Madde Detay
HİLMÎ, Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî
(d. 1256/1840 - ö. 1298/1881)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
21 Receb 1256/18 Eylül 1840’ta İstanbul’da doğdu. Divan-ı hümayun kalemi memurlarından Elmastıraş Ahmed Bey’in oğludur. Bu nedenle Elmastıraş-zâde Mustafa Hilmî olarak tanındı. İyi bir öğrenim gördü. Bezm-i Âlem Valide Sultan tarafından 1849’da yaptırılan Dârü’l-Ma’ârif’te okuyup diploma aldı. Mahrec-i Aklam’da okudu. Bilahare özel olarak tahsile devam etti. Rüsumat Emanetine girdi. Tütün, İçki ve Evrak-ı Sahiha Müsevvidliğinde çalıştı. Rüsumat Emanetine girinceye kadar yoksul bir yaşam sürdü. Şefik Paşa tarafından himaye gördü. 1298/1881’de kırk bir yaşlarında vefat etti. Kuzguncuk’ta Nakkaş Kabristanı’na defnedildi.
Eserleri şunlardır:
1. Dîvân: Osmanlı Müellifleri’nde biri basılmış, diğeri basılmamış iki Dîvân’ı olduğu ifade edilir (Tatcı vd. 2000: 148). Dîvân-ı Belâgat-unvân-ı Hilmî başlığını taşıyan Dîvân’ı 1274/1857’de taşbasması ile basıldı. 62 sayfadır. Dîvân’da 15 kaside, 62 gazel, 1 müstezad, 5 tarih manzumesi, 4 şarkı, 2 muhammes, 1 tahmis, 3 müseddes, 2 mesnevi, 7 kıt’a, 14 beyit ve 9 manzume vardır. Dîvân, 1993 yılında yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.
2. Te’sîr-i Aşk yâhud Zahhmetsiz Ölüm: Mensur tiyatro.
3. Bahtiyâr yâhud Son Gürlüğü: Manzum tiyatro.
Musikiye de vakıf olup epeyce bestesi vardır. Dîvân’ı 18 yaşında tertip etmiş olması dikkat çekicidir.
Kaynakça
Kurnaz, Cemal, Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nailî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I. Ankara: Bizim Büro Yay.
Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay.
Tatcı, Mustafa, Cemal Kurnaz (hzl.) (2000). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. II. Ankara: Bizim Büro Yay.
Üstünova, Kerime (1993). Hilmi Divanı. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. MEHTAP ERDOĞANYayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 05.11.2014Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Ben ki dermânde-i aşkım bana devlet ne imiş
Bilmez âşık olan âlemde sa‘âdet ne imiş
Kays-veş şöhre-i aşk olmadır ‘âlemde hüner
Gayr ile kisb olunan mâye-i şöhret ne imiş
Bana sık sık bakıyor diyü gücenmiş cânân
Bu kadar bendesinin aybına dikkat ne imiş
Derd-i aşk ile hemân olmalıdır bî-pervâ
Yohsa bîhûde bu âlemde ikâmet ne imiş
Serv-kaddin bükütüp bâğda hırâmân eyler
Var temâşâya ki görsün kad ü kâmet ne imiş
Sen bilürsin yine kâşâne-i gamda yâ Rab
Hilmi-i dil-şüdenin çekdigi mihnet ne imiş
(Özgül, M. Kayahan (hzl.) (2000). İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri. C. II. Ankara: AKM Yay. 963.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | REFÎK, Hacı Murâd Ağa-zâde Mustafa Refîk Bey | d. 1829 - ö. 1900 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | EMÎN, Arab Sâlih Efendi-zâde Emîn Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1709-10 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | VÂSIK, Ahmed, Vâsık-ı Dîvâne | d. ? - ö. 1711 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | FAZLÎ, Mahmûd Fazlî Efendi, Rusçuklu | d. 1840 - ö. 1909 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | AYŞE İSMET TEYMÛRÎ | d. 1840 - ö. 1902 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | FATMA HANIM KEMİNE | d. 1840-1842? - ö. 1898 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | HALİS | d. 1819 - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | ÂLİM, Müderris-zâde Mehmed Âlim Efendi | d. 1802 - ö. 1881 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ŞEM’Î, Mehmed Efendi | d. 1808 - ö. 1881-82 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Bahaeddin Özkişi | d. 19 Haziran 1928 - ö. 9 Kasım 1975 | Meslek | Görüntüle |
11 | Hamit Salih Asyalı | d. 29 Ekim 1917 - ö. 21 Haziran 1957 | Meslek | Görüntüle |
12 | Muzaffer Arabul | d. 1917 - ö. 2 Kasım 1997 | Meslek | Görüntüle |
13 | HÂTİF, Mehmed Hâtif Efendi | d. ? - ö. 1849 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | ÂTIF, Süleymân Âtıf Efendi | d. ? - ö. 1844 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | AZÎZ, Abdülazîz Bey, İstanbullu | d. 1850 - ö. 1918 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | RIZA, Ali | d. ? - ö. 1908 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | MEHMED HİLMÎ, Gümülcineli | d. 1869 - ö. 1918 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | SADIKÎ, Sadıkî Çelebi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |