Miyase Sertbarut

(d. 01 Ocak 1962 / ö. -)
Yazar, eğitimci
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Miyase Sertbaurt, Adana’nın Ceyhan ilçesinin Körseli köyünde resmî kayıtlara göre 01.01.1962’de çiftçi bir ailenin beş çocuğundan biri olarak dünyaya geldi. Annesi kızının doğum tarihinin 1963 olduğunu ifade etse de resmî kayıtlarda tarih farklıdır. İlkokulu Kösreli köyünde, ortaokulu Ceyhan Arif Yaltır Ortaokulu’nda okudu. Ardından ailesinin yönlendirmesiyle Kayseri Sağlık Meslek Lisesi’nde yatılı olarak okudu. 1980 yılında mezun olduğunda hemşire olarak Ankara’ya atandı. Bir yıl çalıştıktan sonra edebiyat alanında eğitim almak için Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi. Üniversite öğrenciliği boyunca edebiyata daha çok ilgi duymaya başladı. Teknik olarak pek çok şey öğrendikten sonra yazmayı daha çok sevdi. 1985’te mezun oldu. Öğretmenliğe Sivas’ın Kangal ilçesindeki Havuz Köyü Ortaokulu’nda başladı. Burada altı ay kalıp eş durumundan Ankara’ya gitti. Ankara ve Antalya’da Türkçe, Türk Dili ve Edebiyatı öğretmenliğini sürdürdü. 1999-2002 yılları arasında Millî Eğitim Bakanlığı tarafından Kırgızistan’da Türkçe ve Türk kültürü öğretmenliği yaptı. 2003 yılında öğretmenlikten emekli oldu. Emekli olana kadar öğretmenlik ile yazarlığı bir arada yürüttü. Emekli olduktan sonra ise sadece çocuk kitapları yazdı. Yazar, kızı Çınar Dize Sertbarut’la hâlâ Ankara’da yaşamaktadır.

Miyase Sertbarut, yazmaya 1990 yılında radyo oyunları ile başladı. Bu oyunların kimi çocuklara kimi yetişkinlere yöneliktir. O, çocuk edebiyatını ayrı bir alan olarak görmez. Yazmayı sever, herkes için yazabileceğini düşünür. Öyküleri, denemeleri ve hatta birkaç şiiri de değişik edebiyat dergilerinde yayımlanır. Hiçbiri sadece çocuklar için değildir. TRT’nin radyo oyunu yarışmasına Oyunculuk Tutkusu adında bir oyunla katıldı. Herhangi bir derece almayan oyun, sonradan yayımlandı. TRT radyolarında oyunları seslendirildi. Oyunlarıyla TRT’den, kitaplarıyla başka kurumlardan pek çok ödül aldı. Çocuk edebiyatına yönelmesi katıldığı bir yarışma ile gerçekleşti. Çankaya Belediyesi ve Damar Edebiyat Dergisi’nin düzenlediği yarışmada çocuk öyküleri dosyası birincilik alınca bu alanda ilerledi. İlk kitabı 1996 yılında Fasulyem Bulutlara Çıkamaz adıyla Çankaya Belediyesi tarafından yayımlandı. Yazar, bu ödülün ardından daha önce hiç denemediği bir alan olan çocuk edebiyatına yöneldi. Bu kitabın içindeki öyküler sonradan Saat Canavarı (2006) adlı kitabın içinde yer aldı.

