Murat Yalçın

(d. 24 Mart 1970 / ö. -)
Öykü Yazarı, Editör
(Yeni Edebiyat / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Asıl adı Ömer Şahin Yalçın olan sanatçı Aysel Hanım ile Bekir Yalçın'ın oğlu olarak İstanbul'da dünyaya geldi. İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul'da tamamladı. 1999'da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümünden mezun oldu (Yalçın 2010: 1105). Yayıncılık, gazetecilik ve düzeltmenlik yaptı. 1991-1993 yılları arasında Sombahar dergisinin yayın sekreterliğini yürüttü. TÖMER Edebiyat dergisinin danışma kurulu (1996) ve Yaşasın Edebiyat dergisinin yayın kurulu (1997-99) üyeliğinde bulundu. Yapı Kredi Yayınları ansiklopedi servisindeki Cumhuriyet Ansiklopedisi ile Osmanlılar Ansiklopedisi ekiplerinde yazar ve redaktör olarak görev aldı. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi’ni yayıma hazırladı. Hâlen kitap-lık dergisinin editörlüğünü yürüten sanatçı, şair Elif Sofya ile evlidir ve bir oğlu vardır. Pera Mera (2017) adını verdiği son öykü kitabıyla 2017 Yunus Nadi Öykü Ödülü'ne layık görüldü. 1997'den beri Yapı Kredi Yayınlarında editör olarak çalışmalarını sürdürmektedir.

Murat Yalçın çağdaş Türk öykücülüğünün önemli kalemlerindendir. Hiçşey başlıklı ilk öyküsü 1989'da İkindi Yazıları dergisinde yayımlanmıştır. Daha sonra kaleme aldığı öykü ve yazılarının yanı sıra kendisiyle yapılan söyleşiler; Varlık, Argos, Sombahar, Gösteri, Adam Öykü, Notos, Nar, Türk Dili ve kitap-lık gibi dergilerde yayımlanmıştır. "Her şey âdeta kendi kendine kuruluveren bir tümceyle başlar. Yazdıkça öyküyü görmeye başlarım. Artık ‘bir öykü’ yazmakta olduğuma inandığım bir an gelir. Ondan sonrası gençlik yıllarımda Minnetoğlu’nu kitabında okuyup unutamadığım Necatigil’in dediği biçimde gelişir. (...) Yenilen pehlivan güreşe doymazmış misali yazıp dururum. Geriye ne kalır derseniz, birkaç öykü ya da beş on tümce olabilir mi, bilmiyorum. Yazmayı seviyorum sadece, yazdıktan sonrası doğrusu pek umurumda değil." cümleleriyle öykülerinin ortaya çıkışını ve yazım sürecini anlatan Yalçın, öykücülüğü âdeta kendine meslek edinmiştir. Aşkımumya adını verdiği ilk öykü kitabı 1995'te yayımlanmış ve bunu İma Kılavuzu (2003) izlemiştir. “Aşkımumya ve İmaklavuzu belirli bir olayı anlatan hikâyelerden oluşmuyor. Toplumun kural ve kurumlarıyla anlaşamayan yazarın izlenimleri; çağrışımlar, detaylar, ruh çözümlemeleri ile okura aktarılıyor. Okur noktalama işaretsiz, paragrafsız bölümlerin yanı sıra şiirlerden, mektuplardan, ifade tutanaklarından oluşturulmuş kurmacalar ile karşılaşıyor. Edebiyat anlayışı belirli ölçüde klasik roman, öykü öğretileriyle sınırlı bir okur kitlesinin bu öykülerde bekledikleriyle beklediği düzlemde karşılaşamayacağı kesin." (Berk 2015). Hafif Metro Günleri (1998) öykü serüveninde romana da yer veren yazarın ilk ve tek romanıdır. "Hafif Metro Günleri, Murat Yalçın edebiyatından pek çok iz taşımakla birlikte kendine has bir yol da edinmiş durumda. Üç bölümden oluşan romanda, her bölüm farklı yazarlardan yapılan epigraflarla başlıyor. Bir kahramanın metroda gördükleri, bu gördüklerinin izlenimleriyle zaman zaman geri gidişleriyle ama en çok biten bir evliliğe dair göndermelerle ilerleyen bir anlatı." (Şahin 2015).

Murat Yalçın'ın Şen Saat (2007) ve Karga Zarif (2012) ile kelime oyunlarından sıyrılarak yavaş yavaş klasik öyküye dönüşü sezilmektedir. Karga Zarif'teki öyküler duygu yüklü olmakla birlikte zengin ve bol mecazlı anlatımıyla okuyucuda derin izler bırakmaktadır. Kesik Hava (2003) ise kırsal ve kentsel imgelerle ön plana çıkan metaforlarla zenginleştirlmiş öykülerden oluşmaktadır. Bütün, "Murat Yalçın’ın öykülerinde öne çıkan özellik yazarın metaforlarla örülü dilidir. Hiç kuşku yok ki, yazar düz bir anlatımdan ziyade benzetmelerle, mecazlarla dilini zenginleştirip yeni ve kendine has bir anlatım geliştirmeyi arzuluyor." (Bütün 2015) cümleleriyle sanatçının öykülerinin genel değerlendirmesini yapmıştır. Son kitabı Pera Mera (2017) Yalçın'ın öykü serüveninde dönüm noktası olarak nitelendirdiği (Yalçın 2017) bir olgunluk dönemi eseri olarak değerlendirilebilir. Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-it (2015) yazarın ironik üslûbu ve öykücülüğüyle harmanlayarak oluşturduğu; okuyanın deneme ya da kurgulanmış günlük olarak değerlendirebileceği yazılardan oluşmaktadır. Bu kitapla yazarın iç dünyasına yolculuk yapılabileceği gibi onun öykü sanatının sırları hakkında da fikir edinilebilir. Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-it Doğan Hızlan'a göre bir Murat Yalçın'ın "yazma kulisi"dir.

