Madde Detay

Nâsırî’nin hayatı hakkında kaynaklarda yer alan bilgiler sınırlıdır. Asıl adı Nâsıreddîn Vâ’ız’dır. Sultan Veled dervişlerinden Rükneddîn el-Urmevî el-Konevî’nin oğludur. Nâsırî’nin “Köprülü Kütüphanesi, Birinci Kısım, 1597”de kayıtlı mecmuada yer alan (Köprülü 1943: 445) iki eseri vardır:

1. Fütüvvet-nâme: Nâsırî, bu Farsça mesnevîsini 689/1290-91’da “hakikati anlatacak bir kitap olmak üzere” (Şeker 2006: 36) Emîr Ahî Muhammed için yazmıştır. Eserde fütüvvetin esaslarından, fütüvvet verilmeyecek kişilerden, fütüvveti bozan işlerden, fütüvvet kısımlarıyla erkânından söz etmiştir. Aruzun “fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün” kalıbının kullanıldığı manzume 882 beyittir (Ateş 1945: 118; Anadol 1991: 16).

2. İşrâkât: Nâsırî, manzum mensur karışık olarak kaleme aldığı İşrâkât’ı 699/1299-1300 yılında tamamlamıştır. Eski şairlerden iktibas ettiği bir kısım beyitlere de yer verdiği metin iki bölümdür (Ateş 1945: 118). Eserde geçen -Mesnevî ve Garîb-nâme’de de yer alan- “üzüm hikâyesi”nde Türkçe iki beyte ve başka bir latifesinin sonunda da Türkçe bir mısraa yer vermesi ise şairin sadece Farsça değil, Türkçe şiirler de kaleme aldığının bir göstergesidir (Köprülü 1943: 446).

Anadol, Cemal (1991). Türk-İslâm Medeniyetinde Ahilik Kültürü ve Fütüvvetnâmeler. Ankara: KB Yay.

Ateş, Ahmed (1945). “Hicrî VI. VIII. (XII. XIV.) Asırlarda Anadolu’da Farsça Eserler”. İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Türkiyat Mecmuası. VII-VIII (2): 94-135.

Kartal, Ahmet (2008). “Anadolu Selçuklu Devleti Döneminde Dil ve Edebiyat”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi .(1): 95-168.

Köprülü, M. Fuad (1943). “Anadolu Selçukluları Tarihi’nin Yerli Kaynakları”. TTK Belleten VII (27). Ankara: TTK Yay. 379-522.

Şeker, Mehmet (2006). Anadolu’nun Türkleşmesi ve Kültürel Hayatı. İstanbul: Ötüken Yay.

Yıldırım, Rıza (2014). “Anadolu’da İslâmiyet: Gaziler Çağında (XII.-XIV. Asırlar) Türkmen İslâm Yorumunun Sünnî Alevî Niteliği Üzerine Bazı Değerlendirmeler”. Osmanlı Araştırmaları Dergisi/The Journal of Ottoman Studies. (43): 93-124.

İşrâkât’tan

Ân Muhammed gû ahî bûd u sahî

Bûd ez û Sîvâs rasad ferahî

Hûb-hulk u nîk-nâm u hoş-kelâm

Ârif u âkıl velî dîvâne-nâm

(Köprülü, M. Fuad (1943). “Anadolu Selçukluları Tarihinin Yerli Kaynakları”. TTK Belleten VII (27). Ankara: TTK Yay. 445.)