ÖMER, Ömer Lütfi Veli

(d. 1874 / ö. 1957)
âşık, kundura tamircisi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Ömer Lütfi, 1874'te Kırşehir'in Kaman ilçesine bağlı Ömer Hacılı köyünde dünyaya gelmiştir. Yörede Âşık Ömer olarak tanınan Ömer Lütfi, soyadı kanunundan sonra Veli soyadını almıştır. Babası Çopur Mustafa olarak tanınmıştır. Annesinin adı ise Nazife'dir. Âşık Ömer savaş yıllarında Yemen'de yedi yıl askerlik yapmıştır. Memleketine döndükten sonra evlenen şairin ikisi kız, dördü erkek olmak üzere altı çocuğu vardır. Kundura tamirciliği yaparak geçimini sağlamıştır (Bulut 1983: 60; Kırımhan 1995: 212).

Âşık Ömer'in okuma yazması yoktur. Saz çaldığına dair herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Şair, irticalen şiir söyleme yeteneğine sahiptir. Hazırcevap biri olan Âşık Ömer, başına gelen olaylar karşısında duygu ve düşüncelerini şiirlerle dile getirmiştir. Söylediği şiirler çocukları ve diğer yakınları tarafından kasete kaydedilmiş ve bu şekilde unutulmadan günümüze kadar ulaşmıştır (Bulut 1983: 60-63).

Âşık Ömer, şiirlerinde yoksulluktan dolayı çektiği sıkıntıları, toplumun yozlaşmasını ve insanların vefasızlığını dile getirir. Yaşadığı dönemde Kırşehir'de meydana gelen büyük kıtlık şairi de etkilemiştir. Borçlarını ödeyemediği için kendisini rahatsız eden bir Ermeni esnafa söylediği taşlama türündeki şiiri dilden dile dolaşarak günümüze kadar ulaşmıştır (Bulut 1983: 61). Şairin, yaşadığı maddi zorlukların ve değer yargılarını kaybeden insanlardan aldığı darbelerin etkisiyle söylediği nasihat içeren şiirleri vardır. Bu şiirlerde kötü insanlarla tartışmaya girilmemesini, anne ve babaya iyi davranılarak onlardan intizar alınmamasını, akrabaya hürmet gösterilmesini, cehenneme götürecek işlerden uzak durulmasını, hiç kimseye karşı kötülük düşünülmemesini öğütlemiştir. Şaire göre insanlar paylaşma duygusundan yoksundur. Bu sebeple herkes namerde muhtaç olmadan yaşamaya gayret etmelidir (Kırımhan 1995: 259). Bu şiirlerde dinî ve ahlaki temalar öne çıkmıştır.

Âşık Ömer'in devlet büyükleri için söylediği şiirler de vardır. Atatürk'ün vefat ettiği dönemde Kırşehir'de vali olan Bekir Baran'ın Ömer Hacılı köyünü ziyareti sırasında şair Atatürk'e bir ağıt yakar. İçli bir üslupla dillendirilen bu ağıt valiyi çok duygulandırır. Âşık Ömer bunun üzerine vali tarafından ödüllendirilir (Kırımhan 1995: 212).

Âşık Ömer şiirlerinde genellikle 8'li ve 11'li hece ölçüsünü tercih etmiştir. Ulaşılabilen şiirlerinde mahlas kullanmadığı, söz sanatlarına ve yöreye özgü kelimelere yer verdiği görülür. Âşık Ömer'in şiirleri kitaplaştırılmamıştır.

Kaynakça

Bulut, H. Vahit (1983). Kırşehir Halk Ozanları. Ankara: Filiz Yay.

Kırımhan, Nazan (1995). XIX. Yüzyılda Yaşamış Kırşehirli Âşıklar ve Âşık Said. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ÖZLEM DAĞDELEN
Yayın Tarihi: 16.04.2019
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Mariya Durbaylod. 1941 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2GAMBER/GAMBER KOŞAÇAYLI, Gamber Hakirîd. 1955 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3ALİ ATEŞd. 1951 - ö. 06.01.2003Doğum YeriGörüntüle
4DERDİÇOK, Ömer Lütfi Derdiçokd. 1874 - ö. 1937Doğum YılıGörüntüle
5ÂGÂHÎ, Veliyüddind. 1874 - ö. 1916Doğum YılıGörüntüle
6HALİL/FEVZİ, Halil Fevzid. 1874 - ö. 1929Doğum YılıGörüntüle
7EYÜP SABRİ LERMİOĞLUd. 1886-1887 - ö. 01.07.1957Ölüm YılıGörüntüle
8Nurullah Ataçd. 9 Ağustos 1898 - ö. 17 Mayıs 1957Ölüm YılıGörüntüle
9Hamdi Nüzhet Çançard. 1890 - ö. 15 Haziran 1957Ölüm YılıGörüntüle
10SÜLEYMAN, Süleyman Demird. 1936 - ö. ?MeslekGörüntüle
11MANSUR/ALYANSOĞLU, Mansur Alyansoğlud. 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
12ŞEVKİ HALICId. 1930 - ö. 2015MeslekGörüntüle
13ÂRİF HİKMET (SARICALIOĞLU)d. 1899 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14KAYHANÎ, Nizamettin Kayhand. 1957 - ö. 1999Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15ALİ, Ali Açıkd. 1914 - ö. 1984Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16ELDAR İSLAM OĞLU SARIYEVd. 1954 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17SEHEND/RAZÎ, Bulud Karaçorlud. 1922? - ö. 11.04.1977Madde AdıGörüntüle
18DERTLİ BİRÇARE/BİRÇARE, Halis Şahind. 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle