Madde Detay
GİRİTLİOĞLU ALİ OSMAN
(d. 1888 / ö. ?)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Ali Osman olan âşık, 1888’de Rize’ye bağlı günümüzdeki adı Çayeli olan Mapavri ilçesinde doğmuştur (www.cayeli.gov.tr). Dedesi Giritli olup 1890’lı yıllarda Liman köyüne yerleşir. Giritlioğlu diye anılır. Ünlü müzikolog Ahmet Adnan Saygun, Rize, Artvin ve Kars Havâlisi Türkü, Saz ve Oyunları Hakkında Bazı Malûmat adlı eserinde, Ali Osman’dan, Giritli Oğlu Ali Osman olarak söz eder (1937: 2-3). Tahsili pek azdır ancak iki yıl devam edebildiği köy okulunda eski ve yeni harflerle okuyup yazmayı öğrenir. Gençliğinde Karadeniz ve Rusya’yı gezer, birçok kasaba ve şehri dolaşır. Erken yaşlarda kayıkçılık yapar, daha sonra tarımla uğraşır (Can 1940: 22). Şiir söylemeye düğünlerde oyuncuların birbirine söyledikleri kafiyeli sözlerden etkilenerek başlar (Can 1940: 22). Herhangi bir ustası yoktur. Çırağı ve badeli âşık olup olmadığına dair herhangi bir bilgi mevcut değildir. Vefat tarihi ile ilgili bilgi bulunmamaktadır.
Ali Osman’ın şiirlerini hece ölçüsüyle oluşturduğu ve daha çok zengin kafiye kullandığı görülmektedir. Sıtkı Can’ın belirttiğine göre şairin başka destan ve koşmaları da vardır (1940: 24). Nitekim Ahmet Adnan Saygun, kaynak kişi olarak Ali Osman’ı gösterdiği bir ağıt örneğine eserinde yer vermiştir (1937: 30). Rize’de Türkçe öğretmenliği görevinde bulunduğu sırada öğrencilerinin de yardımıyla yörenin şairleriyle ilgili derlemeler yapan Sıtkı Can, Ali Osman’ın bizzat kendisinden bilgiler edinmiş; âşığın iki şiirine Rize Şairleri adlı eserinde yer vermiştir (1940: 23-24). Ahmet Adnan Saygun’un Rize, Artvin ve Kars Havâlisi Türkü, Saz ve Oyunları Hakkında Bazı Malûmat adlı eserinde de şair ile ilgili bilgiler mevcuttur. Şiirlerini mahallî bir söyleyiş ve samimi bir coşkuyla dile getirmiştir. İrticali şiir söyleme konusunda başarılıdır. Eldeki az sayıdaki şiirinden hareketle genellikle beşeri aşk konusunu dile getirdiği söylenebilir.
Kaynakça
Can, Sıtkı (1940). Rize Şairleri. Giresun: Akgün Basımevi.
http://www.cayeli.gov.tr/cayeli-tarihi [Erişim tarihi: 18.11.2018].
http://www.serander.net/forum/index.php?topic=1583.0;wap2 [Erişim tarihi: 18.11.2018].
https://www.turkudostlari.net/sor.asp?a=16519 [Erişim tarihi: 18.11.2018].
Saygun, Ahmet Adnan (1937). Rize, Artvin ve Kars Havâlisi Türkü, Saz ve Oyunları Hakkında Bazı Malûmat. İstanbul: Numune Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FADİME TİKBAŞ APAKYayın Tarihi: 01.04.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 01.04.2019Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Mehmet Salihoğlu | d. 25 Aralık 1922 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | HOCA ADEM, Adem İmdat Kesici | d. 14.06.1967 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Mehmet Erdoğan | d. 19 Şubat 1961 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Hayri Ayman | d. 1888 - ö. 1958 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Prenses Kadriye Hüseyin | d. 10 Ocak 1888 - ö. 1955 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ÂRİF EREN | d. 1887-1888? - ö. 08.05.1967 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Hayri Ayman | d. 1888 - ö. 1958 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Prenses Kadriye Hüseyin | d. 10 Ocak 1888 - ö. 1955 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ÂRİF EREN | d. 1887-1888? - ö. 08.05.1967 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Hayri Ayman | d. 1888 - ö. 1958 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Prenses Kadriye Hüseyin | d. 10 Ocak 1888 - ö. 1955 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ÂRİF EREN | d. 1887-1888? - ö. 08.05.1967 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Hayri Ayman | d. 1888 - ö. 1958 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Prenses Kadriye Hüseyin | d. 10 Ocak 1888 - ö. 1955 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ÂRİF EREN | d. 1887-1888? - ö. 08.05.1967 | Madde Adı | Görüntüle |