Yazar; eserlerinde GDO, yoksulluk, çalışan çocuklar, tacizler, sokakta olup bitenler gibi güncel sorunları ele aldı. Aşkı, ölümü, cinayeti, siyaseti çocuklara anlatmanın zor olduğunu savunan yazar, bu konularda yazarken kontrollü olmak gerektiğini vurguladı. Ayrıca eserlerinde çocuğa uygun bir dil bulmak için uğraştı. Kendi çocukluğundan ve kızının çocukluğundan kesitler sundu. Ayrıca eserlerinde doğaya ve diğer canlılara sevgi duymayı öğretici olmayan bir üslupla çocuklara aşıladı. Yazar, çocuğu çocuk gibi değil, onu beğeni düzeyi yüksek bir yetişkin gibi hayal ederek eserlerini kaleme aldı. Ayrıca yazar, yazdığı kitapların kahramanlarının okurun yaşına yakın olmasının çocuğun kitapla empati kurabilmesi açısından önemli olduğunu belirterek kitaplarında çocuk kahramanlara bolca yer verdi. Yalın bir üslupla kısa cümleler kurarak eserlerini yazan Sertbarut, uzun betimlemelerden ve ağdalı ifadelerden kaçındı. Ayrıca yazdıklarının mizah unsuru barındırmasına da dikkat eden yazar, bu sayede çocukları eğlendirmeyi ve onların onların hayal güçlerini geliştirmeyi hedefledi. Tüm kitaplarında masalsı mutlu sonlara yer verdi. Ancak Çöp Plaza (2012) isimli eserde kırmaya çalıştı. Bu eserinde doğadan kopuşun insanlığa kaybettirdikleri konusuna dikkat çeken yazar; yoksulluk, sağlık, gelir dağılımındaki adaletsizlik, geri dönüşüm, hak aramak, örgütlü toplum, kentsel dönüşüm gibi evrensel ve ulusal temalara yer verdi.

Önceliği her zaman çocuklara ve gençlere veren yazar, eserlerinde daima ahkâm kesmeden örtük bir şekilde mesaj vermeyi tercih etti. Köylerde, kasabalarda, kentlerde, bütün yerleşim birimlerinde yaşayan çocuklar ve gençler onun kahramanları arasında yer aldı. Ayrıca yazar, eserlerinde gerçeklerden uzaklaşmak yerine onlara kucak açtı. Özellikle çocukları yaşamın sert gerçeklerinden koruma kaygısıyla pembe gözlükler takmaz, orta yolu yakalamayı başarır (Yüksel 2014).

Miyase Sertbarut; Kapiland’ın Kobayları (2006), Kapiland’ın Karanlık Yüzü (2007) ve Kapiland’ın Kıyameti (2018) adlı kitaplarında dünyaya hâkim olan tüketim sistemi eleştirdi, bunun yanında sağlığın değerini ve doğa sevgisini öne çıkardı. Ayrıca bu kitaplarda teknolojinin insan yaşamını ve doğayı tehdit ettiğini vurguladı. Emre ile Cemre adlı 10 kitaplık seride ise okumayı öğrenme aşamasında olan çocuklara eğlenceli bir şekilde hitap etti. Miyase Sertbarut, ayrıca eserlerinde teknoloji bağımlılığını eleştirirken bir yandan da onun özellikle gençlerin yaşamında önemli bir rolü olduğunu dile getirdi. 2018 yılında yayımlanan Ünsüz Youtuber'ın Günlüğü isimli eserinde bu sorunsalı ele aldı. Üretim ve reklam dünyasının da gerçeklerini dile getiren yazar; zamanla yarışan, işkolik, makineleşmiş, ruhsuzlaşmış yetişkinlerin büyüttüğü çocukların giderek yalnızlaşmasını, sosyal hayatı sosyal medyada aramalarını roman kahramanı Ezgi ve arkadaşlarının başından geçen maceralarla dile getirdi.

Çocuk yetiştirme teması üzerinde durduğu kitabı Çöp Plaza'da sosyo-ekonomik sınıf farklılıklarına rağmen çocukların yaşanılır bir dünyayı mümkün kılan masumluklarını yine çocuk duyarlılığı ile dile getirdi.

Kaynakça

Aktaş, Elif (2015). "Çağdaş Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Aracılığıyla Model Olarak Sunulan Çocuk ve Ebeveyn Tipleri". Akademik Araştırmalar Dergisi. 17: 77-100.

http://www.miyasesertbarut.com [erişim tarihi: 01.08.2019]

Başeğmez Tığlı, Hacer (2014). Miyase Sertbarut'un Çocuk Kitaplarının Çocuk Edebiyatı Ögelerine Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı.

