Madde Detay

Hüseyin Köycü, 1895’te Erzurum'a bağlı (o zamanki adı Örtülü olan) Şenkaya’da dünyaya gelmiştir. Köycü, Artvin’in Yukarı Maden (Hod) köyünden Ahmet Bayraktar sülalesine mensup Topal Recep Hoca’nın torunudur. Babası Hafız Muhammet (Mehmet) Efendi’dir. Henüz beş yaşındayken okula gider. Bir ay içinde Kuran-ı Kerim’i okumaya başlar. On iki yaşına geldiğinde ise tilavet ve inşa derslerini bitirir. Arapça ve Farsça öğrenir. O sıralarda hafız olanların rahle gezdirme merasimi Hüseyin için de yapılır. Babası ve çevresi Hüseyin’de üstün bir zekâ olduğunu fark ederler. Hıfzî mahlasıyla şiirler yazan Hafız Muhammed Efendi, zamanın bilgilerini oğluna bizzat öğretir, gittikçe uyanık bir zekâ gösteren Köycü, büyük bir öğrenme hevesi içinde durmadan okur. On yedi yaşında köy muhtarı seçilir, on dokuz yaşında Kosor (Akşar) nahiye müdürlüğüne tayin edilir. Yirmi yaşındayken Oltu İslâm Komitesi’nde görev alır. Yirmi bir yaşındayken Kars Millî İslâm Şurası adlı siyasi cemiyetin kurucuları arasına girer. 1916’da Kars mevkii ve Allahuekber Cephesi komutanlığı yapar. 1923’te “Oltu Serbest Gençler Cemiyeti”nin kurucusu ve başkanı olur. Anadolu, düşman işgalinden kurtulduktan sonra Köycü, yaşadığı çevreyi her bakımdan kalkındırmak için hummalı bir çalışma içine girer. İşe eğitimden başlar. Köylere okullar açılmasını sağlar. Halıcılık, demircilik, dericilik gibi konularda kurslar açılmasına önayak olur. Büyük bir mücadele ve çalışma sonucu 1946'da köyünü ilçe hâline getirir. Örtülü isminin Şenkaya olarak değiştirilmesini sağlar. Şahsi emlakını resmî kurum ve kuruluşların emrine vererek ilçesini yola kavuşturur. “Yaz Panayırı” ve “Güz Panayırı” adları altında panayırlar açarak, halkın ürettiği mallarının değerlendirilmesini sağlar. Pazara gelenlerin şevki kırılmasın diye akşamüzerleri pazar kapanırken satılmayan malları kendi parasıyla satın alır. Şenkaya’nın ilk belediye başkanı olur. On yedi yıl süreyle il genel meclisi üyeliği yapar. Hüseyin Köycü, 31 Ocak 1958 tarihinde İstanbul’da vefat etmiş ve orada toprağa verilmiştir. Her yıl onun için anma törenleri tertip edilir ve hatırası yad edilir (Vural 2012: 297-298).

Kıvrak bir zekâya, kuvvetli bir hafızaya sahip olan ve pek çok kabiliyetiyle dikkat çeken Köycü, yörede şairlik yönüyle de tanınır. Konu ve teması itibarıyla onun şiirleri çok çeşitlilik gösterir. Didaktik manzumelerinin yanı sıra lirik ve dramatik şiirleri de bulunmaktadır. Sosyal hiciv diyebileceğimiz şiirlerinde ise toplumun aksayan yönlerini yanlış tutum ve davranışları hicveder. Bu tarz şiirlerinde yanlışları anlatarak doğrulara dikkat çekmek için eğitici ve öğretici bir rol üstlendiği görülür (İlgün 2005: 307). Şiirlerinde “Hıfzizâde, Hâfızın Oğlu, Bir Şairlik Taslayandan, Köylü, Hüseyin Sırrı, Bağrıyanık ve Hüseyin Köycü” mahlaslarını kullanır. Köycü, halk âşıklığı geleneğinde olduğu gibi şiirlerini irticalen (doğaçlama) söyleyebildiği gibi, zaman zaman da yazar. Köycü’nün şiirlerini genel olarak halk şiiri geleneği içinde değerlendirmek gerekir. “Getir Ha Getir”, “İslam Destanı” ve “Bir Seyyah Destanı” onun en ünlü manzumelerindendir (İlgün 2005: 308). Şairliği ve edebî kişiliği yerel yönetimdeki başarısından sonra anılsa da Köycü, halk şiiri geleneğine vakıf bir şair olmanın yanı sıra o günün imkânları ile taşradaki bir ilçede, Şenkaya (Örtülü)'da 34 sayı gazete çıkarmayı da başarmış bir aydındır. Şenkaya Gazetesi'nin neşredilen 34 sayısının, 33'ünde başmakale, Hüseyin Köycü tarafından yazılmıştır.