Hidayet Karakuş

(d. 1946 / ö. -)
Yazar, Şair, Öğretmen
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Isparta'nın Yalvaç ilçesinin Kurusarı köyünde doğdu. İlköğrenimini Kurusarı köyünde tamamladı. Isparta Gönen İlköğretmen Okulu’nu 1964’te, Selçuk Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü 1966’da bitirdi. Adana, Manisa ve İzmir’deki çeşitli okullarda Türkçe öğretmenliği yaptı. 1992 yılında emekli oldu. TRT İzmir Bölge Radyosu için “Ege’yi Yazanlar” adlı programı hazırlayıp sundu.

Toplumcu gerçekçi bir sanat anlayışı ile eserlerini kaleme Hidayet Karakuş, şiirleri, radyo oyunları, hikâye ve romanlarıyla tanındı.

Yazma macerasına Isparta Gönen Öğretmen Okulunda 13 yaşında şiirle başlamıştır. Edebi hayatının başlangıç noktasını Cahit Külebi’nin Rüzgar şiiri oluşturmuştur. Şiirlerinin farklı basın yayın organlarında yayımlanması ve ilgi görmesi Karakuş’un edebiyata olan ilgisinin artmasına neden olmuştur. Kitap çıkarmayı hiç düşünmeyen Karakuş, arkadaşının tavsiyesi, desteği ve teşvikiyle şiirlerini “Günaydın Gül Yaprağı” ismiyle 1979 yılında kitap olarak bastırmıştır.

Şiirlerinde Nazım Hikmet, Cahit Sıtkı Tarancı, Attila İlhan, Fazıl Hüsnü Dağlarca’dan etkiler vardır. 

İlk şiirleri okul ve Isparta gazetelerinde yayımlamıştır. İlerleyen yıllarda yazdığı şiir, deneme ve eleştirileri Çağrı, Şölen, Forum, Ilgaz, Yelken, Varlık, Dönemeç, Yarın, Hürriyet Gösteri, Sanat Olayı, Somut, Adam Sanat, Düşlem, Türk Dili, Karşı Edebiyat, Yazko Edebiyat, Çağdaş̧ Eleştiri, Edebiyat Cephesi, Sesimiz, Yeni Düşün, Önlem, Kum, Pencere gibi edebiyat dergilerinde yayımlanmıştır. Cumhuriyet gazetesinde de hikâye, röportajları ve kitap tanıtım yazıları çıkmıştır.

Roman ve hikâye yazmaya okul yıllarındaki izlenimlerini yazarak başlamıştır. Orhan Kemal ve Panait İstrati, Hidayet Karakuş’un yazarlık hayatında büyük öneme sahip ve derin izler bırakmış yazarlar olmuş ve onların etkisiyle köy ve kent arasında sıkışıp kalan aydınların dramını ve gençlerin sorunlarını romanlarına taşımıştır. Ayrıca bir dönem romanı (Uykusu Derin Şehir, 1991) da yazmıştır. Romanlarında yaşadıklarının izdüşümleri görülmektedir. Son romanında ise Kurtuluş Savaşı’nı Yunan Pandeli’nin bakış açısıyla ele almıştır.

Hidayet Karakuş’un çocuklar için yazdığı hikâye ve romanları sayıca epey kabarıktır. Çocuklar için yazdığı hikâye ve romanlarını oluştururken yaşadığı çevreyi, oğlu Gönen Kansu’nun gözüyle gözlemleyip değerlendirmiş ve birikimlerini eserlerine aktarmıştır. Hidayet Karakuş, çocuklar için yazmış̧ olduğu eserlerinde büyüklerine sıkça soru soran, onları sorgulayan kahramanlara yer vermiştir. Ayrıca bu eserlerinde dini telkinlere de yer verir. Bu eserler didaklikten uzaktır. Bu eserlerinde çocuk sevgisi, aile ve ilişkileri, özgürlük, dostluk, teknoloji, yaşam sevinci konularına yer vermiştir. Bu eserlerinde yine toplum hayatına ayna tutmaya yönelik sanat anlayışı dikkati çekmektedir.

Yazar ve şair kimliğinin yanı sıra dergilerde edebiyat ürünlerine yönelik değerlendirme çalışmaları da bulunmaktadır.

