İSGENDER AĞBABALI

(d. 1925 / ö. 1989)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Azeri)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Azerbaycan âşıklarından olan İsgender Ağbabalı, 1925'te Amasiya bölgesinin Ellerkend köyünde doğmuş ve 1989 yılında vefat etmiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461-462). Elimizdeki kaynaklarda âşığın hayatına dair ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır.

İsgender Ağbabalı, sazlı sözlü eski Ağbaba bölgesinde Âşık Şenlik’in sanatından beslenmiş ve Âşık Nesib’den de âşık sanatının sırlarını öğrenmiştir. 1945’ten sonra tek başına âşıklık yapmaya başlamış ve güzel sesi, usta icracılığı, koşmaları, geraylıları, üstadnameleri ile çevre köylerde, bölgelerde ün kazanmıştır. 1960’lı yıllarda Kazakistan ve Kırgızistan’a giderek vaktiyle oralara sürgün edilmiş olanların sevgisini kazanmıştır. Almatı’da Âşık Şirin ve İstanbul’da Âşık Şövgi ile meclislere katılmış, onlarla karşılıklı atışmıştır. Âşık İsgender, üstat âşık olarak yetiştikten sonra Almatı’dan Âşık Murteza’ya, Ağbaba’dan Âşık Letif’e, Âşık Heyder’e, Âşık Geşeme’ye sazın ve sözün sırlarını öğretmiş; onları sanat camiasıyla tanıştırmıştır (Namazov 2004: 203; Namazov 2013: 461).

Eski âşık destanlarını mükemmel derecede öğrenen Ağbabalı, halk arasında çok yaygın olmayan “Gürcü Gızı”, “Tebriz Oğlu”, “Yaralı Mahmud”, “Yetim Mehemmed” adlı destanları da mükemmel bir şekilde icra etmiştir. Ayrıca “Aybeniz”, “Gündoğar”, “İsgender Şah”, “Deli Yusif” adlı destanların da yaratıcısıdır. “Derbederi”, “Deli Hicranlı”, “Konyalı”, “Sarı Yaylıg”, “Sarı Gelin”, “O Taylı Gızı”, “Şenlik Hoşdamağı”, “Çuhurobası” gibi nadiren icra edilen saz havalarını ustalıkla icra eden Ağbabalı, ayrıca “Gülendam” adlı bir saz havası da bestelemiştir (Namazov 2004: 203-204; Namazov 2013: 461).

Âşık İsgender, Güney Kafkasya Halk Yaratıcılığı festivallerine katılmış, ödüllere layık görülmüştür. Dördüncü Âşıklar Kurultayına da katılmış olan âşık, yeni saz havaları ve destanlar yaratmakla kalmamış aynı zamanda saz şiirinden de güzel örnekler sunmuştur. Üstat âşığın “Her iki gonşunun, iki yoldaşın,/ Arasına girib çatana lenet./ Bir gismet çörekle garın doyarmı?/ Dostu boğazına satana lenet.” mısralarındaki liyakat ile ilgili sözleri oldukça dikkat çekicidir (Namazov 2004: 204; Namazov 2013: 461-462).

Kaynakça

Namazov, Qara (2013). Ozan-Aşıg Senetinin Tarihi. Bakü: Grifli Neşr.

Namazov, Qara (2004). Aşıglar. Bakü: Seda Neşriyyatı.


Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. SÜMEYRA HARMANDA
Yayın Tarihi: 25.03.2019
Güncelleme Tarihi: 02.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1GENÇ OZAN, Erbay Ulupınard. 10.06.1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2TATAROĞLU, Ali Rıza Öztürkd. 1933 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3OZAN ÇULSUZ, Ali Osman Karakuşd. 01.03.1977 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Mustafa Kemal Sayıld. 1 Ocak 1925 - ö. 12 Şubat 2015Doğum YılıGörüntüle
5HİKMETÎ, Subutay Hikmet Karahasanoğlud. 1925 - ö. 01.03.2006Doğum YılıGörüntüle
6Sermet Sami Uysald. 29 Ekim 1925 - ö. 30 Mart 2016Doğum YılıGörüntüle
7Ata Atacanovd. 15 Aralık 1922 - ö. 10 Temmuz 1989Ölüm YılıGörüntüle
8Etem Ütükd. 1925 - ö. 1989Ölüm YılıGörüntüle
9Nail Memikd. 30 Ağustos 1916 - ö. 1989Ölüm YılıGörüntüle
10ŞEMŞİR KURBANOĞLUd. 1893 - ö. 10.02.1980Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11ASLANOĞLU NERİMAN ABBASOVd. 1953 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12ELDAR İSLAM OĞLU SARIYEVd. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13KUL OZAN, Fahrettin Öztoprakd. 16.01.1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14BEKİR SIDKI SAYARd. 1888 - ö. 1937Madde AdıGörüntüle
15HIDIR ÖZKANd. 1914 - ö. 27.11.1979Madde AdıGörüntüle