Örikağasızade Hasan Sırrı

H. Y.
(d. 9 Ocak 1861 / ö. 1933)
Çevirmen, Hukukçu, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğdu. Babası, 19. asrın tanınmış şairlerinden Ahmet Nafiz Paşa, annesi Hasibe Hanım’dır. Türk edebiyatının önemli isimlerinden Nahit Sırrı Örik’in babasıdır. İlköğrenimini İzmir ve Rusçuk Rüşdiyeleri ile Sultan Bâyezîd Rüşdiyesi’nde tamamladı. Ardından Erzurum İdadisi ve 1882’de Mülkiye’nin Yüksek kısmını bitirdi (Çankaya 1968-1969: 129). Mezun olduktan sonra 1882 yılında Hariciye Nezareti’nde çalışmaya ve Darülmuallimin’de Coğrafya öğretmenliğine başldı. 1884 yılında Yıldız Sarayı’nda mütercim olarak görev aldı. 1887 yılında İstanbul Mekteb-i Hukuk’ta Tarih-i Umûmî derslerine girdi. 1891 yılında Maarif Nezareti Mektubçuluğu’na ve Sicill-i Ahval Reisliği’ne getirildi. 1893’te Hukuk Mektebi’ndeki görevine “Hukuk-ı Düvel Müderrisliği” eklendi. Ülkemizde ilk devletler hukuku öğretmeni olarak bilinmektedir. Uzun süre Gümrükler Genel Müdürlüğü’nde çeşitli görevlerde bulundu. 1920 yılında emekli oldu. 1933’te İstanbul’da vefat etti.

Hasan Sırrı, hukukçu kimliği ile öne çıksa da Shakespeare'den yaptığı tercümeler ile Türk edebiyatının ilkleri arasında yer aldı. 1884 yılında İngilizce'den Venedik Taciri tercümesini H. Y. imzasıyla yayımladı. (TDEA 1981: 133) Bu tercüme edebiyatımızda Shakespeare'den yapılan ilk tam oyun çevirisi olarak bilinmektedir. (Şengel 2008: 1) İkinci çevirisini Sehv-i Mudhik adıyla Yanlışlıklar Komedyası'yla yaptı. Bu iki tercümede de Shakespeare'in fazla şiddetli bulduğu bazı ifadelerini Türkler, İslamiyet ve Yahudilikle ilgili hakaret tonu taşıyan cümle ve kelimeleri hafifletmiş veya metinden çıkarmıştır. (TDEA 2004) Ayrıca Vakit gazetesinde tefrika edilen hatıraları II. Abdülhamit devrine ışık tutması açısından önemlidir.

Kaynakça

Mücellidoğlu, Ali Çankaya(1968-1969). "Hasan Sırrı". Yeni Mülkiye Tarihi ve Mülkiyeliler. Ankara. Mülkiye Şeref Kitabı Hazırlama Bürosu Başkanlığı. c.3. Ankara. s.129.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi Devirler/İsimler/Eserler/Terimler(1981). "Hasan Sırrı". Dergah Yayınları. c.4. İstanbul. s.133.

Şengel, Deniz(2008). "SHAKESPEARE’DEN TÜRKÇEYE İLK ÇEVİRİ (1881): MEHMED NÂDİR VE HAMLET’TEN ÜÇ PASAJ". Sosyall Bilimler Dergisi. c. 10. sayı 1. s.1.

Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi(2004). "Hasan Sırrı". Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. c.4. Ankara.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: HALİL CİN
Yayın Tarihi: 15.05.2019
Güncelleme Tarihi: 15.08.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Venedik TaciriMatbaa-i Ebüzziya / İstanbul1884Çeviri
Sehv-i Mudhik(Yanlışlıklar Komedyası)Matbaa-i Ebüzziya / İstanbul1887Çeviri
Muhtasar Osmanlı CoğrafyasıKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Tarih-i UmûmiKarabet Matbaası / İstanbul1893Araştırma
Hukuk-ı Hususiye-i DüvelÂlem Matbaası / İstanbul1898Diğer
Hukûk-ı Düvel Nokta-i Nazarından Osmanlı - İtalya MuhaberesiMatbaa-i Ebüzziyâ / İstanbul1914Diğer
Sultan Abdülhamit Devri Hatıraları ve Saray İdaresiDergah Yayınları / İstanbul2007Hatıra

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SIDKÎ, Hasırî-zâde Şeyh Süleymân Sıdkî Efendid. 1796 - ö. 1837Doğum YeriGörüntüle
2VUSÛLÎ, Mehmedd. 1523 - ö. 1590Doğum YeriGörüntüle
3Doğan Nadi Abalıoğlud. 1913 - ö. 6 Ekim 1969Doğum YeriGörüntüle
4SAÎD/KÂMÎ, Mehmet Sait Efendid. 1860-1861 - ö. 30.12.1940Doğum YılıGörüntüle
5Şevket (Mehmed)d. 1861 - ö. 1337/1918-19Doğum YılıGörüntüle
6GİRYÂNÎ, Süleyman İbn-i İbrahimd. 1861/1870? - ö. 1915/1920?Doğum YılıGörüntüle
7Şinasi Gündoğdud. 1906 - ö. 1933Ölüm YılıGörüntüle
8Galiesgar Kamald. 6 Ocak 1879 - ö. 19 Haziran 1933Ölüm YılıGörüntüle
9İsak Fererad. 1877/1883 - ö. 7 Mart 1933Ölüm YılıGörüntüle
10Kerim Korcand. 31 Ocak 1918 - ö. 9 Kasım 1990MeslekGörüntüle
11Turgay Algand. 25 Aralık 1961 - ö. ?MeslekGörüntüle
12HASÎB, Uşşâkî-zâde Seyyid İbrahimd. Ocak 1664 - ö. 24 Haziran 1724MeslekGörüntüle
13Nigar Hanımd. 1862 - ö. 1 Nisan 1918Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Hüseyin Cahit Yalçınd. 1875 - ö. 18 Ekim 1957Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15İbnürrefik Ahmet Nurid. 03 Mart 1867 - ö. 06 Mart1935Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SIRRÎ HANIM, Sırrî Râhiled. 1814 - ö. 1877Madde AdıGörüntüle
17HASAN, Mevlânâ Hasand. - - ö. -Madde AdıGörüntüle
18NAZMÎ, Hasan Deded. ? - ö. 1713-14Madde AdıGörüntüle