FENNÎ, Gazi Ahmed Paşa-zâde

(d. 1200/1785-86 - ö. Cemâziyelâhir 1223/Ağustos 1808)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Fennî, kethüdalık, vezirlik ve valilik gibi önemli görevlerde bulunan (Oğraş 2001:150; Uysal Bozaslan 2012: 2357) Hotin muhafızı Hezargradlı Gazi Ahmed Paşa’nın oğludur. Es’ad (Oğraş 2001: 150) ve Âkif (Uysal Bozaslan 2012: 2357) tezkiresindeki bilgilere göre; babasının valiliği sırasında 1200/1785-86'da Halep’te doğan şair, babasının ölümünden sonra İstanbul’a geldi ve Sadrazam Halil Paşa tarafından kardeşiyle birlikte Enderun’da Kilâr-ı Hassa dairesine alınarak sarayın en önemli hizmetlerinden olan Sultan IV. Mustafa’nın sır kâtipliğine kadar yükseldi. Es’ad tezkiresinde, bunlara ilave olarak kâtiplik görevinden sonra hareket-i altmışlı rütbesiyle saraydan ayrılarak müderrisliğe başladığı, Yahya Medresesi müderrisliği ve Halep mevleviyeti görevinde bulunduğu söylenir ve onun Fevziye Mahallesi'nde Şehitler Mezarlığı'na yakın bir evde ikamet ettiği belirtilir (Oğraş 2001: 150). Fennî, Cemâziyelâhir 1223/Ağustos 1808 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Es’ad’da ise diğer kaynaklardan farklı olarak ölüm tarihi 1232 olarak verilir. (Oğraş 2001: 150). Bu, muhtemelen yanlış okumaktan kaynaklanmaktadır.

Divan tertip edip etmediğine dair bir bilgi bulunmayan Fennî’nin, Mir'ât-ı Şi’r ve Tuhfe-i Nâilî’de şiirlerinden örneklere rastlanmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî. C.II. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 516.

Cunbur, Müjgan (2004). “Fennî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî, Divân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.2. Ankara: Bizim Büro Yay. 787-88.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Es’ad Mehmed Efendi veBâğçe-i Safâ-Endûz’u, İnceleme-Metin. Burdur 2001. kulturturizmgov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf?0. [Erişim tarihi:02.02.2015]

Uysal Bozaslan, Seda (2012). “Enderunlu Mehmed Âkif’in Mir’ât-ı Şi’r Adlı Tezkiresinin Muhtasar Bir Nüshası”. Turkish Studies 7 (3): 2557-58.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: EMİNE SIDIKA TOPTAŞ
Yayın Tarihi: 04.02.2015
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Ol meh-i bî-vefâ aceb böyle niçün feleklenür

Göklere dûd-ı âhımız hasret ile direklenür

 

Kal’a-i tende rûz u şeb nevbet-i vaslı ol şehün

Sûziş-i tob-ı âh ile leşker-i gamla beklenür

 

Gelse kenâr-ı cûya ger meh gibi mâhî saydına

Şevk-i ruhıyla dil hemân oltasına semeklenür

 

Vakt-i şitâda gitmesün tâlib-i cûya işrete

Merdüm-i çeşm ü tıfl-ı nâzımız niçün bebeklenür

 

Tâbiş-i meyle ruhları gül gibi âl âl olup

Bir mezedür ki lebleri bezmimize çileklenür

 

Gâhî ferîd-i asr olup kendini ider âşikâr

Gâh nihân-ı hâk olup cismini köstebeklenür

 

Ten kafesinde Fenniyâ dil karın ağrısındadır

Yavru kanarya gibi bî-çâre hemân tüneklenür

(Uysal Bozaslan, Seda (2012). “Enderunlu Mehmed Âkif’in Mir’ât-ı Şi’r Adlı Tezkiresinin Muhtasar Bir Nüshası”. Turkish Studies 7(3): 2557-58.


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Doğum YeriGörüntüle
2MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919Doğum YeriGörüntüle
3Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994Doğum YeriGörüntüle
4VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Doğum YılıGörüntüle
5MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919Doğum YılıGörüntüle
6Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994Doğum YılıGörüntüle
7VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Ölüm YılıGörüntüle
8MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919Ölüm YılıGörüntüle
9Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994Ölüm YılıGörüntüle
10VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84MeslekGörüntüle
11MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919MeslekGörüntüle
12Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994MeslekGörüntüle
13VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16VEFÂYÎ, Şeyh Ebû Bekir Vefâyî Deded. 1471-72 - ö. 1583-84Madde AdıGörüntüle
17MEHMED ATÂd. 1850 - ö. 1919Madde AdıGörüntüle
18Rüştü Şardağd. 1917 - ö. 27 Kasım 1994Madde AdıGörüntüle