Uzun müddet aradan sonra kaleme aldığı Dayı Parçası (2020), özünde kaçınılmaz tecrübeleri irdeleyen bir romandır. Dört bölüme ayrılan, otuz dokuz kısa öyküden oluşan Dayı Parçası’nda Murat Yalçın, anlatıcının gözünden ölüme yazgılı bir kişinin hastanedeki, evindeki tedavi sürecini, cenazesinin ardından da sevenleri ve yakınları tarafından hatırlanışını, hatta hayatının yeniden kurgulanışını gözler önüne sermektedir. Ancak derinden derine sergilediği mizahi yaklaşım sayesinde, yaşam sevgisini yeniden kazanmak için hastalık, yaşlılık, ölüm, yas gibi olgularla bir nevi dost olmayı seçmemiz gerektiğini fısıldar. Keskin zekâsı ve mizahi kişiliğinin yanı sıra incelikle kurguladığı öykülerinde; kelimelere hâkimiyeti, dilsel kodları kırması ve mecazlı anlatımıyla çağdaşlarından ayrılan Murat Yalçın, yazıdaki istikrarını korumuş ve çağdaş Türk öykücülüğünde kendine önemli bir yer edinmiştir.

Kaynakça

Ayçil, Ali ve Aksoy, Faruk (Hazırlayan) (2018). "Uzun Hikâye: Murat Yalçın, Bedir Acar". 11 Ocak 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=PnFjO-wwa4w [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]

Berk, Selim Sina (2015). "Onun edebiyattaki yerini ne belirliyor?". IstanbulArtNews. S. 10.

Bütün, Seda(2015). "Anlatılamayanı Anlatmak. IstanbulArtNews. S. 10.

Erdem, Deniz Cem (2017). "Yunus Nadi Öykü Ödülü: Murat Yalçın". Cumhuriyet. 25 Kasım 2017.

Hızlan, Doğan (Sunucu) (2019). "Doğan Hızlan ile Karalama Defteri | Murat Yalçın | 18. Bölüm". 11 Tem 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=0XgZ8Gch_DM&list=PL0gMcF5aNgrPleNTHq89LYVVhknQzyqWR&index=27 [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]

Murat, Ahmet (Sunucu) (2019). "Edebiyat Söyleşileri | Murat Yalçın | 44. Bölüm". 23 Ara 2019. [Video]. https://www.youtube.com/watch?v=up342FOZ0gQ [Erişim Tarihi: 11. 01. 2010]

Öztunç. Mehmet (2015). "Murat Yalçın ile Kitapları Üzerine". Türk Dili. C. CIX. S. 763.

Öztürk, Merve (2015). "Kalabalık Bir Anlatı: Karga Zarif". IstanbulArtNews. S. 10.

Şahin, Seval (2015). "Sadece başlangıç…" . IstanbulArtNews. S. 10.

Yalçın, Murat, (2010). "Yalçın, Murat", Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. Cilt 2. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 1105.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: İSA KOYUNCU
Yayın Tarihi: 14.06.2019
Güncelleme Tarihi: 18.09.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
AşkımumyaYapı Kredi Yayınları / İstanbul1995Hikâye
İma KılavuzuYapı Kredi Yayınları / İstanbul2003Hikâye
Şen SaatCan Yayınları / İstanbul2007Hikâye
Karga ZarifCan Yayınları / İstanbul2012Hikâye
Hafif Metro GünleriCan Yayınları / İstanbul2013Roman
Kesik HavaCan Yayınları / İstanbul2013Hikâye
Aşkımumya / İma KılavuzuCan Yayınları / İstanbul2013Hikâye
İçimde Oğuz Atay ile Orhan Gencebay İkizi YaşıyorCan Yayınları / İstanbul2013Mektup
Kontrol Kalemi / Hay 1000 Post-itCan Yayınları / İstanbul2015Deneme
Pera MeraCan Yayınları / İstanbul2017Hikâye
Dayı ParçasıCan / İstanbul2020Roman
Oralı OlmamakGünışığı Kitaplığı / İstanbul2020Roman (Çocuk)

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ABDÎ, Abdullah Çelebid. ? - ö. 1675Doğum YeriGörüntüle
2RUHÎ, Ruhî Bey Babad. ? - ö. 1900Doğum YeriGörüntüle
3Pınar Öğünçd. 1975 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Süleyman Akbulutd. 1970 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5ÜSTÜNDAĞ, Orhan Üstündağlıd. 1970 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6LETİFE ESEDOVAd. 1970 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Feyyaz Kayacand. 19 Aralık 1919 - ö. 05 Nisan 1993MeslekGörüntüle
9Haldun Haluk Marlalıd. 14 Nisan 1926 - ö. 7 Şubat 2014MeslekGörüntüle
10Hıdır Işıkd. 1979 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Hicabi Kırlangıçd. 31 Ocak 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Mustafa Kemal Sayıld. 1 Ocak 1925 - ö. 12 Şubat 2015Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Nazım Hikmet Rand. 20 Kasım 1901 - ö. 3 Haziran 1963Madde AdıGörüntüle
14Murat Arıcıd. 04 Mart 1967 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Efzayiş Suat Yalçınd. 1894 - ö. 27 Ocak 1954Madde AdıGörüntüle