NAHVÎ, Nahvî İsmail Efendi

(d. ?/? - ö. 1110/1698-99)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nahvî İsmail Efendi, İstanbulludur. Şairin ailesi ve yakın çevresi hakkında bilgi yoktur. Tasavvuf yoluna girerek şeyh olmuştur. Dinî emir ve yasaklara uyma konusunda hayatının her döneminde hassas davrandığı ve yaptığı işlerin hepsinde doğru yolu gözettiği kaynaklarda ifade edilmektedir (İnce 2005: 658). Boş vakitlerini camilerde, mescidlerde insanlara öğüt ve nasihat vererek değerlendiren şair, 1110/1698-99 yılında kendi evinde öldürül­müştür. İsmail Efendi'yi öldüren şahsın kimliği hususunda bir açıklık yok­tur. Sâlim Tezkiresi'nde "ol esnada bazı levendana öğüt ve nasihatta bulunmak merhumun alışkanlığı olması sebebiyle ol süfehadan bazı­ları bu büyük suçu işlemeye cür’et ettiler diyü şöhret bulmuştur" denilmektedir (İnce 2005: 659). Dostlarından birinin düşürdüğü şu tarihle durum biraz daha açıklık ka­zanmaktadır:

"Olup bir gice mihmân hânesinde

Şehîd etdi anı kalyon levendi

Didüm gûş eyleyüp fevtine târih

"Şehîden gitdi İsmail Efendi" 1110 /1698-99 (İnce 2005: 659).

Bu kıtadan anlaşıldığı kadarıyla Nahvî'nin katli, misafiri bulunan kalyon levendi tarafından gerçekleştirilmiştir (Özcan 1989: 246). Nahvî, Yenikapı Mevlevihanesi haricine defnolundu (Özcan 1989: 246; İnce 2005: 659; Kurnaz 2001:1039).

Vakayiü'l-Fuzala'da İsmail Efendi hakkında "talâkat-ı lisân ile meşhur, maarife âşinâ, hoş sohbet, şuh meşrep, sıcak kanlı bir âdem denilir. (Özcan 1989: 246) Sâlim'de ise "ilmi yönünden başka şiir ve inşa ile" de ilgi­sinin olduğu belirtilir. (İnce 2005: 659)

Kaynakça

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 

Özcan, Abdülkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Vekayiü’l-Fuzelâ. Şakayık-ı Numaniye ve Zeyilleri. C.4. İstanbul: Çağrı Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 19.12.2013
Güncelleme Tarihi: 25.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Tâze çemen ki feyz-i bahâr ile cûş ider

Ol serv-i bâg-ı behceti hem sebz-pûş ider

 

Sahbâ-yı nâz u işvesi geldikde çeşmine

Mest-i müdâm-ı meclis-i nahvet-fürûş ider

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 660-62).

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30Doğum YeriGörüntüle
2Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİd. 1785 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30Doğum YılıGörüntüle
5Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6ALİd. 1785 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30Ölüm YılıGörüntüle
8Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9ALİd. 1785 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
10NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30MeslekGörüntüle
11Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ALİd. 1785 - ö. ?MeslekGörüntüle
13NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİd. 1785 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂYÎ, Nâyî Osman Deded. ? - ö. 1729-30Madde AdıGörüntüle
17Orhan Alkayad. 5 Şubat 1958 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18ALİd. 1785 - ö. ?Madde AdıGörüntüle