Hamdullah Köseoğlu

(d. 1 Ocak 1945 / ö. -)
Eğitimci, Yazar
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Aslı Hanım ile Çiftçi Hamit Köse'nin olarak Kars’ta doğdu. ilk ve orta öğrenimini Kars’ta tamamladı. 1969’da Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. 1970-1980 yılları arasında Tire Lisesi'nde, 1980-1996 yılları arasında Tire İmam-Hatip Lisesi'nde edebiyat öğretmenliği yaptı. İlk öyküsü "Gülenaz" lisedeyken Varlık Yıllığı’nda çıktı. 1981 yılında Kırık Testi, Gül Açar Yüreğimde; 1984 yılında Kara Bir Gecede (Halkevi Öykü Ödülü) adlı kitapları yayımlandı.

Uzun bir süre yazmaya ara verdikten sonra, 1997 yılında Saksı ile Çekirdek (BU Yayınevi Mansiyon Ödülü), Aynalı Geyik (Mevlüt Kaplan Roman İkincilik Ödülü); 1998 yılında Canı Sıkılan Kitap (Vedat Dalokay Öykü Ödülü); Kar Çiçekleri (BU Yayınevi Masal İkincilik Ödülü); 1999 yılında Çocukluğum Hoşça Kal (Mevlüt Kaplan Öykü Ödülü); Barış Koyağı (Tömer Masal Üçüncülük Ödülü); Sevgi ile Barış, Okuma Sevgisi; Yiğit’in Arkadaşları; 2000 yılında Uzak Yaz (BU Yayınevi Roman Ödülü); Kardelen (BU Yayınevi Roman Dördüncülük Ödülü) aldı.

Ömer Seyfettin, Gezginler Kulübü, Samim Kocagöz, Ümit Kaftancıoğlu öykü ödüllerinin de sahibi olan yazar, 1997 yılında emekli oldu. İzmir Tire’de yaşamaktadır.

Eserlerinde çocuk okurlarını insan, doğa ve yaşam gerçeği üzerinde düşündürmeyi amaçlayan Köseoğlu, ele aldığı konuları çocuk gerçekliğine uygun bir anlayışla oluşturmaktadır. Anlatımın duru ve yalın tümcelerle yapılandırıldığı yapıtlar, çocuklarda ve gençlerde Türkçeye karşı sevgi uyandıracak özellikleri örneklendirmektedir. Kullanılan dil çocuk okura anadilini sevdirmeye, dil bilinci ve duyarlığı geliştirmeye dönük bir kullanım içermektedir. Anadilimizi kullanma duyarlığını şiirsel anlatımla birleştiren yazar, yapıtlarını bir dil işçisi titizliği ile oluşturmaktadır.

Yazarın eserlerinde dikkati çeken bir diğer unsur da kadınlara verilen değerdir. Kadın erkek rollerinin çağdaş yaşamın gereklerine uygun olarak örneklendirdiği eserlerinde, kadın yüceltilmiş, rol model bir karakter çerçevesi ile okura sunulmaktadır. Kadınlarında birçok işte başarılı olabileceklerini, yaşamı devam ettirmede etkin bir sorumluluk üstlenebileceklerini yapıtlarındaki kadın karakterlerin üstlendikleri roller aracılığı ile duyumsatan Köseoğlu, çocuk ve gençlik edebiyatının üretken yazarları arasında yer almaktadır. Anadolu’yu karış karış gezerek okullarda söyleşiler yapan yazar çocukları ve gençleri nitelikli okur olma konusunda bilinçlendirmesiyle de önemli bir sorumluluk üstlenmektedir (Saltık 2016: 285-286).

Kendini Arayan Çocuk'ta, hayallerinin peşinden koşarken kendini kaybeden çocukların "gerçekçi" dünyalarına doğru masalsı bir yolculuğa çıkaran yazar, Küçük Ressam'da resim sanatına tutkuyla bağlı Ezgi'nin, gözü pek bir tavşanla karşılaşmasını anlatır. Yazınsal kurgu aracılığıyla çocuk ve gençleri haklar ve özgürlükler üstüne düşünmesine olanak sağlar.

Yazma sürecine dair çarpıcı öykülerin yer aldığı Yazarına Direnen Öyküler'de hayatın gerçeklerini sorgulatan yazar, deprem felaketinde yaşanan acılara mercek tuttuğu Elimi Bırakma Anne'de, duygu yüklü bir hikâye anlatıyor. Bir anne ile küçük kızının, yaşamla ölüm arasındaki o ince çizgide yaşamları, umuda tutunmaları duygu dolu bir anlatımla okurlarına seslenir.

Korkak Oğlan'da korkularının üzerine gitmesi için okurlarına cesaret aşılayan Hamdullah Köseoğlu, masalda yer alan olaylar aracılığıyla korkularıyla yüzleşen kahramanın kişiliğinde oluşan değişimi anlatır. Masal şiirsel ve tekerlemeli anlatımı ile dikkati çeker.

Gerçeğin peşine düşen meraklı bir afacanın annesiyle ilişkisini konu edinen Çocuk ve Leylek'te insan yüreğinin güzelliklerini sayfalara taşıyan yazar, çocukların yaşam çevresinden güncel bir konuyu ele alır. “Seni leylekler getirdi yavrum” sözüne kanmayıp gerçeğin peşine düşen bir çocuğun masalı içten ve yalın bir Türkçe ile dilsel anlatıma konu olur.

Az Gittim Uz Gittim şiir tadında iki masalın yer aldığı bir eserdir. Memiş’in bey kızına kavuşmak için verdiği savaşım, "Barış Koyağı" adlı ikinci masalda ise insanları doğayla barış içinde yaşatma çabası anlatılır. Masallar azim ve kararlı olmanın, doğaya karşı duyarlı olmanın önemini yalın ve akıcı bir dille dile getirir.

Okurlarına doğaya saygı bilinci edindirmeye çalıştığı Ormanın Sakladıkları adlı romanında yazar, doğa katliamına kayıtsız kalamayan bir grup çocuğun umut verici birlik ve dayanışma öyküsünü dile getirmektedir. Doğaya ilişkin duyarlığın anlatıldığı roman, şiirlerle zenginleştirilmiş öyküsü ile dikkati çeker. Çocukları Türkçenin duygu ve düşünceleri anlatmadaki çeşitliliğini yazınsal bir kurgu aracılığı ile özetler.

Mavi Irmak'ta Köseoğlu, masal kahramanı Demirkentli çocukları Mavi Irmak ile birlikte düşsel bir yolculuğa çıkarır. Bu yolculuğun giriş bölümünde, Mavi Irmak'la Demirkentli çocukların ilişkisi anlatılır.

Kaynakça

Saltık, Olcay (2016). Derlenmiş Masallar ile Kurgulanmış Masalların Çocuğa Göreliği. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniveristesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.

"Hamdullah Köseoğlu". http://www.wikizero.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvSGFtZHVsbGFoX0vDtnNlb8SfbHU [erişim tarihi: 16.05.2018].

"Hamdullah Köseoğlu'yla Düşler ve Gerçekler". http://www.tudem.com/images/yazarkutu/pages_from_2017_etkinlik_rehberi_guz_full32.pdf [erişim tarihi: 16.05.2018].

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. OLCAY SALTIK
Yayın Tarihi: 06.06.2018
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Kara Bir GecedeGündem Yayınları / İzmir1984Hikâye
Saksı ile ÇekirdekBu Yayınevi / İstanbul1997Hikâye
Aynalı GeyikTudem / İzmir1998Roman
Başı Bulutlu UçurtmaKültür Bakanlığı Yayınevi / Ankara2000Hikâye
Kar KuşlarıTudem / İzmir2002Hikâye
Çöl ÇiçeğiTudem / İzmir2002Masal
Yazarına Direnen ÖykülerTudem / İzmir2003Hikâye
KardelenBu / İstanbul2003Roman
Çocuk ve LeylekTudem / İzmir2004Masal
Mavi IrmakTudem / İzmir2004Masal
Az Gittim Uz GittimTudem / İzmir2004Masal
Korkak OğlanTudem / İzmir2008Masal
Kent DüşleriTudem / İzmir2009Roman
Küçük TayBu / İstanbul2009Roman
Bir Yıldız GeçiyorBu / İstanbul2010Roman
Uzak YazBu / İstanbul2010Roman
Yayla ÇiçeğiBu / İstanbul2010Roman
Küçük SavaşçıBu / İstanbul2010Hikâye
Barış’ın GünlüğüBu / İstanbul2011Roman
Keloğlan MasallarıBu / İstanbul2012Masal
Kar ÇiçekleriBu / İstanbul2012Masal
Yorgunum AnneBu / İstanbul2012Hikâye
Kendini Arayan ÇocukÖzlem / Ankara2013Hikâye
Dilara’ya MektuplarBu / İstanbul2013Roman
Sesini Özledim AnneŞimşek / İstanbul2013Roman
Çocuk ve DedeDoğan Egmont Yayıncılık / İstanbul2014Hikâye
Küçük BalıkDoğan Egmont Yayıncılık / İstanbul2014Hikâye
Çılgın EzgiDoğan Egmont Yayıncılık / İstanbul2014Hikâye
Konuşan KitapBu / İstanbul2015Hikâye
Sezer’in SezgisiÖzlem / Ankara2016Roman
Kınalı KeklikÖzlem / Ankara2016Roman
İki ArkadaşÖzlem / Ankara2016Hikâye
Küçük RessamTudem / İzmir2016Hikâye
Elimi Bırakma AnneTudem / İzmir2016Hikâye
Karlı SokakÖzlem / Ankara2017Hikâye
Işığın AtlasıÖzlem / Ankara2017Hikâye
Telli TurnamÖzlem / Ankara2017Roman
Uçurum KentTürkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2017Roman
Benim Adım ÇocukDoğan Egmont Yayıncılık / İstanbul2018Hikâye
Ormanın SakladıklarıTudem / İzmir2018Roman
Telli KavakDoğan Egmont Yayıncılık / İstanbul2018Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1EZGİNÎ, Öztürk Karald. 1956 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlıd. 1874 - ö. 1975Doğum YeriGörüntüle
3MURAT ÇOBANOĞLUd. 01.11.1940 - ö. 26.03.2005Doğum YeriGörüntüle
4ÜMMÜGÜLSÜM, Ümmü Gülsüm Demird. 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Nusret Ertürkd. 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ömer Madrad. 15 Temmuz 1945 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Saba Kırerd. 01 Mayıs 1963 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Hakan Karahand. 1 Ocak 1960 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Ebuzer Sarayd. 01 Ağustos 1971 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Yusuf Asald. 1973 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Behiç Akd. 01 Ocak 1956 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Dilek Karagülled. 13 Ekim 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13ZEYNÎ, Şeyh Mehmed Zeynî b. Mehmed Hamdullah Efendid. 1491-92 - ö. 1569-70Madde AdıGörüntüle
14HAMDULLAH/KEMTERÎ/BÜRYANÎ, Hamdullah Aykutd. 1926 - ö. 07.11.1990Madde AdıGörüntüle
15HAMDÎ, Akşemseddîn-zâde Mehmed Hamdullâh, Hamdî Çelebi, Hamdullâh Ahmed Çelebid. 1449-50 - ö. 1503Madde AdıGörüntüle