BOSTÂN, Kara Bostân, Bostân-ı Sânî

(d. 1057/1647-48 - ö. 1117/1705-06)
Divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Abdülhalîm Çelebi'nin oğlu olup 1057/1647-48 yılında doğdu (Mehmed Süreyyâ 1308-15: 17). "Kara Bostân" namıyla bilinir. Mevlevî şeyhidir. Çok küçük yaşta ilim tahsiline başladığı ve kısa sürede olgunluğa erişerek birtakım kerâmetler gösterdiği Sefîne-i Sakıbiyye'de kaydedilmiştir. 1091/1680-81'de babasının vefatında Konya'da Mevlânâ'nın postuna oturdu. 1106/1694-94'te hacca gidip döndü ve 1116/1704-05'te şikayet üzerine azledilerek Kıbrıs'a gönderildi. Yerine amcası Celaleddin Çelebi tayin edildi. Bir süre sonra oğlu Sadreddin Çelebi'ye şeyhlik verilmesiyle Ramazan 1116/ Aralık-Ocak 1704-05'te izin alarak Konya'ya gitti. Şeyhliği oğluna bırakarak itikafa çekildi. Ağırbaşlı, ihtişamlı, cömert ve seçkin biriydi (Mehmed Süreyyâ 1308-15: 17).

Vefat tarihi, Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye ve Tuhfe-i Nâilî'de 1117/1705-06; Sicill-i Osmânî'de Şevval 1118/Ocak-Şubat 1707 olarak gösterilir. Sâkıb Dede, vefatına şu tarihi yazmıştır:

Şeyh Bostân eyleyüp ‘azm-i likâ/Olmış ecdâd-ı ‘izâmun pey-revi

Eyledi ihvân u hullânun dilin/Lâle-veş dâg-ı firâkı müktevî

Olmak üzre tâze cân-ı sâlikân/Sırrın itdi câ-nişîn-i ma’nevî

Ya’ni Sadrü’d-dîn Efendi Hazreti/Taht-ı irşâd üzre oldı müstevî

‘Andelîb-i ney görüp ol hâleti/Nagme-senc oldı bu târîh-i nevi

Kim hemân oldukda bu serv-i revân/Tâzelendi Bôstân-ı Mevlevî 

Görmesün rûy-ı hazân-ı mâtemi/Bir dahi Sâkıb bi-hakk-ı Mevlevî (Genç 2000: 50). 

Şiirlerinden örnek olarak iki beyti mevcuttur. 

Kaynakça

Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 49-51. 

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.105. 

Mehmed Süreyyâ (1308-15). Sicill-i Osmânî. C.II. İstanbul: Matbaa-i Âmire. 17. 

Sakıb Dede (1283). Sefine-i Mevleviyye. C.1. Mısır. 183.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 17.02.2015
Güncelleme Tarihi: 21.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Mâ sûfiyân-i râhim în suffe cây-i mâ bes

Ez- medrese ne bâşed kunc-i ferâgatem bes

 

To bâ Hodâ-yı hod endâz kâr-ı dil hôş dâr

Ki rahm eger ne koned mudda’î-i Hodâ bekond

(Genç, İlhan (hzl.)(2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu'arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 51.)