Madde Detay

Asıl adı Mehmed’dir. Babası, Mîrzâ-zâde Ahmed Neylî Efendi’dir. Önce babasından Arapça ve Farsça tahsil etti, daha sonra da Akkirmânî Mehmed Efendi’den eğitimini tamamladı. 1143 senesi sonlarında (1731 başları) amcası Şeyhülislam Mîrzâ-zâde Şeyh Mehmed Efendi’den mülazım olup medrese-i hâric müderrisi oldu. 21 Zilhicce 1146/25 Mayıs 1734 tarihinde Hacı İmam Efendi’nin damadı olan Tabîb Mustafa Efendi’nin yerine Şeyh Muhyiddîn’i Foçavî Medresesi’ne atanarak dâhil rütbesine yükseldi. 1 Zilkade 1166/30 Ağustos 1753 tarihinde Mîrzâ-zâde imamı Ahmed Efendi yerine Selanik mevleviyetiyle Süleymâniye Medresesi’ne getirildi. 1174/1760-61 yılında kendisine Edirne mevleviyeti ve sonra da Mekke-i Mükerreme mollalığı verildi. 1 Recep 1179/14 Aralık 1765 tarihinde Yûsuf-zâde Yûsuf Efendi’nin yerine İstanbul kadılığına getirildi. Buradaki görevini tamamladıktan sonra Anadolu Kazaskerliği görevine atanmayı beklerken 1181 yılı başlarında (1767 sonları) vefat etti. Müstakîm-zâde’nin “Kabr-i Neylî-zâdeyi pür-nûr ide Rabb-i Hamîd” mısraı şairin ölümüne tarihdir. Üsküdar’da aile mezarlığına defnedilmiştir.

Tarihe aşina, kâmil, hoşsohbet bir kişiydi (Akbayar 1996: 600). Râmiz, onun şiir ve inşada başarılı olduğunu belirtir (Erdem 1994: 84).

Akbayır, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 600.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı, İnceleme-Tenkidli Metin-İndeks-Sözlük. Ankara: AKM Yay. 83-84.

Kılıç, Filiz (hzl.) (yty). Şefkat, Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bağdâdî. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 22.07.2014]. 32.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)  (2001). Mehmet Nail Tuman, Tuhfe-i Na’ilî, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.

Şol rütbe mâ’il-i püserem k’eylemem taleb

Şol kahbenün ki nâmı ola duhter-i ineb

Şûrîde âşıkam bana şûh olsa dil-rübâ

Arz-ı merâma mâni‘ olur şîve-i edeb

Subh oldı yâra nakl ile çerhin sitemlerin

Hicrân müsevvedâtı beyâz oldı hep bu şeb

İkbâl-i çerhi neşve-i câvîd zann ider

Sükkânı beng-hâne-i câhın aceb aceb

La‘net o ehl-i câha ki bî-minnet olmaya

İhsânına haseb ya ulüvv-i neseb sebeb

Eyle nisâr hâk-i reh-i ehl-i dil Hamîd

Nakdîne-i ma‘ârifi mevrûs-ı mükteseb

(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty). Şefkat, Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bağdâdî. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 22.07.2014]. 32.)