İncebacak, Zafer ve Öztürk, Yeliz (2018). "Miyase Sertbarut'un Kapiland'ın Üçlemesi'nin Değerler Eğitimi Açısından İncelenmesi". Diyalektolog. 19: 105-136.

Yüksel, Sevda (2014). Miyase Sertbarut'un Eserlerinde Çocuk ve Gençlik Sorunları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DOÇ. DR. ELİF AKTAŞ
Yayın Tarihi: 02.08.2019
Güncelleme Tarihi: 14.11.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Tuna'nın Büyülü GemisiTudem / İstanbul2003Hikâye
Kırmızı KartalTudem / İstanbul2004Hikâye
Bir Dilek TutTudem / İstanbul2005Masal
Sisin SakladıklarıTudem / İstanbul2005Roman
Kapiland'ın Karanlık YüzüTudem / İstanbul2006Hikâye
Kapiland'ın KobaylarıTudem / İstanbul2007Roman
Altın Avcıları PlajdaTudem / İstanbul2007Hikâye
Mendel'den Kopya İnsanaPaydos Yayınevi / İstanbul2007Araştırma
YılankaleTudem / İstanbul2010Roman
Akvaryumdaki DenizkızıTudem / İstanbul2011Masal
Kimsin SenTudem / İstanbul2011Roman
Dedemin Sihirli DükkânıAltın Kitaplar / İstanbul2011Hikâye
Çöp PlazaTudem / İstanbul2012Roman
İkizler İz PeşindeTudem / İstanbul2013Hikâye
Kaçak Köpek BiberTudem / İstanbul2013Roman
Çocukluğumun Tanrısı Piper Pa-25Delidolu / İzmir2013Roman
Yangın Tüpüyle Uçan ÇocukTudem / İstanbul2014Hikâye
Komşumuz Çok AcayipAltın Kitaplar / İstanbul2014Roman
Buz BebeklerTudem / İstanbul2014Roman
Sarı MaymunTudem / İstanbul2015Roman
Saat CanavarıTudem / İstanbul2015Hikâye
Yalancı PortakalTudem / İstanbul2015Roman
Ara Âlem 1- Tarlakoz'un TuzağıTudem / İstanbul2015Roman
Ara Âlem 2 - Yasak OyunTudem / İstanbul2016Roman
Koşkent'in Kayıp ÇocuklarıAltın Kitaplar / İstanbul2016Masal
Gizli Bahçe MasallarıAltın Kitaplar / İstanbul2017Masal
Ara Âlem 3 - Yeniden DoğuşTudem / İstanbul2017Roman
Sınıfta Kalanlar Okul AçtılarTudem / İstanbul2017Roman
Emre ile Cemre - İlk Okuma Serisi -10 KitapTudem / İstanbul2017Diğer
Kapiland’ın KıyametiTudem / İstanbul2018Roman
Gerçekle Büyümek Düşlerle YürümekTudem / İstanbul2018Roman
Ünsüz Youtuber'ın GünlüğüAltın Kitaplar / İstanbul2018Roman
Pamir'in ParmaklarıAltın Kitaplar / İstanbul2018Hikâye

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1LİSÂNÎd. ? - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2MUHİTTİN ASARKAYAd. 1923 - ö. 16.02.1976Doğum YeriGörüntüle
3FİDANİd. 1934 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Tayfun Talipoğlud. 01 Ocak 1962 - ö. 21 Mart 2017Doğum YılıGörüntüle
5OZAN SEYFETTİN, Şemsettin Güneşd. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6HEKİKET (ŞINIHLI) HELİLOVAd. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Gülçin Alpöged. 21 Aralık 1935 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Tanju Cılızoğlud. 1936 - ö. 23 Ocak 2021MeslekGörüntüle
9Evgeniy Karagaurd. 1923 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Betül Avunçd. 1961 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Mehmet Atillad. 25 Ocak 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Hasan Yiğitd. 15 Ekim 1954 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle