MESTÎ

(d. ?/? - ö. 900-905 ?/1495-1500 ?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edirnelidir. Kaynaklarda adından söz edilmesine rağmen hakkındaki bilgiler çok azdır. Mestî, özellikle yüz güzelliği ile meşhurdur. Nitekim tezkirelerde de şairliğinden çok bu yönüyle anılmaktadır. Latîfî (1314: 309), şairin Mestî mahlasını mestane gözleri olduğu için aldığını söylemektedir. II. Bâyezîd devri (1482-1512) ortalarında, Mehmed Süreyyâ’ya (1311: 364) göre de sonlarında, henüz genç yaştayken vefat etmiştir. Pek çok şair hakkında verdiği bilgiler diğer kaynaklarla çelişen Sicill-i Osmânî’deki bu kayda itibar edilmeyecek olursa, Mestî’nin 1495-1500 yılları arasında öldüğü tahmin edilebilir. Necâtî’nin “Yalınız ben degülüm her kişi dîvâne durur / Sen perî-rû vü melek-manzara Mestî Çelebi” beytini şair Mestî için yazdığı da kaynaklarda zikredilmektedir. Latîfî Tekiresi’nde şairle ilgili başka nükteler de vardır. Kınalı-zâde Tezkiresi’nde ise şairin Necâtî ile ilişkisi öne çıkarılmakta ve biyografik olarak Latîfî’ye ilave edilebilecek bir bilgiye yer verilmemektedir. Genç yaşta ölen Mestî’nin bir eseri bilinmemekle birlikte Eğridirli Hacı Kemal’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde 1, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 6 ve bazıları mükerrer olmak üzere Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 7 şiiri bulunmaktadır. Latîfî (1314: 309), “rindâne eş’ârı ve mestâne güftârı vardur” diyerek Mestî’nin şiirlerini beğendiğini belirtmektedir. 

Kaynakça

Abdurrahman Hıbrî. Enîsü’l-Müsâmirîn. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. TY. 451. vr. 84b.

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Eğridirli Hacı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 10a.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.IIAnkara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1989). Kınalı-zâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. C. 1. Ankara: TTK Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Mehmed Süreyyâ (1311). Sicill-i Osmânî. C. 4. İstanbul.

Peremeci, Osman Nuri (1940). Edirne Tarihi. İstanbul.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 324b, 352a, 386a.

Şemseddîn Sâmî (1316). Kâmûsu’l-A’lâm. C. 6. İstanbul.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi  (1986). C. 6. “Mestî”. İstanbul: Dergâh Yay. 289. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 01.10.2013
Güncelleme Tarihi: 04.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Her kaçan kim yüzüme lutf idüp ol yâr basar

Ayagı tozı virür gözlerüme kuhl-ı basar

 

Didüm ey gonçe-dehen gülden ise tâze yüzün

Nâz ile güldi didi kim dahı nâzük dahı ter

 

Sana cân virdügiçün kuluna hışm eyleme kim

A benüm begcegizüm n’eylesün ölsün mi sever

 

Kanda kim şerbet-i la’l-i lebün anılsa şehâ

Edebinden eriyüp suya döner şehd ü şeker

 

Sûfiye sadr-nişîn olmaga mescid var ise

Mesti’yem bana dahı gûşe-i mey-hâne yiter

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 25.08.2013]. 821.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendid. ? - ö. 1700Doğum YeriGörüntüle
2Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Doğum YeriGörüntüle
3RÂZÎ, Paydar-zâde/Haydar-zâde Mehmed Râzî Efendid. ? - ö. 1693-94Doğum YeriGörüntüle
4VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendid. ? - ö. 1700Doğum YılıGörüntüle
5Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Doğum YılıGörüntüle
6RÂZÎ, Paydar-zâde/Haydar-zâde Mehmed Râzî Efendid. ? - ö. 1693-94Doğum YılıGörüntüle
7VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendid. ? - ö. 1700Ölüm YılıGörüntüle
8Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Ölüm YılıGörüntüle
9RÂZÎ, Paydar-zâde/Haydar-zâde Mehmed Râzî Efendid. ? - ö. 1693-94Ölüm YılıGörüntüle
10VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendid. ? - ö. 1700Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12RÂZÎ, Paydar-zâde/Haydar-zâde Mehmed Râzî Efendid. ? - ö. 1693-94Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13VEHBÎ, İbrâhim Vehbî Efendi b. Hilmî Kâsım Efendid. ? - ö. 1700Madde AdıGörüntüle
14Necip Türkçüd. 1872 - ö. 22 Şubat 1950Madde AdıGörüntüle
15RÂZÎ, Paydar-zâde/Haydar-zâde Mehmed Râzî Efendid. ? - ö. 1693-94Madde AdıGörüntüle