Hidayet Karakuş edebi yaşamında pek çok ödül de almıştır. Yağmurlar Nereye Yağar adlı romanıyla 1981 Mehmet Ali Yalçın Ödülü üçüncülüğünü, Hangi Leylasın Sen adlı şiir kitabıyla 1982 Nevzat Üstün Şiir Başarı Ödülünü, Uykusu Derin Şehir kitabıyla 1991 Ferit Oğuz Bayır Roman ödülünü, Sesini Bana Bırak ile de 1993 Ceyhun Atuf Kansu şiir ödülünü almıştır. 1997’de “Başarılı On Çocuk Kitabı Yazarı”ndan biri seçilerek Altın Kalem ödülü, aynı yıl Almanya’nın Sesi radyosunun Türkçe edebiyat yarışmasında Şeyh-i Sanan’ın Aşkı eseriyle radyo oyunu dalında birincilik almıştır. Bilgisayara Giren Tırtıl adlı çocuk romanı, Uitgeverij De Inktvis Yayınevi’nce Hollanda’da Mor Gezegen adıyla yayımlandı. 2003 İzmir 2. Türkçe Günleri’nde Türkçe ve Emek ödüllerinde özel ödül, Karşıyaka Belediyesince 2004 Homeros Emek Ödülü verilmiştir (Sarıyüce, 2012: 276-277). 2010 yılında da Şeytan Minareleri eseriyle Ömer Asım Aksoy ödülünü almıştır.

Hidayet Karakuş’un hikâye ve romanlarının dışında Sevgi Nereye Gitti (1987), Yalnızlıkta Çoğalanlar (1987) Boşluktaki Adam(1987) Karabataklar (1988)
 Bencil (1988) Altın Köstek,
Gizli Acıların Gölgesi, Tutkulu Düşler, Yabancı, Şeyh-i Sana’nın Aşkı(1998),Her Şey Güzel Olacak, Yağmurlar Nereye Yağar(arkası yarın) Uykusu Derin Şehir,(arkası yarın) Yürekler Yaprak Açınca (arkası yarın) isimlerinde bireysel ve toplumsal sorunları dile getirdiği radyo oyunları da bulunmaktadır.

Kaynakça

Kaplan, K., 2013. Hidayet Karakuş’un Roman ve Hikayelerinde Yer Alan Eğitsel İletiler, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi

Sarıyüce, H. L., 2012. Türk Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Ansiklopedisi, İstanbul: Nar Edebiyat Yayınları.

http://www.biyografya.com/biyografi/11477

Babacan, M. ve Kaplan, K., 2018. Hidayet Karakuş’un Çocuk Edebiyatı Çerçevesinde Yazdığı Eserlerinde Eğitime Bakış Açısının Analizi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (AUJEF), 2(1), 1-13

Can, Tüfekçi D., 2014. Çocuk Edebiyatı Kuramsal Yaklaşım, Eğitim Yayınevi

Okuyan, H. Y., Gedikoğlu, Y. G,. Karagül, S. 2012. Çocuk Edebiyatı Yapıtlarında Aile Kavramı, İlköğretim Online, 11(2), 395-407, [Online]:http://ilkogretim-online.org.tr

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR ODACI
Yayın Tarihi: 07.10.2019
Güncelleme Tarihi: 03.02.2022

