KÂDÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Mehmed’dir. Alaşehirlidir. Şuarâ tezkirelerinde yer almayan Kâdî hakkındaki bilgilerimiz oldukça sınırlıdır. Sicill-i Osmanî müellifi, şairin mahlası gibi kadı olduğunu, bu adla şöhret bulduğunu ve Kanûnî devri sonunda öldüğünü kaydetmektedir. Bursalı Tahir Efendi “Yiğitbaşı Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî” maddesinde bahsettiği Kâdî’nın Halvetîliğin Yiğitbaşı şubesine mensup âşık ve ârif bir kimse olduğunu haber vermektedir. Mürettep Divan’ı (Nüshaları: Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî Manzum No. 365/1; Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmud Efendi No. 3468) vardır. Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmuası’nda yer alan bir gazelinin Divan’ında da bulunması ve bu şiirin 16. yüzyılda yaşadığını bildiğimiz Hâşimî-i Acem’e nazire olmasından dolayı Kâdî’nın 16. yüzyıl şairi olduğuna şüphe yoktur. Bu yüzden İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu’nda 17. yüzyıl şairi olarak gösterilmesi doğru olmasa gerekir. Kaldı ki söz konusu katalogda da bildirildiği gibi Divan’ın Millet Kütüphanesi nüshasında Usûlî, Zaîfî, Muhyî gibi 16. asır şairlerinin de şiirleri bulunmaktadır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu. C.2. İstanbul: Maarif Vekaleti Yay.

Köksal, M. Fatih (2004). “Kâdî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 5. Ankara: AKM Yay. 278.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 475b.

Tatçı, Mustafa (hzl.) (2003). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri I-II-III. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 09.09.2013
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eserlerinden Örnekler

 GAZEL 

 Baş koşanlar heves-i zülf-i perîşânlar ile

 Vâdi-i gamda yürür bî-ser ü sâmânlar ile

 Bezm-i hüsni yine germ itmek içün kâkül-i dûst

 Micmer-i zülfin asar sünbül ü reyhânlar ile

 İrmedin câm-ı ecel bâde-i gül-reng içelüm

 İşve vü nâzı güzel âfet-i devrânlar ile

 Cân viren gülşen-i kûyında lebi şevki ile

 Yiri nûr olsun anuñ Kevser ü Rıdvânlar ile

 Gül gibi her yüze arz itme cemâlüñ gülini

 Kâdi-i haste-dili koyuban efgânlar ile

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013] 2391)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MAKÂLÎ, Mustafa Beyd. ? - ö. 1589Doğum YeriGörüntüle
2MAKÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1584Doğum YeriGörüntüle
3VEYSÎ, Üveys Çelebi, Üveys b. Mehmedd. 1561 - ö. 1628Doğum YeriGörüntüle
4MAKÂLÎ, Mustafa Beyd. ? - ö. 1589Doğum YılıGörüntüle
5MAKÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1584Doğum YılıGörüntüle
6VEYSÎ, Üveys Çelebi, Üveys b. Mehmedd. 1561 - ö. 1628Doğum YılıGörüntüle
7MAKÂLÎ, Mustafa Beyd. ? - ö. 1589Ölüm YılıGörüntüle
8MAKÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1584Ölüm YılıGörüntüle
9VEYSÎ, Üveys Çelebi, Üveys b. Mehmedd. 1561 - ö. 1628Ölüm YılıGörüntüle
10MAKÂLÎ, Mustafa Beyd. ? - ö. 1589Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11MAKÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1584Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12VEYSÎ, Üveys Çelebi, Üveys b. Mehmedd. 1561 - ö. 1628Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13MAKÂLÎ, Mustafa Beyd. ? - ö. 1589Madde AdıGörüntüle
14MAKÂLÎ, Mehmed Çelebid. ? - ö. 1584Madde AdıGörüntüle
15VEYSÎ, Üveys Çelebi, Üveys b. Mehmedd. 1561 - ö. 1628Madde AdıGörüntüle