HÂMİD, Bedrî Hüseyin Hâmid Efendi

(d. ?/? - ö. 1201/1786-87)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Bedri Hüseyin olan şair Niğde’nin Bor ilçesinde doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz ve Tatçı 2001: 183, 185)’de “Hâmid veya Hayâlî” ve “Hâmid” adı altında iki farklı madde olarak kayıtlı olup, birinde Niğdeli, diğerinde ise Hayrabolulu olarak gösterilmektedir. Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 598)’de de Hayrabolulu olarak kayıtlıdır. Gençlik yıllarında İstanbul’a geldi. Burada ilim ve irfan tahsil ederek mülâzım oldu. 1173/1759-60 yılında Şeyhülislâm Çelebizâde İsmail Âsım Efendi zamanında haric medresesinde müderrisliğe başladı. Sonra sırasıyla Muharrem 1177/Temmuz-Ağustos 1763’te Dersiyye-i Kılıç Ali Paşa, Rebiyülâhır 1179/Eylül-Ekim 1765’te Ka‘riyye-i Ali Paşa, Şevval 1182/Şubat-Mart 1769’da Ûlâ-yı İbrahim Paşa, 15 Zilhicce 1185/20 Mart 1772’de Bâlî Efendi medreselerine müderris atandı. Mûsıla-i Süleymâniye rütbesine yükseltildi. Fakat göreve başlayamadan 1201/1786-87 yılında İstanbul’da vefat etti. Vefat tarihi Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz ve Tatçı 2001: 183)’nin bir yeri ile Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 598)’de 1180/1766-67 olarak gösterilmiştir.

İlim ve irfan sahibi, tarih düşürmede mahareti ile meşhur, şiir ve inşası eşsiz bir şairdi. Önceleri Hayâlî mahlasını kullanan şair, “Hayâlî” sözcüğündeki harflerin çokluğu ve yazılışının zorluğu düşüncesiyle Hâmid mahlasını tercih etti (Erdem 1994: 70). Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklarda (Erdem 1994: 70-71; Kılıç yty.: 28) şiirlerinden örnekler yer almaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 598.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 70-71.

Erdem, Sadık (2004). “Afvî”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 383. 

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 182.

Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 28.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay. 183, 185.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 108.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hâmid, Bedri Hüseyin”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 85.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hâmid Hüseyin (Borlu)”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 86.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİK
Yayın Tarihi: 23.08.2014
Güncelleme Tarihi: 18.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Şikenc-i turre-i zülfünde meh nihân oldu

Hamîr-i sûde-i şeb mâye-i zebân oldu

(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 20.08.2014]. 28.)


[Târîh]

Ey Hâmid-i fütâde târîhin it ifâde

Dürrî Efendi-zâde müftî-i enver oldı -sene 1169-

(Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 70-71.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Doğum YeriGörüntüle
2ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Doğum YılıGörüntüle
5ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Ölüm YılıGörüntüle
8ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959MeslekGörüntüle
11ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
12NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?MeslekGörüntüle
13AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16AKINCI, İbrahim Akıncıd. 01.07.1898 - ö. 24.07.1959Madde AdıGörüntüle
17ERDEMOĞLU, Mehmet Ertemd. 10.03.1953 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18NİDAÎ, Niğdelid. ? - ö. ?Madde AdıGörüntüle