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Günaydın Gül YaprağıKarınca Matbaacılık / İzmir1979Şiir
Sıska BalıkçıDönemeç Yayınevi, Karınca Matbaacılık / İzmir1980Hikâye
Kemeraltı ŞiirleriYeni Türkü Şiir Yayınları / İstanbul1981Şiir
Yağmurlar Nereye YağarCimtay Matbaası / İstanbul1981Roman
Al Yanaklı Mavi BalonBük Yayın Dağıtım / İzmir1982Hikâye
Çocukların İmecesiBük Yayın Dağıtım / İzmir1983Hikâye
Gönen ÇarşıdaBük Yayın Dağıtım / İzmir1984Hikâye
Sevgi KuşlarıBük Yayın Dağıtım / İzmir1984Hikâye
Üç Arkadaş PanayırdaBük Yayın Dağıtım / İzmir1984Hikâye
ŞakaBük Yayın Dağıtım / İzmir1985Hikâye
Tenekeli KöpekBük Yayın Dağıtım / İzmir1985Hikâye
Hangi Leylasın SenBük Basımevi / İzmir1986Şiir
Can Dede Eğleniyorbük Yayın Dağıtım / İzmir1986Hikâye
Can Dede GidiyorBük Yayın Dağıtım / İzmir1986Hikâye
Can DedeBük Yayın Dağıtım / İzmir1986Hikâye
Can Dede'nin ÇocuklarıBük Yayın Dağıtım / İzmir1986Hikâye
Can Dede'nin OyuncaklarıBilgi Yayınevi / Ankara1986Hikâye
Uykusu Derin ŞehirCem Yayınevi (Yaylacılık Matbaası) / İstanbul1991Roman
Sesini Bana BırakBilgi / Ankara1994Şiir
Bilgisayar Giren TırtılBilgi Yayınevi / Ankara1994Hikâye
Ateş MektuplarıBilgi, Cantekin Matbaacılık / Ankara1995Şiir
Bilgisayar AmcaBilgi Yayınevi / Ankara1996Hikâye
Dedem Çocuk OlduBilgi Yayınevi / Ankara1997Hikâye
Akıllı TavşanlarBilgi Yayınevi / Ankara1997Hikâye
Konuş BenimleBilgi, Cantekin Matbaacılık / Ankara1998Şiir
Kuyudaki AskerBilgi Yayınevi / Ankara1998Hikâye
Serçenin Şiir DefteriBilgi Yayınevi / Ankara1998Hikâye
Kardan Adam Kaçtıbilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Yaralı Tavşanın DoktoruBilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Yengeçten Korkan KöpekBilgi Yayınevi / Ankara1999Hikâye
Bahçeden Kovulan ÇiçekBilgi Yayınevi / Ankara2001Hikâye
Annemin MektuplarıBilgi Yayınevi / İstanbul2001Roman
Bilgisayarlı ŞapkaBilgi Yayınevi / Ankara2001Hikâye
Bir Kedinin AnılarıBilgi Yayınevi / Ankara2001Hikâye
Sıcak SancıBilgi Yayınevi / Ankara2002Şiir
Yalnız SeninleBu Yayınevi / İstanbul2003Roman
İşte O ÇocukBu Yayınevi / İstanbul2004Roman
Başparmağın ŞarkısıBilgi Yayınevi / Ankara2006Hikâye
Dönem Dolap Döner KebapBilgi Yayınevi / Ankara2007Hikâye
Oyuncakların Park GezisiBilgi Yayınevi / Ankara2007Hikâye
Sayısal ÇocukBilgi Yayınevi / Ankara2007Hikâye
Sılam IspartaHeyamola Yayınları / İstanbul2009Roman
Şeytan MinareleriCumhuriyet Kitapları / İstanbul2009Roman
İzmşr'in Kalbi KemeraltıHeyamola Yayınları / İstanbul2011Roman
Can Dede'nin EşeğiBilgi Yayınevi / Ankara2011Hikâye
Sahibini Gezdiren KediBilgi Yayınevi / Ankara2011Hikâye
Yurdunu Yitiren AğaçBilgi Yayınevi / Ankara2011Hikâye
ÇakıltaşıKaynak Yayınları / İstanbul2013Şiir
Küçük Yeşil TırtılBilgi Yayınevi / Ankara2013Hikâye
Mor Odanın GizemiBilgi Yayınevi / Ankara2014Roman
Anne Beni BeklemeBilgi Yayınevi / Ankara2016Roman
Atatürk Bizi SeviyorBilgi Yayınevi / Ankara2018Hikâye
Kül Kahvesi - Seçme ŞiirlerBilgi Yayınevi / Ankara2021Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Halil İbrahim Göktürkd. 1920 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Salih Tüzün Bozbeyoğlud. 1936 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3SELÎKÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Hüseyin Pekerd. 29 Mayıs 1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Kemal Bekd. 1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Nihat Behramd. 18 Kasım 1946 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Rauf Mutluayd. 1925 - ö. 14 Mayıs 1995MeslekGörüntüle
8Ahmet Küçükağad. 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Tuncay Yeşilbaşd. 14 Nisan 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
10İbrahim Hakkı Gündoğdud. 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Sabahattin Kömürcüoğlud. 5 Haziran 1924 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Yankı Yazgand. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Hidayet Sayınd. 1929 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14OZAN ÇULSUZ, Ali Osman Karakuşd. 01.03.1977 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15CAHANSUZ, Zernişan Hidayet Bey kızı Seyid-zâded. 1898 - ö. 1945Madde AdıGörüntüle