HATMÎ, Mustafa Hatmî Bey

(d. ?/? - ö. ?/971/1563 yılında sağ)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mustafa’dır. Sultan II. Selim’in lalası Cafer Çelebi’nin oğludur. Öğrenimini tamamladıktan sonra birçok yerde sancak beyliği yapan Hatmî'nin ölüm tarihi bilinmemektedir. Ancak Ahdî’nin, Hatmî için “Aydın sacak beyidir” ifadesinden hareketle şairin Gülşen-i Şu’arâ’nın yazıldığı tarih olan 971/1563 yılında hayatta olduğu anlaşılmaktadır.

Hatmî’nin bilinen tek eseri Dîvân'ıdır. Eser hakkında bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Yücel-Turan 2017). Hüsn-i hattın sülüs ve nesih çeşitlerinde başarılı olan (Kılıç 2010: 1516) Hatmî, Farsça’yı bilen, şairlikteki yaratılışı hüsnü kabul gören bir şairdi (Solmaz 2005: 181).

Kaynakça

Atâ, Tayyâr-zâde Ahmed (1293). Târîh-i Atâ. İstanbul.

Eyduran, Aysun S. (hzl.) (2009). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Tenkitli Metin B. Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83504/kinalizade-hasan-celebi---tezkiretus-suara.html [Erişim Tarihi: 01.02.2014].

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu ve T. Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin. C. 3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C. 1. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Başkanlığı Yay.

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 3. İstanbul: Mihran Matbaası.

Yücel-Turan, Hicran (2017). Hatmî Dîvânı (İnceleme-Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLAN
Yayın Tarihi: 01.07.2014
Güncelleme Tarihi: 02.03.2022

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Licâm-ı şer’a ur nefsün semendi

Ne ser-keşdür tutar mı pây-bendi

 

Şarâb-ı ‘ışkı içdüm kâse kâse

Ne ben kandum ne ol şerbet dükendi

 

Efendi ola yarın anda şâhid

Bugün bunda diyen sana efendi

 

Bu dünyâ câhına çün çi dimişler

Halâsa kıl kanâ’atden kemendi

 

Hadîs ü âyetiyle eyle Hatmî

Bu nefs-i ahbese gel nush u pendi

 

Gazel

Mihr-i hüsnünden senün nûr almasa ger âftâb

‘Âlemi başdan başa itmezdi enver âftâb

 

Cebhe-i meh-tâbunun yanında ey sîmîn-beden

Göge irse başı degmez füls-i ahmer âftâb

 

Mihr-i ‘âlem-tâb-ı rûyun görmese ey meh-likâ

İşigün taşına her gün kor mıdı ser âftâb

 

Cennet-i kûyında yârün cilveler kılmag içün

Hatmiyâ tâvusveş takındı şeh-per âftâb

(Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ, İnceleme-Metin. C. 2. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Ens. Yay. 1517-18).