HİLMÎ, Abdullâh

(d. ?/? - ö. 1167/1757)
divan şairi ve şârih
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şair hakkındaki tek bilgiye Râmiz Tezkiresi’nde rastlanmaktadır (Erdem 1985: 81-82). Buna göre Hilmî'nin asıl adı Abdullâh’tır. Şeyhülkurra Yûsuf Efendi’nin oğludur. Çağının önde gelen bilginlerindendir. Râmiz, Arapça ve Farsça bilgisi akranlarına göre gayet iyi olduğunu, kıraat bilgisine ve özellikle şairliğine herkesin özendiğini söyler. "Değmez o kadar rağbete bu âlemi fânî" diyen şair hırslı bir kişiliğe sahip değildir. Nahlbend Camii imameti ve sarayda da Kur’an hocalığı görevinde bulunmuş, daha sonra “reisülmümeyyizin” olmuştur. Bu vazifesindeyken 1167/1757 senesi Zilhiccesinde vefat etmiş ve Topkapı dışında anne ve babasının yakınına gömülmüştür. Aşağıdaki mısradan vefat tarihleri çıkmaktadır. Vefatına, "Medfenin nûr ide Abdullâh Efendinin Kadîr" mısrası tarih düşürülmüştür. 

Her bilimde eserleri bulunan şairin, en tatınmış eseri Şerh-i Buhârî adlı kitabıdır. Râmiz'e göre, ayrıca yeteneğini denemek için şiire de ilgi göstermiştir. Râmiz’in anlattıklarından ve Arapça naatından, onun Türkçe ve Arapça şiirler yazmaya muktedir bir şair olduğu anlaşılmaktadır (Erdem 1985: 81-82).

Kaynakça

Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 81-82.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 16.11.2013
Güncelleme Tarihi: 19.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Na't 

İ‘lem cemea’l-vara seyyidünâ Mustafâ

Şâfi‘-i rûz-ı cezâ seyyidünâ Mustafâ

Secde kûned rûz-ı arz tâ ki şefâat küned

Ümmet-i merhûme-râ seyyidünâ Mustafâ

Bende-i Hilmî fakîr hâhed ez-tû meded

Ey ki merâ reh-nümâ seyyidünâ Mustafâ 

(Erdem, Sadık (1985). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâ’sı. Ankara: AKM Yay. 82.)