Madde Detay
REFÎ', Esîrî-zâde Mehmed Refî' Efendi
(d. ?/? - ö. Cemaziyelevvel 1234/Şubat-Mart 1819)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. Asıl adı Mehmed Refî'dir. Esirî-zâde İsmail Efendi’nin oğlu olduğundan Esirî-zâde Mehmed Refî' Efendi olarak tanındı. Şeyhülislâm Kâmil Efendi’nin damadıdır. Medrese öğrenimi gördü. 1198/1783-84 yılında müderris oldu. 1220/1805-06 yılında Galata, 1230/1814-15 yılında Mısır, 1231/1815-16 yılında Mekke ve 1233/1817-18 yılında da İstanbul kadısı oldu. Cemaziyelevvel 1234/Şubat-Mart 1819’da İstanbul’da vefat etti. Mezarı, Selimiye Tekkesi civarında Tunus Bağı’ndadır.
Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 1371)’ye göre Dîvânçe’si, Fatîn (Çifçi yty.: 91)’e göre “Dîvânçe olacak mikdâr eş‘ârı vardır”. Fakat nüshasına rastlanmamıştır. Fatîn (Çifçi yty.: 91), Silahdar-zâde (vr. 28a), Arif Hikmet (Çınarcı 2007: 62), Şefkat (Kılıç yty.: 64) tezkirelerinde ve Şemsettin Sami (1996: 2292)’de şiirlerinden örnekler bulunmaktadır.
Kaynakça
Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 1371.
Çınarcı, M. Nuri (2007). Şeyhülislam Ârif Hikmet Beyin Tezkiretü’ş- Şu‘arâsı ve Transkripsiyonlu Metni. Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi. 62-63.
Çifçi, Ömer (hzl.) (yty). Fatîn Davud Hâtimetü’l- Eş‘âr (Fatîn Tezkiresi). http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10736,metinpdf.pdf?0 (erişim tarihi: 13.05.2014). 191.
İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 326.
Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 64.
Silahdar-zâde Mehmed Emin. Tezkire-i Şuarâ. İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi. T 2557. vr. 28a.
Şemsettin Sami (1996). Kâmûsu’l-‘Alâm. Tıpkıbasım. C. 3. Ankara: Kaşgar Neşriyat Yay. 2292.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1990). “Refî' Mehmed Efendi (Esîrîzâde)”. C. 7.İstanbul: Dergâh Yay. 303.
Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2007). “Refî‘”. C. 7. Ankara: AKM Yay. 309-310.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. BEYHAN KESİKYayın Tarihi: 14.05.2014Güncelleme Tarihi: 17.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Eşkim reh-i aşkında ne dûn u ne ziyâde
Uşşâk-ı cefâ-cûya budur mâ-cere’l-‘âde
Gûyâ ki siyeh şâla girip turrelerinden
Hâl-i Habeşi Ka’be-i hüsn içre Safâda
Hatt-ı ruhu mâni‘ degil esbâb-ı cemâle
Bî-hâr olamaz gonca bu gülşende güşâde
Dil rehn-i hayâliyle verir nakd-i sirişki
Bî-çâreyi seyr eyle gözü semt-i nemâda
Dürr-i suhanım gibi cevâhir bulunursa
Ancak bulunur Mekki-i pâkîze-edâda
Bu nazm-ı nev-îcâdımı tanzîre Refî‘â
Var ise salâ kimse gürûh-ı şu‘arâda
(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 64.)
Yayın Tarihi: 14.05.2014Güncelleme Tarihi: 17.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Eşkim reh-i aşkında ne dûn u ne ziyâde
Uşşâk-ı cefâ-cûya budur mâ-cere’l-‘âde
Gûyâ ki siyeh şâla girip turrelerinden
Hâl-i Habeşi Ka’be-i hüsn içre Safâda
Hatt-ı ruhu mâni‘ degil esbâb-ı cemâle
Bî-hâr olamaz gonca bu gülşende güşâde
Dil rehn-i hayâliyle verir nakd-i sirişki
Bî-çâreyi seyr eyle gözü semt-i nemâda
Dürr-i suhanım gibi cevâhir bulunursa
Ancak bulunur Mekki-i pâkîze-edâda
Bu nazm-ı nev-îcâdımı tanzîre Refî‘â
Var ise salâ kimse gürûh-ı şu‘arâda
(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 64.)
Güncelleme Tarihi: 17.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Eşkim reh-i aşkında ne dûn u ne ziyâde
Uşşâk-ı cefâ-cûya budur mâ-cere’l-‘âde
Gûyâ ki siyeh şâla girip turrelerinden
Hâl-i Habeşi Ka’be-i hüsn içre Safâda
Hatt-ı ruhu mâni‘ degil esbâb-ı cemâle
Bî-hâr olamaz gonca bu gülşende güşâde
Dil rehn-i hayâliyle verir nakd-i sirişki
Bî-çâreyi seyr eyle gözü semt-i nemâda
Dürr-i suhanım gibi cevâhir bulunursa
Ancak bulunur Mekki-i pâkîze-edâda
Bu nazm-ı nev-îcâdımı tanzîre Refî‘â
Var ise salâ kimse gürûh-ı şu‘arâda
(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 64.)
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Eşkim reh-i aşkında ne dûn u ne ziyâde
Uşşâk-ı cefâ-cûya budur mâ-cere’l-‘âde
Gûyâ ki siyeh şâla girip turrelerinden
Hâl-i Habeşi Ka’be-i hüsn içre Safâda
Hatt-ı ruhu mâni‘ degil esbâb-ı cemâle
Bî-hâr olamaz gonca bu gülşende güşâde
Dil rehn-i hayâliyle verir nakd-i sirişki
Bî-çâreyi seyr eyle gözü semt-i nemâda
Dürr-i suhanım gibi cevâhir bulunursa
Ancak bulunur Mekki-i pâkîze-edâda
Bu nazm-ı nev-îcâdımı tanzîre Refî‘â
Var ise salâ kimse gürûh-ı şu‘arâda
(Kılıç, Filiz (hzl.) (yty.). Şefkat Tezkîre-i Şu‘arâ-yı Şefkat-i Bagdâdî.http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10742,metinsbpdf.pdf?0 [erişim tarihi: 13.05.2014]. 64.)