HÂFIZ HAKKI PAŞA, Vicdânî, Manastırlı

(d. 1296/1879 - ö. 1333/1915)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1879 yılında Manastır'da doğdu. Asıl adı Hâfız İsmail Hakkı Paşa'dır. Süvari mülazımı Hacı Halîl Efendi'nin oğludur. Çocukluğunda Siroz ve Köprülü'de okumuş ve bu esnada hafız olmuştu. Manastır'da askeri rüşdiye ve idadide okuduktan sonra İstanbul'a gelerek Harbiye'ye girdi. 1902 senesinde Harbiye'den sınıfının birincisi olarak erkân-ı harp yüzbaşısı unvanıyla mezun oldu. Manastır ve Selanik vilayetlerinde Bulgar ve Rum komitelerinin takibinde bulundu. 1908 Meşrutiyetinin ilanı hareketine katıldı. Meşrutiyetten sonra onun da adı hürriyet kahramanı olarak anılmaya başlandı. İstanbul'da erkân-ı harbiye dördüncü derecesine memur oldu. Viyana ataşeliğine tayin edildi. 31 Mart 1325/1909 ihtilali üzerine Viyana'dan Selanik'e giderek hareket ordusuna iltihak etti ve Hareket ordusu ile yeniden İstanbul'a girdi. İhtilal hareketi bastırılınca Viyana'ya görevinin başına döndü. Daha sonra erkânıharbiye ikinci reisliğiyle İstanbul'a geldi. 1910 yılında Behiye Sultan ile evlenerek saraya damat oldu. 1. Dünya Savaşı'nda Doğu cephesinde kolordu komutanlığı yaptı. Sonra rütbesi livalığa yükseltilerek Paşa olarak 3. Ordu komutanlığına terfi etti. Bu görevde iken 1333/1915 yılında tifüs hastalığından Erzurum'da vefat etti. Kars Kapısı civarında defnedildi.

Eserleri şunlardır:

1. Bozgun: 23 sayfa hâlinde 1330 yılında İstanbul'da basıldı.

2. Şanlı Asker Ali Çavuş: Bu eserin birinci baskısı 118 sayfa olarak 1327 yılında İstanbul'da, ikinci baskısı da 131 sayfa olarak 1330 yılında yine İstanbul'da basılmıştır.

3. Yiğitlik ve Birlik: Bozgun'a zeyl olarak yazdığı bu eser basılamamıştır.

Hâfız Hakkı Paşa güzel söz söyler, bilgili, zeki, hafızası kuvvetli, mert bir kişiydi. Avusturya'nın Bosna Hersek'i ilhakı sırasında Sultanahmet Camii avlusunda yapılan mitingte o zaman hürriyet kahramanlarından olarak tanıtılan Hâfız Hakkı Paşa gayet açık bir Türkçe ile çok güçlü bir konuşma yapmıştı. Aynı zamanda değerli bir muharrirdi. Hâfız Hakkı Paşa, Şûrâ-yı Ümmet ve Tanîn gazetelerinde Vicdânî imzasıyla bazen de imzasız olarak birçok makaleler yazmıştır.

Kaynakça

Gövsa, İbrahim Alaeddin (1945). Türk Meşhurları Ansiklopedisi. İstanbul.

Gövsa, İbrahim. Alaeddin (1933-1935). Meşhur Adamlar, Hayatları, Eserleri. C. II. İstanbul.

Güldüoğlu, Emine (hzl.) (2008). Mehmed Zeki Pakalın-Sicill-i Osmânî Zeyli. "Hafız Hakkı Paşa". Ankara: TTK Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 10.06.2014
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

Eserlerinden Örnekler


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AYÂNÎ, Süleymand. ? - ö. 1568\\\'den önceDoğum YeriGörüntüle
2VAHYÎ, Açuk Kadıoğlu Mustafâ Vahyî Efendid. ? - ö. 1542Doğum YeriGörüntüle
3Hakkı Süha Gezgind. 1895 - ö. 7 Kasım 1963Doğum YeriGörüntüle
4GULAM RIZA DAVUDÎd. 1879 - ö. 1999Doğum YılıGörüntüle
5SÂMÎ/NİYAZÎ, Abdurrahman Sami Efendid. 06.03.1879 - ö. 31.07.1934Doğum YılıGörüntüle
6HACI, Mustafa Şahand. 1879 - ö. 23.12.1972Doğum YılıGörüntüle
7NURİd. ? - ö. 1910-1915 (?)Ölüm YılıGörüntüle
8SÜMMÂNÎd. 1861 - ö. 1915Ölüm YılıGörüntüle
9Tevfik Fikretd. 24 Aralık 1867 - ö. 19 Ağustos 1915Ölüm YılıGörüntüle
10SÂMÎ, Abdurrahman Paşad. 1792 - ö. 1881MeslekGörüntüle
11MU'AMMER PAŞA, İstanbullud. 1812 - ö. 1853 ds.MeslekGörüntüle
12MUHLİS, Es'ad Muhlis Paşad. 1780 - ö. 1851MeslekGörüntüle
13HAKKÎ, Süleymân Beyzâde İsmâil Hakkı Beyd. 1828 - ö. 1883Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HİLMÎ, Dede-zâde Mehmed Hilmî Efendid. 1828 - ö. 1913Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ÂRİF, Alî Beyzâde Ârif Efendid. 1832-33 - ö. 1850 ds.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16GULÂMÎ, Mehmed Gulâmî Efendid. ? - ö. 1544Madde AdıGörüntüle
17HÜSNÎ, el-Hâc Hasan Efendid. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle
18KADRÎ, Enderunlu Küçük Kadrî Ağad. ? - ö. 19. yy.Madde AdıGörüntüle