KEMÂL PAŞA, İsmâ'îl Sâdık Kemâl

(d. 1244/1828 - ö. 1310/1892)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı İsmâ'îl Sâdık Kemâl'dir. Yozgatlı Vecihî Mehmed Paşa'nın oğlu olup 1828'de doğdu. Tahsilini tamamladıktan sonra devlet dairelerinde memur olarak çalıştı. Ramazan 1273/Nisan 1856'da Mîr-i Mîrân rütbesiyle Rumeli Beylerbeyi oldu. Kısa bir müddet Meclis-i Mâliye azalığında bulundu. Hayatının büyük bir kısmını devlet hizmetinden uzak, yalısında geçirdi. 10 Safer 1310/5 Eylül 1892'de vefat etti. Sultân Ahmed'de bulunan Düğümlü Baba Türbesi'ne defnedildi.

Kemâl Paşa, muhtevasını Şerh-i esmâ evliyânın enbiyânın kıssası/Bin ehâdîs-i akâid şerh-i âsâr-ı Kemal beytiyle ifade ettiği eserleri şunlardır:

1. Âsâr-ı Kemâl: Kemâl Paşa’nın 74 beyitlik hilyesi ile Esma-i Hüsna ve Akaid Şerhi, Na‘t-ı Enbiyâ ve Menâkıb-ı Ashâb ve Evliya adlı eserleriyle bazı kıt‘a ve ruba‘ileri bir araya topladığı eseridir. Taşbaskıdır. 1284'te İstanbul'da basılmıştır.

2. Muhtasar İslam Tarihi: 1326'da istanbul'da basılmıştır.

3. Esma-i Hüsna ve Akâid Şerhi.

4. Na't-ı Enbiyâ ve Menâkıb-ı Eshâb ve Evliyâ.

5. Kemâl-nâme-i Düğümlü Baba: Amasralı Hacı Hâfız Musta­fâ Efendi'nin biyografisini ve menâkıbını anlatır. 1298/1881 yılında iki cilt olarak telif edilmiştir (İnal 1999: 836; Abdulkadiroğlu-Özkan 1994: 70-72).

6. Tefsîr-i Sûre-i İhlâs.

7. Rûh-ı Kemâl.

8. Muflihîn-i Hazîne.

9. Kitâb-ı Tefeyyüz.

10. Şerh-i Delâil-i Şerîf: Manzum bir eserdir.

11. Şerh-i Fezâil-i Salavât

12. Şerh-i Nutk-ı Çâr-yâr.

13. Hayrü'l-kasas: Manzum bir eserdir.

14. Terceme-i Fıkhü'l-Ekber.

15. Tefsîr-i Ayât-i Kur'ân.

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdülkerim-Feridun Hakan Özkan (1994). Yozgat Meşhurları. Ankara: Kariyer Matbaacılık.

İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.2. İstanbul: Dergâh Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 24.02.2014
Güncelleme Tarihi: 01.12.2020

Eserlerinden Örnekler

Kıt'a

Geçip bahâr-ı sahâvetle hükm-i sayf u şitâ

Hazân-ı şeyh erişti gelir şitâ-yı memât

Kemâl gayret ederek kış tedârikâtını gör

Havâya bakma füsûlün birinde var mı sebât

***

Düşmesin nefs ü hevân içre sakın gevher-i dil

Pâreler kendi elin sonra eder mi pâre

Âb-ı tevbe ede bed-bûy-ı uyûbu tathîr

Fikr-i tedkîk ile bul derd-i zünûba çâre

***

Refik-i Sâdık’ı ızrâr olur mu kim lâyık

Kılıç kılıfını hiç kesmedigidir der-kâr

Görünce nef'ini hayvân dahi bilir kişiyi

Ki kendi bekçisini şîr etmiyor izrâr

(İbnü'l-Emin Mahmud Kemal İnal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C.2. İstanbul: Dergâh Yay. 836.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Sabri Esat Siyavuşgild. 1906 - ö. 6 Ekim 1968Doğum YeriGörüntüle
2Tahir Alangud. 24 Aralık 1915 - ö. 19 Haziran 1973Doğum YeriGörüntüle
3Ayşe Övürd. 24 Ocak 1971 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4HAKKÎ, İsmaild. 1828 - ö. 1907Doğum YılıGörüntüle
5MAHZÛN, Mirza İsmâîld. 1828-29 - ö. 1893-94Doğum YılıGörüntüle
6ÂRİF, Cabbâr-zâde Mehmed Ârif Beyd. 1828 - ö. 1920Doğum YılıGörüntüle
7ŞEMSÎ BABAd. ? - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
8SÂDIK, Mirza Pîrând. ? - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
9GÂFİL, Ali Akberd. 1828 - ö. 1892Ölüm YılıGörüntüle
10Mustafa Necati Sepetçioğlud. 1932 - ö. 8 Temmuz 2006MeslekGörüntüle
11HASAN, Hasan Enver Şahind. 1953 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞEYHOĞLU/DERUNÎ, Abdullah Şenold. 1954 - ö. ?MeslekGörüntüle
13SAFÎ, Safiyyüddîn Mustafad. ? - ö. 1895Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KURD AHMED PAŞA, Yakovalıd. ? - ö. 1827Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ZAHMÎd. ? - ö. 19. yy.Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16Kemal Tahir Demird. 13 Mart 1910 - ö. 21 Nisan 1973Madde AdıGörüntüle
17MAHMÛR, Mahmûdd. ? - ö. 1884Madde AdıGörüntüle
18SÂDÎ, Seyyid Mehmedd. 1774 - ö. ?Madde AdıGörüntüle