FENNÎ, Gazi Ahmed Paşa-zâde

(d. 1200/1785-86 - ö. Cemâziyelâhir 1223/Ağustos 1808)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fennî, kethüdalık, vezirlik ve valilik gibi önemli görevlerde bulunan (Oğraş 2001:150; Uysal Bozaslan 2012: 2357) Hotin muhafızı Hezargradlı Gazi Ahmed Paşa’nın oğludur. Es’ad (Oğraş 2001: 150) ve Âkif (Uysal Bozaslan 2012: 2357) tezkiresindeki bilgilere göre; babasının valiliği sırasında 1200/1785-86'da Halep’te doğan şair, babasının ölümünden sonra İstanbul’a geldi ve Sadrazam Halil Paşa tarafından kardeşiyle birlikte Enderun’da Kilâr-ı Hassa dairesine alınarak sarayın en önemli hizmetlerinden olan Sultan IV. Mustafa’nın sır kâtipliğine kadar yükseldi. Es’ad tezkiresinde, bunlara ilave olarak kâtiplik görevinden sonra hareket-i altmışlı rütbesiyle saraydan ayrılarak müderrisliğe başladığı, Yahya Medresesi müderrisliği ve Halep mevleviyeti görevinde bulunduğu söylenir ve onun Fevziye Mahallesi'nde Şehitler Mezarlığı'na yakın bir evde ikamet ettiği belirtilir (Oğraş 2001: 150). Fennî, Cemâziyelâhir 1223/Ağustos 1808 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Es’ad’da ise diğer kaynaklardan farklı olarak ölüm tarihi 1232 olarak verilir. (Oğraş 2001: 150). Bu, muhtemelen yanlış okumaktan kaynaklanmaktadır.

Divan tertip edip etmediğine dair bir bilgi bulunmayan Fennî’nin, Mir'ât-ı Şi’r ve Tuhfe-i Nâilî’de şiirlerinden örneklere rastlanmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. C.II. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 516.

Cunbur, Müjgan (2004). “Fennî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay. 787-88.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Es’ad Mehmed Efendi veBâğçe-i Safâ-Endûz’u, İnceleme-Metin. Burdur 2001. kulturturizmgov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf?0. [Erişim tarihi:02.02.2015]

Uysal Bozaslan, Seda (2012). “Enderunlu Mehmed Âkif’in Mir’ât-ı Şi’r Adlı Tezkiresinin Muhtasar Bir Nüshası”. Turkish Studies 7 (3): 2557-58.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EMİNE SIDIKA TOPTAŞ
Yayın Tarihi: 04.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ol meh-i bî-vefâ aceb böyle niçün feleklenür

Göklere dûd-ı âhımız hasret ile direklenür

 

Kal’a-i tende rûz u şeb nevbet-i vaslı ol şehün

Sûziş-i tob-ı âh ile leşker-i gamla beklenür

 

Gelse kenâr-ı cûya ger meh gibi mâhî saydına

Şevk-i ruhıyla dil hemân oltasına semeklenür

 

Vakt-i şitâda gitmesün tâlib-i cûya işrete

Merdüm-i çeşm ü tıfl-ı nâzımız niçün bebeklenür

 

Tâbiş-i meyle ruhları gül gibi âl âl olup

Bir mezedür ki lebleri bezmimize çileklenür

 

Gâhî ferîd-i asr olup kendini ider âşikâr

Gâh nihân-ı hâk olup cismini köstebeklenür

 

Ten kafesinde Fenniyâ dil karın ağrısındadır

Yavru kanarya gibi bî-çâre hemân tüneklenür

(Uysal Bozaslan, Seda (2012). “Enderunlu Mehmed Âkif’in Mir’ât-ı Şi’r Adlı Tezkiresinin Muhtasar Bir Nüshası”. Turkish Studies 7(3): 2557-58.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Doğum YeriGörüntüle
2ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94Doğum YeriGörüntüle
3ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699Doğum YeriGörüntüle
4HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Doğum YılıGörüntüle
5ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94Doğum YılıGörüntüle
6ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699Doğum YılıGörüntüle
7HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Ölüm YılıGörüntüle
8ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94Ölüm YılıGörüntüle
9ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699Ölüm YılıGörüntüle
10HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939MeslekGörüntüle
11ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94MeslekGörüntüle
12ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699MeslekGörüntüle
13HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16HACI HOCAd. 1849? - ö. 1939Madde AdıGörüntüle
17ŞUÛRÎ, Hasan Şuûrî Çelebid. ? - ö. 1693-94Madde AdıGörüntüle
18ZİHNÎ, Mehmed Zihnî Efendid. ? - ö. 1699Madde AdıGörüntüle