Madde Detay

Mehmed Emin Efendi, İran’da Kazvin’in Ebher kasabasında doğdu. İran şahı Tahmasb’ın veziri Mirza Beg’in oğlu olduğu için Mîrza Beyzâde sanıyla da bilinir. Soyları Şeyh Bahaeddin Suhreverdî’ye uzanır. İlk eğitimini İran’da tamamladı. Babasının vefatında sonra çıkan karışıklık yüzünden memleketini terk etmek zorunda kaldı. Bağdat’a geldi. Burada İskender Paşa’nın iltifatını kazandı. Şah Tahmasb’ın bunu haber alıp malını yağma ettirmesi üzerine Basra’ya giderek gemi yoluyla Hindistan’a ulaşmak istedi. Fakat bu düşüncesinden vazgeçip Şiraz, Horasan, Tebriz, Şirvan ve Şam’a gitti. Şam’da defterdar olan Şeyh Kemalzâde’nin desteğini aldı. Yahya Çelebi’nin hizmetinde İstanbul’a gitti. İstanbul’da Hace Efendi’nin himmetiyle kendisine Sultan I. Bayezid Vakfı mütevelliliği verildi. Bu süre içinde bir süre muhasebecilik ve defterdarlık yaptı. Kanunî Sultan Süleyman devrinde İstanbul’da vefat etti. Âlim ve fâzıl bir kişi olup şiir ve nesirde usta idi. Anadolu’ya geldikten sonra Türkçe şiir yazmaya merak salmış ve bunda başarılı olmuştur.

Aktan, Ali, vd. (hzl) (1995). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmânî. İstanbul: Sebil Yay.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215416/h/giris.pdf
Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219121/h/girishc.pdf
Şemseddin Sami (1996) Kamusu’l A’lâm. Ankara: Kaşgar Neşriyat.
 

Cefâ vü cevrüni bildüm ki yârün imtihânıdur
Dil ü câna anun her biri bir lutf-ı nihânıdur
*
Figâr-ı sînemi tîg-i gamunla çâk iderüm
Tarîk-i ‘ışkda âhir vücûdı hâk iderüm

Tenüm gubârı yolunda keder virürse eger
Sirişk-i çeşmüm ile reh-güzârı pâk iderüm

Gam-ı firâk u belâ-yı itâba mümkin sabr
Rakîbe meyl idicek kendümi helâk iderüm

Ham itme bâr-ı gamunla kemân gibi kaddüm
Ki tîr-i âh ile eflâkı zahmnâk iderüm

Tenüm gubârı yolında keder virürse eger
Sirişk-i çeşmüm ile reh-güzârı pâk iderüm

Gam-ı firâk u belâ-yı itâba mümkin sabr
Rakîbe meyl idicek kendümi helâk iderüm

(Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219121/h/girishc.pdf. 263-264.)