaya, Serdarhan Musa (2003). Çukurovalı Âşık Fatma’nın Hayatı ve Şiirleri. Osmaniye: Osmaniye Belediyesi Kültür Yay.

Turan, Fatma Ahsen, Reyhan Gökben Saluk, Özlem Ünal Ünalan (2014). Geçmişten Günümüze Sazda ve Sözde Usta Kadınlar. Ed. Nezahat Özcan Ankara: Gazi Kitabevi Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FATMA AHSEN TURAN
Yayın Tarihi: 08.04.2019
Güncelleme Tarihi: 06.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İSGENDER AĞBABALId. 1925 - ö. 1989Doğum YeriGörüntüle
2ABDİL, Abdil Yıldırımd. 1943 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3KUL CAFER, Cafer Demireld. 1951 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Lütfü Şehsuvaroğlud. 27 Ağustos 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Gülten Çiçek Turald. 06 Nisan 1957 - ö. 16 Ocak 2004Doğum YılıGörüntüle
6Münevver Oğand. 01 Ocak 1957 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7KAÇIRAN, Hüseyin Kaçırand. 02.11.1929 - ö. 25.11.1989Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
8FAKİR, Rıza Karahand. 1948 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
9SÖZDOĞURAN, Hacı Mustafa Çolakd. 1891 - ö. 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
10ZİHNİ, Zihni Cansızd. 1904 - ö. 19.04.1993Madde AdıGörüntüle
11YEŞİLOĞLU/DURSUN, Mehmet Dursun Yeşiloğlud. 01.01.1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
12DİYARİ/DERTLİ DİYARİ, Ali Dinçerd. 01.06.1937 - ö. ?Madde AdıGörüntüle