Madde Detay
İLMÎ, Ahmed Çelebi
(d. ?/? - ö. Zilhicce 1151/Mart-Nisan 1739)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Trabzon’da doğdu. Doğum tarihi bilinmemektedir. Asıl adı Ahmed’dir. İlmî Ahmed Çelebi olarak tanındı. Medrese öğrenimi gördü. 1117/1705-06 yılında İstanbul’da Revânî Çelebi Medresesi’ne müderris oldu. Müderrislik görevine Gebze’de Mustafa Paşa Medresesinde devam etti. Damad İbrahim Paşa’nın vezirliği sırasında 1123/1711 yılında Sahn-ı Seman medreselerinden birine atandı. Aynı yıl Harameyn müfettişliğine getirildi. Daha sonra Süleymaniye medreselerinden birine müderris oldu. Rebiyülevvel 1133/Ocak 1721’de Halep kadısı oldu. Bu görevinden bir yıl sonra Rebiyülâhır 1134/Ocak-Şubat 1722’de azledildi ve Kepsut kazası arpalık olarak verildi. Muharrem 1136/Ekim 1723’te Medine, 1141/1728’da Mısır, 1148/1735-36 ve 1150/1737-38’de Anadolu payesiyle ikinci kez İstanbul kadılığına atandı. 1151/1738-1739’da Larende’ye sürüldü. Zilhicce 1151/Mart-Nisan 1739’da Larende’de vefat etti.
İlmi ve fazileti ile huzur dersleri verme şerefine kavuşan bir ilim adamıydı. Türkçeden başka Arapça şiirleri de vardır.Damad İbrahim Paşa’nın yaptırdığı kütüphanenin kitabesine “Beytun ma‘mûrun li-‘ilmin iz bedâ / Zalle târîhan matâfu’l-fâzılîn (İlmin mamur evi ortaya çıktığında faziletlerin ziyaret yeri ona tarih oldu)” Arapça bir beyit ile tarih düşürdü (İnce 2005: 514).
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 3. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 794.
Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 231.
İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 512-515.
İnce, Adnan, M. Yüksel (2004). “İlmî”. Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: AKM Yay. 174.
İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 228.
Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî - Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 696.
Müstakîm-zâde Süleyman Sa’deddin Efendi (2000). Mecelletü’n-Nisâb (Tıpkıbasım). Ankara: KB Yay. 323a.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “İlmî Ahmed Çelebi (Trabzonlu)”. C. 4.İstanbul: Dergâh Yay. 370.
Yüksel, Murat (1993). Geçmişten Günümüze Trabzon Şairleri (Osmanlı Dönemi). C. 1. Trabzon: Yunus Dergisi Yay. 55-56.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİKYayın Tarihi: 14.04.2014Güncelleme Tarihi: 11.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
Girye-i hûn-âbe-i çeşm-i dil-i şûrîdedir
Şâhid-i halvet-nişîne hande-i râz etdiren
Ol hilâl-ebrû ile lâf etme ey meh kim anı
Nûr-ı hurşîd-i ezeldir çehre-perdâz etdiren
Vâsıf-ı la‘l-i lebindir kilk-i ‘İlmî pes odur
Safha-i ‘âlemde sana tarh-ı î‘câz etdiren
(Ve lehû)
Ey şîve-i hattın sebeb-i sa‘y ü temeşşuk
Rûhâniyet-i hüsn-i hatın ‘ayn-ı te‘aşşuk
Ta‘lîkın ile etdin o şûhu hele allâk
Bir kez de gerekmez mi ana ta‘lîm-i te‘alluk
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 513-515.)
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 14.04.2014Güncelleme Tarihi: 11.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
Girye-i hûn-âbe-i çeşm-i dil-i şûrîdedir
Şâhid-i halvet-nişîne hande-i râz etdiren
Ol hilâl-ebrû ile lâf etme ey meh kim anı
Nûr-ı hurşîd-i ezeldir çehre-perdâz etdiren
Vâsıf-ı la‘l-i lebindir kilk-i ‘İlmî pes odur
Safha-i ‘âlemde sana tarh-ı î‘câz etdiren
(Ve lehû)
Ey şîve-i hattın sebeb-i sa‘y ü temeşşuk
Rûhâniyet-i hüsn-i hatın ‘ayn-ı te‘aşşuk
Ta‘lîkın ile etdin o şûhu hele allâk
Bir kez de gerekmez mi ana ta‘lîm-i te‘alluk
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 513-515.)
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 11.11.2020Eserlerinden Örnekler
Beyt
Girye-i hûn-âbe-i çeşm-i dil-i şûrîdedir
Şâhid-i halvet-nişîne hande-i râz etdiren
Ol hilâl-ebrû ile lâf etme ey meh kim anı
Nûr-ı hurşîd-i ezeldir çehre-perdâz etdiren
Vâsıf-ı la‘l-i lebindir kilk-i ‘İlmî pes odur
Safha-i ‘âlemde sana tarh-ı î‘câz etdiren
(Ve lehû)
Ey şîve-i hattın sebeb-i sa‘y ü temeşşuk
Rûhâniyet-i hüsn-i hatın ‘ayn-ı te‘aşşuk
Ta‘lîkın ile etdin o şûhu hele allâk
Bir kez de gerekmez mi ana ta‘lîm-i te‘alluk
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 513-515.)
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Beyt
Girye-i hûn-âbe-i çeşm-i dil-i şûrîdedir
Şâhid-i halvet-nişîne hande-i râz etdiren
Ol hilâl-ebrû ile lâf etme ey meh kim anı
Nûr-ı hurşîd-i ezeldir çehre-perdâz etdiren
Vâsıf-ı la‘l-i lebindir kilk-i ‘İlmî pes odur
Safha-i ‘âlemde sana tarh-ı î‘câz etdiren
(Ve lehû)
Ey şîve-i hattın sebeb-i sa‘y ü temeşşuk
Rûhâniyet-i hüsn-i hatın ‘ayn-ı te‘aşşuk
Ta‘lîkın ile etdin o şûhu hele allâk
Bir kez de gerekmez mi ana ta‘lîm-i te‘alluk
(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 513-515.)
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
11 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
12 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Meslek | Görüntüle |
13 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | Atasoy Müftüoğlu | d. 1942 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Raif Özben | d. 1 Ocak 1946 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
18 | KORYANALI HÜSEYİN, Hüseyin Köse | d. 17.05.1938 - ö. 12.05.1996 | Madde Adı | Görüntüle |